Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε την Πέμπτη αυτό που περιέγραψε ως παγκόσμιες «βασικές αρχές» για διαδικασίες αναδιάρθρωσης δημοσίου χρέους, με στόχο τη βελτίωση του παγκοσμίου χρηματοοικονομικού συστήματος- πρωτοβουλία για την οποία έμπνευση ήταν η κρίση χρέους της Αργεντινής.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Reuters, οι ψήφοι υπέρ ήταν 136 υπέρ, 6 κατά και 14 αποχές. Τη σχετική πρόταση υπέβαλε η Νότια Αφρική. Σημειώνεται ότι, εν αντιθέσει με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης δεν είναι δεσμευτικά, αν και διαθέτουν πολιτικό βάρος.
Το συγκεκριμένο ψήφισμα προτρέπει τους δανειστές να ενεργούν «καλή τη πίστει και σε πνεύμα συνεργασίας για την επίτευξη διευθέτησης κοινή συναινέσει. «Ένα κυρίαρχο κράτος έχει το δικαίωμα...να σχεδιάσει τη μακροοικονομική πολιτική του, περιλαμβάνοντας την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους, που δεν θα έπρεπε να παρεμποδίζεται από καταχρηστικά μέτρα» σημειώνεται σχετικά.
Η Αργεντινή σχολίασε θετικά την υπερψήφιση, με τον υπουργό Εξωτερικών της, Χέκτορ Τίμερμαν, να κάνει λόγο για ένα ψήφισμα υπέρ της οικονομικής σταθερότητας, της κοινωνικής ειρήνης.
Σημειώνεται ότι εκπρόσωπος των ΗΠΑ χαρακτήρισε τη γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε προβληματική, υποστηρίζοντας ότι οι χώρες δεν έχουν «κυρίαρχο δικαίωμα» στην αναδιάρθρωση χρέους. οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι ένας μηχανισμός αναδιαρθρώσεων θα προκαλούσε αβεβαιότητα στις αγορές.
Yπογραμμίζεται ότι, όπως ανακοινώθηκε από την πρόεδρο της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου την Τετάρτη, είχε δοθεί εντολή η ελληνική αντιπροσωπεία «και πάλι να απόσχει από την ψηφοφορία της Ειδικής Επιτροπής του ΟΗΕ για το χρέος, όπως συνέβη και επί υπουργίας Ευάγγελου Βενιζέλου».
«Στην πραγματικότητα, δηλαδή, η Ελλάδα δεν θα υπερψηφίσει μια απόφαση την οποία στη συνέχεια μπορεί, και θα μπορούσε, και πρέπει να αξιοποιήσει επ’ ωφελεία του ελληνικού πληθυσμού, της ελληνικής κοινωνίας, του ελληνικού λαού, των νέων και των επόμενων γενεών» σημειωνόταν σε ανακοίνωση της κ. Κωνσταντοπούλου μετά τη συνάντησή της με τον υπηρεσιακό υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Μολυβιάτη, εν όψει της συζήτησης στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου εξέφρασε τη λύπη της για το γεγονός ότι «δεν άδραξε η Ελλάδα... μια ευκαιρία χρήσης ενός πολύτιμου εργαλείου προστασίας του πληθυσμού και της κοινωνίας».
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση, «η πρόταση που έχει διαμορφωθεί από την Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ για το χρέος, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για τη χώρα μας, γιατί δημιουργεί και κατοχυρώνει προϋποθέσεις, οι οποίες στην περίπτωση της Ελλάδας δεν πληρούνται, ώστε να θεωρείται έγκυρο το χρέος και η διαδικασία ανάληψής του».
Στην ανακοίνωση της προέδρου της Βουλής επισημαίνεται ότι «υπήρξε καθοριστική γι’ αυτήν την οδηγία η γνώμη του υπηρεσιακού υπουργού Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη, που συμβαίνει να έχει υπάρξει και ο υπεύθυνος της προηγούμενης διαπραγμάτευσης. Επίσης, ο υπουργός στην ενημέρωσή του ανέφερε ότι βαρύνουσα σημασία είχε και ένα έγγραφο του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, στο οποίο αναλύονται οι λόγοι, σύμφωνα με τους οποίους, κατά την άποψη του Οργανισμού, δεν πρέπει η Ελλάδα να υπερψηφίσει αυτή την απόφαση».
Από την πλευρά της η Ζωή Κωνσταντοπούλου αντέτεινε στον Πέτρο Μολυβιάτη την πεποίθησή της ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να μην ενεργοποιείται και να μην αξιοποιεί τέτοιες διαδικασίες οι οποίες δρομολογούνται επ’ ωφελεία της.
Υπενθυμίζεται ότι το 2014, μια ομάδα 77 αναπτυσσόμενων και χωρών με αναδυόμενες οικονομίες είχαν καταφέρει να «περάσουν» μία απόφαση που προετοίμασε τη βάση του ψηφίσματος. Παρά την υπερψήφιση του σχεδίου από την πλειοψηφία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 2014, 11 χώρες -ανάμεσά τους οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, η Ιαπωνία και η Γερμανία- το καταψήφισαν. Της ψηφοφορίας επέλεξαν να απόσχουν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα.\
Σημειώνεται, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της Deutsche Welle, 17 γνωστοί οικονομολόγοι μεταξύ τους οι Τομά Πικετί, Μαριάνα Ματσουκάτο, Χάινερ Φλάσμπεκ και ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης- κάλεσαν, σε επιστολή τους (όπου γράφουν χαρακτηριστικά «Χθες ήταν η Αργεντινή, σήμερα η Ελλάδα και αύριο ίσως και η Γαλλία») τις ευρωπαϊκές χώρες να υπερψηφίσουν ένα πλαίσιο κανόνων για την πτώχευση κρατών στη Γενική Συνέλευση.
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η θεμελιώδης ιδέα των προτάσεων που περιλαμβάνει έχει γίνει προ πολλού αποδεκτή από νομικούς, οικονομολόγους, ειδικούς των χρηματαγορών και πολιτικούς.
Όπως το Πτωχευτικό Δίκαιο εντός των κρατών προστατεύει υπερχρεωμένες επιχειρήσεις και ιδιώτες έναντι των δανειστών τους, έτσι χρειάζονται και τα ίδια τα κράτη αντίστοιχο νομικό πλαίσιο. Μία τέτοια ρύθμιση θα καθιστούσε δυνατή την ελεγχόμενη χρεοκοπία, η οποία θα έχει στόχο να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα τόσο για τον οφειλέτη όσο και για τον δανειστή. Αυτή, σημειώνεται, θα ήταν μία πολύ πιο λογική διαδικασία συγκριτικά με τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι σημερινές κρίσης χρέους των κρατών.
Η περίπτωση της Αργεντινής
Υπενθυμίζεται ότι η Αργεντινή είχε προβεί το 2001 σε αναδιάρθρωση του χρέους της, με το 92% των πιστωτών της να παραιτούνται από μέρος των απαιτήσεών τους, προτιμώντας να πάρουν πίσω έστω ένα μέρος των χρημάτων τους αντί να θέτουν αξιώσεις στις οποίες η χρεοκοπημένη τότε Αργεντινή αδυνατούσε να ανταποκριθεί. Ωστόσο, μία ομάδα κερδοσκοπικών επενδυτικών ταμείων επέμεινε να διεκδικήσει ενώπιον δικαστηρίου το σύνολο των απαιτήσεών που είχαν έναντι της Αργεντινής.
Στο μεταξύ το Βέλγιο έχει ψηφίσει έναν νόμο που στρέφεται κατά της δράσης των ληστρικών επενδυτικών ταμείων και στη Γερμανία έχει «ανάψει» η αντιπαράθεση πολλών ειδικών γύρω από το ζήτημα της θεσμοθέτησης διεθνούς δικαίου για την πτώχευση κρατών. Ακόμη και το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, τάσσεται υπέρ ενός πλαισίου για την κρατική χρεοκοπία, σημειώνεται στο δημοσίευμα της Deutsche Welle.