Το πρώτο άρθρο των N.Y. Τimes (1922) για τον Χίτλερ μας βοηθά να καταλάβουμε γιατί φτάσαμε στην απόλυτη φρίκη

Το πρώτο άρθρο των N.Y. Τimes (1922) για τον Χίτλερ μας βοηθά να καταλάβουμε γιατί φτάσαμε στην απόλυτη φρίκη

Στις 21 Νοεμβρίου 1922 η εφημερίδα New York Times δημοσίευσε το πρώτο της άρθρο για τον Αδόλφο Χίτλερ, υπό τον τίτλο μάλιστα «New popular Idol rises in Bavaria» (μτφρ. Νέο δημοφιλές είδωλο αναδύεται στη Βαυαρία». Κοιτώντας πίσω στο χρόνο και έχοντας πλέον γνώση των θηριωδιών στις οποίες επιδόθηκε το καθεστώς των Νάζι, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο ισχυρισμός του συντάκτη πως «ο αντισημιτισμός του Χίτλερ δεν ήταν ούτε τόσο βίαιος ούτε τόσο γνήσιος όσο ακουγόταν».

Η εκτίμηση αυτή φαίνεται πως ήταν ευρέως διαδεδομένη μεταξύ των Γερμανών, τη δεδομένη χρονική περίοδο και πολλοί πίστευαν πως η ρητορική του δεν ήταν παρά μια καλά μελετημένη τακτική προκειμένου να ικανοποιήσει τα αυτιά ψηφοφόρων.

Ανταποκριτής της εφημερίδας, o Cyril Brown ξοδεύει ένα μεγάλο μέρος αυτού του ρεπορτάζ για τον Αδόλφο Χίτλερ αναλύοντας τους παράγοντες που οδήγησαν στην άνοδο του στην πολιτική σκηνή κάνοντας ειδική αναφορά στην ρητορική του δεινότητα. Για παράδειγμα αναφέρει: «Ασκεί έναν παράξενο έλεγχο στο ακροατήριό του, επιδεικνύοντας την εκπληκτική ικανότητα όχι μόνο να ξεσηκώσει του ακροατές του παρασύροντάς τους σε μια μαχητική, αγωνιστική μανία» ενώ άλλες φορές κατά βούληση, όπως παρατηρεί, μπορούσε να τους κάνει να τον ακούν εν απόλυτη ηρεμία.

Δείτε το άρθρο των Νew York Times όπως δημοσιεύθηκε το 1922

Το πιο αξιοσημείωτο μέρος της ανταπόκρισης όμως είναι η ανάλυση, τριών παραγράφων, που αφορά τον αντισημιτισμό. Ο Βrown χαρακτηρίζει τον φαύλο αντισημιτισμό του Χίτλερ ως τον ίδιο τον πυρήνα της έλξης που ασκούσε, και τονίζει πως η τρομοκρατημένη εβραϊκή κοινότητα προσπαθούσε ήδη να ξεφύγει από αυτό που έβλεπε να πλησιάζει. Στη συνέχεια όμως, ο ανταποκριτής φαίνεται να υποτιμά τη βαρύτητα των λεγομένων του Χίτλερ, εκτιμώντας πως πρόκειται απλά για ένα πολιτικό τέχνασμα:

«Πιθανότατα, ούτε και ο ίδιος γνωρίζει τι ακριβώς θέλει να επιτύχει. Στο επίκεντρο της προπαγάνδας του, τόσο κατά τις ομιλίες όσο και στα γραπτά του, είναι ο βίαιος αντισημιτισμός. Το παρατσούκλι που έχει μεταξύ των οπαδών του είναι “Hakenkreuzler” (μτφρ. σβάστικα). Οι αναφορές του Χίτλερ στους Εβραίους είναι τόσο βίαιες, ώστε αρκετοί επιφανείς εβραίοι πολίτες αναφέρεται πως έχουν αναζητεί ασφαλή καταφύγια στις ορεινές περιοχές της Βαυαρίας που είναι εύκολα προσβάσιμες από γρήγορα αυτοκίνητα, ώστε να μπορούν να μεταφέρουν εκεί τις γυναίκες και τα παιδιά τους σε περίπτωση που υπάρξει προειδοποίηση για μια αντισημιτική Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου.

Ωστόσο, πολλές αξιόπιστες και καλά ενημερωμένες πηγές επιβεβαιώνουν πως ο αντισημιτισμός του Χίτλερ δεν ήταν ούτε τόσο γνήσιος ούτε τόσο βίαιος όσο ακουγόταν και πως απλώς χρησιμοποιούσε την αντισημιτική προπαγάνδα σαν δόλωμα για να παγιδεύσει τις μάζες και κρατά σε εγρήγορση, ενθουσιώδεις αλλά και σε τάξη για τη στιγμή που η οργάνωσή του θα έχει τελειοποιηθεί και θα είναι επαρκώς ισχυρή, ώστε να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά για πολιτικούς λόγους.

Ένα εκλεπτυσμένος πολιτικός αναγνώρισε στον Χίτλερ πως διαθέτει μία ιδιόμορφη πολιτική ευφυΐα να αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στον αντισημιτισμό, λέγοντας: Δεν μπορείς να περιμένεις από τις μάζες να κατανοήσουν ή να εκτιμήσουν τους πιο λεπτούς, αληθινούς σου στόχους. Πρέπει να ταΐσεις τις μάζες με τις πιο άξεστες των ιδεών όπως ο αντισημιτισμός. Θα ήταν εντελώς λάθος, πολιτικά, θα ήταν λάθος να τους πεις την αλήθεια για του που πραγματικά θέλεις τους να τους οδηγήσεις».

Φυσικά, δεν υπάρχει κάποια αμφιβολία πως όντως οι πηγές του αναταποκριτή των New York Times μετέφεραν πράγματι στον δημοσιογράφο τις συγκεκριμένες απόψεις και εκτιμήσεις. Εξάλλου αυτή ήταν και η πιο δημοφιλής προσέγγιση εκείνην περίοδο που γεννιόταν ο Ναζισμός. Το ρεπορτάζ άλλωστε γράφτηκε το 1922, δηλαδή δύο μόλις χρόνια μετά την ίδρυση του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος.

Ακόμη και έτσι όμως, είναι εμφανές, όπως παρατηρεί στο σχετικό του άρθρο του Vox, πόσο απροετοίμαστη ήταν η πολιτισμένη γερμανική κοινωνία για ένα κίνημα που ήταν τόσο ειλικρινά, ριζοσπαστικά βίαιο όσο αποδείχθηκε πως ήταν τελικά το ναζιστικό, κάτι που απέδειξε όταν ήρθε στην εξουσία.

Δημοφιλή