Νέοι όροι και νέοι ρόλοι σχετικά με το σεξ είναι παντού. Είναι τόσες πολλές οι πληροφορίες που συχνά χρησιμοποιούμε έννοιες χωρίς να ξέρουμε και ακριβώς τι σημαίνουν. Τα τελευταία χρόνια ο όρος «ασέξουαλ» αρχίζει να χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο. Με αυτό τον όρο αναφερόμαστε σε εκείνους που ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός δεν στρέφεται προς το ίδιο ή το αντίθετο φύλο παρά υπάρχει μηδενική ή ελάχιστη σεξουαλική διάθεση προς τους γύρω του και μηδενικό ή ελάχιστο ενδιαφέρον προς την σεξουαλική πράξη. Η Αγγελική Τζάνου, Ψυχοθεραπεύτρια (Sex therapy) μιλά στην HuffPost Greece και εξηγεί πως μπορεί να καταλάβει κάποιος ότι ανήκει σε αυτή την κατηγορία, αλλά και ποια είναι η γνώμη των ειδικών.
Μιας και ο ορισμός δεν είναι ιδιαιτέρως ξεκάθαρος, οι παρακάτω ερωτήσεις βοηθούν στην αναγνώριση ενός ασέξουαλ ατόμου:
- Υπάρχουν άτομα που τα βρίσκεις σέξι - που σου προκαλούν σεξουαλικές σκέψεις ή/και επιθυμία σε μία περισσότερο σεξουαλική σωματική επαφή;
- Αναπτύσσεις μία έλξη προς άτομα που για να ικανοποιηθεί και να εκφραστεί πλήρως, νιώθεις την ανάγκη της σεξουαλικής επαφή;
- Βρίσκεις το σεξ, ακόμη και σαν σκέψη, σημαντική ή ενδιαφέρουσα δραστηριότητα; Αν σου έλεγαν πως δεν θα κάνεις ξανά σεξ, θα σου προκαλούσε δυσφορία/άγχος/θυμό/στεναχώρια;
Αν οι απαντήσεις είναι αρνητικές και στις τρεις ερωτήσεις, τότε πρόκειται για κάποιον ασέξουαλ. Αν πάλι υπάρχει μία κυρίως αρνητική διάθεση αλλά όχι σε κάθε περίσταση, τότε πρόκειται για κάποιον graysexual (έχει σεξουαλική επιθυμία αλλά σπάνια) ή demisexual (ενδέχεται να παρουσιάσει σεξουαλική επιθυμία με ένα άτομο που έχουν ήδη μία στενή σχέση).
Τι σημαίνει να είσαι ασέξουαλ;
Είναι πολύ σημαντικό να είναι ξεκάθαρο πως ένας ασέξουαλ έχει την ικανότητα να έχει σεξουαλικές επαφές, επιλέγει όμως να μην έχει καθώς δεν έχει την επιθυμία. Οι ασέξουαλ εξ' ορισμού δεν έχουν σεξουαλική επιθυμία, όμως δεν είναι μικρό το ποσοστό εκείνων που σε κάποια περίοδο της ζωής του είχαν μία σεξουαλική επαφή ή και περισσότερες. Αν περάσεις ένα χρονικό διάστημα που δεν υπάρχει σεξ στην καθημερινότητά σου από επιλογή και δεν είναι μέσα στις προτεραιότητές σου, δεν γίνεσαι αυτομάτως ασέξουαλ – πρόκειται απλά για μία περίοδο χαμηλής ή μηδενικής σεξουαλικής επιθυμίας που μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιου συναισθηματικά τραυματικού γεγονότος (χωρισμός, πένθος), άγχους, ακόμη και σύμπτωμα κατάθλιψης (συνδυαστικά με μία γενικότερη παραμέληση του εαυτού και των αναγκών σου).
Στα πλαίσια σύγχυσης που μπορεί να βιώσει κάποιος ασέξουαλ, συχνά δηλώνει πως είναι ομοφυλόφιλος ή και αμφιφυλόφιλος.
Οι ασέξουαλ έχουν συναισθηματικές ανάγκες, όπως κάθε άλλος άνθρωπος και επιθυμούν την συντροφικότητα και την εγγύτητα. Θέλουν να έχουν έναν σύντροφο – ανεξαρτήτως φύλου - με τον οποίο να μοιράζονται όλες τις συνήθειες μίας ερωτικής σχέσης, εκτός των σεξουαλικών. Βέβαια, είναι πολλά τα παραδείγματα εκείνων που είτε θέλοντας να κρύψουν την σεξουαλικής τους αδιαφορία για να μην εκτεθούν είτε δοκιμάζουν όπως λένε «μήπως με αυτόν τον σύντροφο είναι διαφορετικά και τελικά το σεξ είναι κάτι που μου αρέσει».
Τι λένε οι ειδικοί
Στην προσπάθεια βαθύτερης κατανόησης, ψυχολόγοι και σεξολόγοι αναζήτησαν την αιτιολογία και την εξέλιξη της ασέξουαλ έκφρασης. Καταλήγουν, ότι όπως και σε κάθε άλλο είδος σεξουαλικού προσανατολισμού έτσι και στην περίπτωση ενός ασέξουαλ, δεν υπάρχει λόγος που έχει αυτή την προτίμηση, πρόκειται για μία γενετική ιδιότητα, όπως γίνεται για έναν ετεροφυλόφιλο ή έναν ομοφυλόφιλο.
Οι έρευνες γύρω από το θέμα ξεκίνησαν την δεκαετία τους 1970, όταν το Ινστιτούτο Kinsey, εντόπισε απαντήσεις ατόμων να μην χαρακτηρίζονται ως ετεροφυλόφιλες ή ομοφυλόφιλες αλλά να παρουσιάζουν μία σεξουαλική αδιαφορία. Τα τελευταία 15 χρόνια μεγαλώνει και το ενδιαφέρον των ειδικών. Κατά τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, ασέξουαλ είναι το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Βέβαια, ακόμη και στην ασέξουαλ online κοινότητα, αυτό προκαλεί εντύπωση καθώς πιστεύουν πως είναι λιγότεροι, αλλά δεν είναι λίγοι εκείνοι που είτε δεν νιώθουν αρκετά άνετα για να το παραδεχθούν είτε νιώθουν μπερδεμένοι και δεν είναι ακόμη σίγουροι.
Παρόλα αυτά, οι ειδικοί γύρω από την σεξουαλικότητα παρουσιάζουν διάφορες αντιρρήσεις ως προς την πραγματική ύπαρξη της ασέξουαλ ομάδας ατόμων. Αποδέχονται πως υπάρχει ένας μέρος του πληθυσμού που δεν έχει αυτή την ανάγκη, όμως τα ευρήματα από τις μελέτες δεν φαίνεται να τους φαίνονται αρκετά για να κατανοήσουν τον λόγο που ενώ έχουν την ικανότητα, δεν νιώθουν μία ανάγκη που είναι χαρακτηριστική για τους περισσότερους οργανισμούς του πλανήτη. Αναρωτιούνται επίσης, μήπως στο 1% αυτό «κρύβονται» και άτομα με σεξουαλική επιθυμία που αντιμετωπίζουν όμως κάποιου είδους σεξουαλική δυσκολία. Για παράδειγμα, υπάρχει περίπτωση ένα άτομο να θέλει να έχει σεξουαλικές επαφές αλλά να μην μπορεί λόγω αρνητικών σκέψεων ή/και συναισθημάτων ή κάποιων σωματικών ενοχλήσεων. Στην περίπτωση αυτή δεν πρόκειται για κάποιον ασέξουαλ και χρειάζεται η παρέμβαση του ειδικού για την αντιμετώπιση του προβλήματος.