Κλιμακώνει την επιθετική της πολιτική η Τουρκία στο Αιγαίο, ενώ παράλληλα επιδεινώνει τις σχέσεις της με την Ελλάδα.
Απόρρητο έγγραφο 17 σημείων το οποίο δημοσιεύει η «Καθημερινή της Κυριακής», το οποίο κατέθεσε η Τουρκία στην Στρατιωτική Επιτροπή του ΝΑΤΟ με ημερομηνία 15 Φεβρουαρίου, προκαλεί σύμφωνα με την εφημερίδα, σημαντικές παρενέργειες και αποδυναμώνει καθοριστικά την συνεισφορά της Συμμαχίας στο προσφυγικό.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα, στο έγγραφο περιλαμβάνονται άμεσα ή έμμεσα το σύνολο των διεκδικήσεων της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, καθώς δεν πρόκειται για μια άσκηση της Συμμαχίας, αλλά για μια ανοικτή επίσημη, διεθνή πραγματική επιχείρηση, έστω και αν δεν είναι πολεμική. Σύμφωνα με την εφημερίδα, η Τουρκία αμφισβητεί τον εθνικό εναέριο χώρο των δέκα μιλίων, ζητεί να μην κατατίθενται σχέδια πτήσης στο FIR Αθήνας, ζητεί από τα πλοία του ΝΑΤΟ να μην ελλιμενίζονται στα Δωδεκάνησα που θεωρεί αποστρατικοποιημένα, ενώ επιμένει φυσικά στις δικές της θέσεις για τις περιοχές έρευνας και διάσωσης διεκδικώντας την ευθύνη στο μισό Αιγαίο.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, η Τουρκία αμφισβητεί ανοιχτά την ελληνικότητα των νησιών, γεγονός που για πρώτη φορά εμπεριέχεται σε επίσημο έγγραφο που κατατίθεται στο ΝΑΤΟ.
Όπως προκύπτει από το κείμενο, η Τουρκία, πέραν πάσης λογικής, απαιτεί να μην γίνεται λόγος για εναέριο χώρο του Αιγαίου, αλλά «εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ».
Απαιτεί επίσης από τη Συμμαχία να μην χρησιμοποιεί ονόματα, προφανώς νησιών «με τρόπο ο οποίος θα δημιουργήσει αχρείαστο περισπασμό, μπορεί να προκαλέσει δυσαρέσκεια ή θα μπορούσε να ληφθεί ως προώθηση των εθνικών συμφερόντων». Το δημοσίευμα αναφέρει πως η συγκεκριμένη αναφορά έχει να κάνει με τα 16 μικρά νησιά που οι Τούρκοι θεωρούν πως δεν ανήκουν στην Ελλάδα και τους έχουν δώσει τουρκικά ονόματα όπως Ίμια και Καρντάκ και θεωρούν ότι ανήκουν στην Τουρκία.
Επίσης, όπως προκύπτει από το έγγραφο, η Τουρκία δεν δέχονται να εισέρχονται οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ σε περιοχές έρευνας και διάσωσης που θεωρεί (παράνομα) αρμοδιότητά της, τα εναέρια μέσα να μην υποβάλλουν σχέδια πτήσης και τα πλοία να κινούνται εκτός των χωρικών υδάτων της Τουρκίας.
Το πλήρες τουρκικό κείμενο με τα 17 σημεία:
Σύμφωνα με την «Καθημερινή της Κυριακής», το πλήρες κείμενο που κατέθεσε ο επκεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας στο ΝΑΤΟ, Ethem Buyukisik, έχει ως εξής (στις παρενθέσεις βρίσκονται οι ερμηνείες):
«Αγαπητοί κύριοι,
1)Θα ήθελα να επεκτείνω την εκτίμησή μου εκ μέρους της TMAs (τουρκικές στρατιωτικές αρχές) για τη συνεχή στήριξή σας στο θέμα της προσφυγικής κρίσης στο Αιγαίο Πέλαγος και στα τουρκοσυριακά σύνορα. Σας πληροφορώ για το αίτημα των TMAs στις Αρχές της SHAPE (Ανώτατο Συμβούλιο – Αρχηγείο των Συμμαχικών Δυνάμεων) να λάβουν υπόψη τα παρακάτω θέματα κατά την διάρκεια του σχεδιασμού σχετικά με την προαναφερθείσα επιχείρηση.
Α. Ζητάμε από τις Αρχές της SHAPE να λάβουν υπόψη την πολιτική καθοδήγηση κατά την διάρκεια του σχεδιασμού και της εκτέλεσης των φάσεων.
Β. Θα επιστήσω την προσοχή σας στις ενδεχόμενες αμφισβητούμενες πολιτικές περιοχές μεταξύ των συμμαχικών χωρών.
C.Οι θαλάσσιες δραστηριότητες αναμένεται να μεταφερθούν μακριά από τις προβληματικές περιοχές του Αιγαίου, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κρίση ανάμεσα στα συμμαχικά κράτη.
D.Οι τουρκικές στρατιωτικές αρχές θεωρούν αναγκαίο ότι οι υπάρχουσες συμφωνίες ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα θα πρέπει να είναι σεβαστές δεόντως κατά την διαδικασία του σχεδιασμού.
E. Οι τουρκικές στρατιωτικές αρχές ισχυρίζονται ότι είναι ανάγκη να υπάρξει ένα ξεχωριστό πλάνο γι αυτή την επιχείρηση. Μέχρι τότε η επιχείρηση αναμένεται να μεταφερθεί στην νομική δομή της Operation Active Endevour (επιχείρηση του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο) και η προτεραιότητα θα έπρεπε να δίνεται στις τρέχουσες δραστηριότητες της SNF (μόνιμες ναυτικές δυνάμεις, δηλαδή αυτές που έχει σταθερά το ΝΑΤΟ σε ορισμένες περιοχές όπως στη Μεσόγειο).
F. Οι τουρκικές στρατιωτικές αρχές πιστεύουν στην ανάγκη να υπάρχει μια δυνατή συνεργασία ανάμεσα σε ΝΑΤΟ – Τουρκία – Ελλάδα και την ΕΕ (Frontex). Για να ολοκληρωθεί αυτή η συνεργασία, οι αναγκαίοι μηχανισμοί πρέπει να μπουν σε εφαρμογή πριν από την εκτέλεση της επιχείρησης.
G. Οι TMAs αναμένουν η μη πολεμική φύση της επιχείρησης να παραμείνει σε κάθε στάδιο αυτής.
H. Κατά τη διάρκεια της εκτελεστικής φάσης, οι δραστηριότητες του ΝΑΤΟ σε Ανατολική Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα δεν θα πρέπει να επηρεαστούν με κανέναν τρόπο.
Ι. Οι TMAs θεωρούν ότι μόνο οι ISR επιτρέπονται στην διάρκεια της επιχείρησης που σχετίζονται με την προσφυγική κρίση στο Αιγαίο.
J. Κατά την διάρκεια της αποστολής ISR, οι μονάδες του ΝΑΤΟ αναμένεται να μην εμπλακούν στις ασυνήθιστες προσφυγικές δραστηριότητες πέραν των γεγονότων που περιέχονται στη SOLAS και την υποχρέωση διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα. Στην περίπτωση πιθανών ISR δραστηριοτήτων στο Αιγαίο, οι SAR περιοχές που η Τουρκία θα έχει δηλώσει στον ΙΜΟ θα πρέπει να είναι σεβαστές δεόντως. Οι TMAs δε θα δεχτούν τους ισχυρισμούς οι οποίοι σχετίζονται με τους Athens FIR Limitations.
Κ. Οι SNMG, HELOS και MPAs αναμένεται να λειτουργήσουν σε διεθνή ύδατα και εναέριο χώρο. Ισχυρισμοί σχετικοί με δήθεν εναέριο χώρο 10 ναυτικών μιλίων δεν θα πρέπει να αναφέρονται στα OPGEN Directives. Οι αρχές του σχεδιασμού πτήσεων του NATO MPAs κατά την διάρκεια του σχεδιασμού, της εντολής και της σχετικής επικοινωνίας στη γραμμή του Athens FIR θα πρέπει να αποφευχθεί. Η χρήση του ATO/ACO σε συμφωνία με τις σίγουρες διαδικασίες του ΝΑΤΟ θα πρέπει να συνεχιστούν. Επίσης ο εναέριος χώρος που θα χρησιμοποιηθεί στο Αιγαίο θα πρέπει να αναφέρεται ως εναέριος χώρος του ΝΑΤΟ.
L. Οποιαδήποτε προσπάθεια σχετιζόμενη με την επέκταση του TTW και του εναέριου χώρου κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αναμένεται να αποφευχθεί.
Μ. Οι TMAs αναμένουν το ΝΑΤΟ να μη σχεδιάσει και μεταφέρει κάποια ναυτική/στρατιωτική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των ελλιμενισμών στις γεωγραφικές παρατάξεις και του αποστρατικωποιημένου στάτους των νησιών του Αιγαίου, και οποιονδήποτε σχεδιασμό ο οποίος θα οδηγήσει στη φθορά του στάτους αυτών των αποστρατικοποιημένων νησιών.
Ν. Οποιαδήποτε μορφή ελευθερίας όπως αθώα μεταφορά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην πιο πιθανή της έκταση.
Ο. H χρησιμοποίηση οποιονδήποτε ονομάτων με τρόπο ο οποίος θα δημιουργήσει αχρείαστο περισπασμό, μπορεί να προκαλέσει δυσαρέσκεια ή θα μπορούσε να εκληφθεί ως προώθηση των εθνικών συμφερόντων, αναμένεται να αποφευχθεί και μια πολύ πιο απλή και επιχειρησιακή λύση θα μπορούσε να βρεθεί, όπως χρησιμοποιώντας γράμματα ή και αριθμούς.
P. Είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας ότι η επιχείρηση αποτελείται από δύο ξεχωριστά μέρη: Το ένα να μεταφερθεί στο Αιγαίο Πέλαγος και το άλλο είναι οι ISR δραστηριότητες να μεταφερθούν κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων.
Q. Η στρατηγική διοίκηση αυτής της επιχείρησης θα μπορούσε να σχεδιαστεί και μεταφερθεί με ακρίβεια και προσοχή σε συνεργασία με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους εκπροσώπους.
2) Από αυτή την άποψη θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για ακόμη μια φορά που λαμβάνετε υπόψη τις ανησυχίες μας πάνω στο θέμα. Ο σύνδεσμος είναι ο πλωτάρχης Halil AKSU.
Με σεβασμό
ETHEM BUYUKISIK»