To English breakfast (αγγλικό πρωινό) που έγινε English lunch, που έγινε English dinner. Οι ανακοινώσεις του εκπροσώπου του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, είναι χαρακτηριστικές του κλίματος που επικρατεί στην Βρυξέλλες και στη Σύνοδο Κορυφής, που, μετά το μεταναστευτικό, το θέμα στο τραπέζι είναι το Brexit. Ή μάλλον, όπως το θέτουν οι ίδιοι, η αποφυγή του.
Οι συζητήσεις των Ευρωπαίων ηγετών επρόκειτο να αρχίσει στις 17:00 (ώρα Ελλάδας), αλλά αναβλήθηκε για το βράδυ. Μάλιστα, ζητήθηκε από τους ηγέτες να κλείσουν δωμάτια σε ξενοδοχεία και για αύριο, Σάββατο καθώς όλοι προέβλεπαν ότι η διήμερη Σύνοδος θα ξεπερνούσε τα χρονικά όρια.
Τελικώς ανακοινώθηκε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες επρόκειτο να συνεδριάσουν ξανά στις 21.00 (ώρα Ελλάδας), αλλά η συνεδρίαση ξεκίνησε στις 22.40. Όπως εκτιμά ο Guardian, τη στιγμή που οι ηγέτες καθίσουν ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, θα αποτελεί ένα θετικό σημάδι ότι η συμφωνία είναι ορατή. Και αυτό γιατί ο Ντόναλντ Τουσκ έχει υπονοήσει ότι δεν θα συγκαλούσε τη Σύνοδο εκ νέου εάν δεν πάρει το οκ και από τους 28 ηγέτες.
Προσχέδιο συμφωνίας
Πληροφορίες που μεταδίδουν τα ξένα μέσα αναφέρουν ότι Τουσκ και Γιούνκερ παρουσίασαν προσχέδιο με πιθανότητες συμφωνίας. Επίσης λίγα λεπτά μετά την έναρξη της συνεδρίασης, η πρωθυπουργός της Λιθουανίας βιάστηκε να έγραψε στο twitter ότι επετεύχθη συμφωνία, για να την διορθώσει λίγο αργότερα ο εκπρόσωπος του Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται.
Τελικά λίγο πριν τις 23.30 το βράδυ ο πρόεδρος του Ευρωπαίκου Συμβουλίου ανακοίνωσε ότι επετεύχθη συμφωνία. Όπως έγραψε η συμφωνία ήταν ομόφωνη.
«Μια τελική συνάντηση μεταξύ του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ επιβεβαίωσε ότι ένα προσχέδιο συμφωνίας με τη Βρετανίας είναι επιτέλους καθοδόν» έγραψε νωρίτερα ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Μποχούσλαβ Σομπότκα.
Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Μάλτας Τζόζεφ Μούσκατ υποστήριξε ότι το προσχέδιο συμφωνίας έχει ολοκληρωθεί με στόχο την παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ.
«Υπάρχει ένα προσχέδιο (συμφωνίας) που θα κατατεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εντός ολίγων λεπτών» ανακοίνωσε ο Μούσκατ, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης τύπου, πριν από τη Σύνοδο.
«Τα κεντρικά σημεία του σχεδίου αποτελούν έναν συμβιβασμό, στον οποίο ο καθένας προσέφερε από λίγο. Ωστόσο πιστεύω ότι αποτελούν σίγουρα τις βάσεις για μία συμφωνία, σε κάθε περίπτωση το ελπίζω» προσέθεσε ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Μάλτας.
«Δεδομένου ότι δεν θα υπάρξουν εκπλήξεις της τελευταίας στιγμής, το τελευταίο προσχέδιο για το #UKinEU αναμένεται να είναι ένας καλός συμβιβασμός» ήταν το μήνυμα που ανάρτησε λίγο αργότερα η αντιπροσωπεία της Μάλτας στην ΕΕ στον λογαριασμό της στο Twitter, επικαλούμενη τον Μούσκατ.
Η «νέα σχέση» της Μεγάλης Βρετανίας
Η Μεγάλη Βρετανία ουσιαστικά ζητά μια νέα σχέση με την ΕΕ, με περισσότερη αυτονομία για τα εθνικά κοινοβούλια και ευελιξία στην ολοκλήρωση. Ουσιαστικά ζητά «λιγότερη Ευρώπη».
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει εντάξει στις διεκδικήσεις της και επιμέρους θέματα, όπως για παράδειγμα αλλαγές στην παροχή βρετανικών επιδομάτων σε υπηκόους άλλων χωρών της ΕΕ και το νομικό ζήτημα της εξαίρεσης από τη ρήτρα «συνεχώς στενότερης ένωσης» - κάτι για το οποίο δίνεται παράλληλη μάχη μεταξύ συνταγματολόγων και νομικών δίπλα στις αίθουσες των συνομιλιών των ηγετών. Τα θέματα αυτά σύμφωνα με τις πληροφορίες που έρχονται από τις Βρυξέλλες παραμένουν ανοικτά.
Τα 4 βασικά αιτήματα Κάμερον
Τα βασικά θέματα πάνω στα οποία «χτίζονται» οι διεκδικήσεις Κάμερον, αποτυπώνονται σε 4 κεντρικά σημεία και περιγράφονται στην επιστολή που έστειλε στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ τον Νοέμβριο.
Υπερκράτος: Ρητή δέσμευση από τις Βρυξέλλες ότι η Βρετανία δεν θα συμμετέχει σε καμία κίνηση προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού υπερκράτους και θα εξαιρεθεί από την θεμελιώδη ευρωπαϊκή αρχή της μεγαλύτερης ενοποίησης.
Ευρώ: Ρητή δήλωση ότι το ευρώ δεν είναι το επίσημο νόμισμα της ΕΕ, καθιστώντας σαφώς ότι η Ευρώπη είναι μια πολυνομισματική ένωση.
Γραφειοκρατία: Σύστημα «κόκκινης κάρτας» προκειμένου να σταματήσει η έκδοση ανεπιθύμητων οδηγιών και να επιτραπεί η κατάργηση υφιστάμενων νόμων της ΕΕ.
Μεταρρύθμιση: Νέα δομή για την ίδια την ΕΕ. Το Λονδίνο επιθυμεί την αναδιοργάνωση του μπλοκ των 28 χωρών προκειμένου οι εννέα χώρες που βρίσκονται εκτός Ευρωζώνης να μην κυριαρχούνται από τα 19 κράτη-μέλη, με εγγυημένο καθεστώς προστασίας για το Σίτι του Λονδίνου.
Ζητά με λίγα λόγια να αλλάξει όλο το πλαίσιο πάνω στο οποίο έχει χτιστεί η ΕΕ.
Οι διαβουλεύσεις
Ο πρώτος γύρος των συζητήσεων ολοκληρώθηκε λίγο πριν τις έξι τα ξημερώματα της Παρασκευής (ώρα Βρυξελλών) και επρόκειτο να συνεχιστούν με το «αγγλικό πρωινό». Όμως το αγγλικό πρωινό έγινε μεσημεριανό και στη συνέχεια βραδινό. Στο μεταξύ ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον πραγματοποιούσε διμερείς επαφές με ηγέτες κρατών-μελών της ΕΕ.
Επιστρέφοντας το μεσημέρι της Παρασκευής στο χώρο της Συνόδου, ο Βρετανός πρωθυπουργός είπε πως έχει γίνει κάποια πρόοδος, αλλά ακόμη δεν υπάρχει συμφωνία. «Θέλουμε συμφωνία, αλλά δεν θα αποδεχθούμε συμφωνία που δεν ικανοποιεί τις βρετανικές ανάγκες» είπε -στον ίδιο δηλαδή ακριβώς τόνο με τις αναφορές του την προηγούμενη ημέρα.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ επιβεβαίωσε την πρότασή του να γίνει ξεκάθαρο ότι η Βρετανία δεν θα μπορεί να προσπαθήσει να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους μιας συμφωνίας. «Δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία. Μία συμφωνία με την Βρετανία είναι τελική» έγραψε ο βέλγος πρωθυπουργός στο Twitter.