Τι αλλάζει στον «χάρτη» του καρκίνου: Η ανοσοθεραπεία δίνει ελπίδες για οριστική νίκη

Τι αλλάζει στον «χάρτη» του καρκίνου: Η ανοσοθεραπεία δίνει ελπίδες για οριστική νίκη
5-year-old Ashya King is loaded into an ambulance after first proton beam treatment of his brain tumor at Proton Therapy Center in Prague, Czech Republic, Monday, Sept. 15, 2014. Ashyaâs parents have fought a protracted battle to get their son treated with proton beam technology, which targets tumors more directly than radiotherapy but is not yet available for patients with brain tumors in Britain. (AP Photo/Petr David Josek)
5-year-old Ashya King is loaded into an ambulance after first proton beam treatment of his brain tumor at Proton Therapy Center in Prague, Czech Republic, Monday, Sept. 15, 2014. Ashyaâs parents have fought a protracted battle to get their son treated with proton beam technology, which targets tumors more directly than radiotherapy but is not yet available for patients with brain tumors in Britain. (AP Photo/Petr David Josek)
ASSOCIATED PRESS

Στην ανοσοθεραπεία εναποτίθεται η νέα μεγάλη ελπίδα για οριστική νίκη επί του καρκίνου, καθώς ερευνητές προσπαθούν να «ξεκλειδώσουν» την άμυνα του οργανισμού για να αποκρούσει την επάρατη νόσο.

Θα ήταν λάθος να μην αισιοδοξούμε λένε οι ογκολόγοι στη χώρα μας, οι οποίοι επισημαίνουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι η πρόοδος είναι εντυπωσιακή, καθώς η ογκολογία έχει καταφέρει πλέον να αυξήσει σημαντικά την επιβίωση πολλών ασθενών, να μετατρέψει τον καρκίνο σε χρόνια νόσο και να θεραπεύσει ακόμη και μεταστατικούς καρκίνους, οι οποίοι πριν από λίγα χρόνια οδηγούσαν αργά ή γρήγορα στο θάνατο.

Σήμερα καρκίνος δεν σημαίνει απαραίτητα θάνατος, τονίζουν οι επιστήμονες από την Ομάδα Νέων Ελλήνων Ογκολόγων και εξηγούν οτι έχουν αρχίσει να «ξεκλειδώνουν» με πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, τη δύναμη του οργανισμού, ενάντια στον καρκίνο.

Η εξατομίκευση της θεραπείας, οδηγεί ήδη σε αύξηση της επιβίωσης και καλύτερη ποιότητα ζωής τους ασθενείς που μετά από ειδικές μοριακές εξετάσεις, λαμβάνουν το πλέον κατάλληλο φάρμακο γι αυτούς.

Η άμυνα του οργανισμού μας, θα εμποδίσει τον καρκίνο να αναπτυχθεί

Όπως επισημαίνει η ογκολόγος Ζ.Σαριδάκη με αφορμή ειδικό σεμινάριο με θέμα τις «Νεώτερες θεραπείες στην Ογκολογία» που έγινε στο Ηράκλειο της Κρήτης, «έπειτα από μεγάλη έρευνα στην ογκολογία, τη μοριακή βιολογία και τη βιοτεχνολογία, αρχίζουμε και ανακαλύπτουμε τον τρόπο για να χρησιμοποιήσουμε τις δυνάμεις του ίδιου του οργανισμού εναντίον του καρκίνου», με στόχο την εξόντωση του με την βοήθεια της ανοσοογκολογίας.

Έχουμε αρχίσει να «ξεκλειδώνουμε» τη δύναμη του οργανισμού ενάντια στον καρκίνο και τα τελευταία χρόνια τα αποτελέσματα είναι πολύ ελπιδοφόρα, τονίζει η κα Σαριδάκη και συμπληρώνει: «Αυτό φαίνεται ότι θα είναι το μέλλον. Είναι πολλά τα μονοπάτια της θεραπείας. Αυτή τη στιγμή είναι ότι πιο ελπιδοφόρο υπάρχει. Οι δυνατότητες του αμυντικού συστήματος του κάθε ανθρώπου είναι θεωρητικά ανεξάντλητες. Αν μπορέσει κάποιος να τις ξυπνήσει εναντίον του καρκίνου, ο οποίος είναι ένας "ξένος" εχθρός για τον οργανισμό του ασθενή, θα έχει κερδίσει τη μάχη».

Οι επιστήμονες έχουν ήδη αρχίσει με κάποια φάρμακα να ενεργοποιούν την ανοσία (άμυνα) του οργανισμού όλο και περισσότερων ασθενών και όπως αναφέρει η κ. Σαριδάκη είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του μελανώματος.

«Ασθενείς με μεταστατικό μελάνωμα δεν είχαν επιβίωση για πάνω από ένα χρόνο, τώρα υπάρχει ένα 30% των ασθενών με ανοσοθεραπεία που επιβιώνουν για 10 χρόνια μετά, χωρίς υποτροπή, που σημαίνει οτι με κάποιο τρόπο ο οργανισμός έχει «κοιμήσει» τον καρκίνο».

Η λύση δεν θα έρθει γενικά για τον καρκίνο αλλά για τον κάθε καρκίνο ξεχωριστά

Είναι κάποιοι ασθενείς που για ακατανόητους -μέχρι σήμερα -λόγους παλεύουν για καιρό με τον καρκίνο και τον νικούν. Εκεί που όλα τα δεδομένα συνηγορούσαν ότι οι ανθρωποι αυτοί θα έχαναν τη μάχη, αυτοί αναπτύσσουν μεγάλες επιβιώσεις, τονίζει ο ογκολόγος και πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του σεμιναρίου Ι.Βαρθαλίτης.

«Έχουμε πλέον βρει και κατανοήσει ότι ο ένας καρκίνος δεν είναι ένας, αλλά πολλοί και διαφορετικοί ακόμη κι αν πρόκειται για την ίδια μορφή καρκίνου. Για παράδειγμα, οι 100 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα μοιράζονται σε 100 διαφορετικές ομάδες σήμερα. Αύριο μπορεί να μάθουμε ότι οι κατηγορίες αυτές ασθενών είναι πολύ περισσότερες και ίσως μια μέρα φτάσουμε στην εξατομίκευση της θεραπείας, η οποία οδηγεί - κι έχουμε αρχίσει να το βλέπουμε - σε αύξηση της επιβίωσης και καλύτερη ποιότητα ζωής για τους ασθενείς» επισημαίνει ο κ. Βαρθαλίτης.

Βέβαια, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, όλα αυτά απαιτούν έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, αλλά και ειδικές πλέον μοριακές εξετάσεις για να κατανοήσουν το μοριακό προφίλ του καρκίνου. Αυτό θα τους βοηθήσει να εξατομικεύσουν τη θεραπεία.

«Οδηγούμαστε στην απόλυτα εξατομικευμένη θεραπεία. Πάμε σε ομαδοποίηση των περιστατικών. Στο μέλλον θα έχουμε ακόμα πιο εξειδικευμένη προσέγγιση ανά ασθενή. Είναι ένας αγώνας δρόμου. Για παράδειγμα για τους 5 από τους 100 που ξέρουμε ότι μπορούν να πάρουν συγκεκριμένη αγωγή, τη δίνουμε και αυξάνουμε την επιβίωση για 2 χρόνια. Σ αυτά τα 2 χρόνια ελπίζουμε οτι θα υπάρξει κάποια νεότερη θεραπευτική ουσία για να τους βοηθήσει ακόμη περισσότερο».

Τα βιολογικά φάρμακα και οι στοχευμένες θεραπείες

Όπως εξηγεί η ογκολόγος Ε.Γαλάνη, οι ερευνητές έχουν βρει πολλά από τα μονοπάτια που έχουν αποδιοργανωθεί και οδηγούν στη δημιουργία του καρκίνου.

«Με βάση αυτή την ανακάλυψη, φτιάξαμε φάρμακα που αναστέλλουν αυτά το μονοπάτια της καρκινογένεσης. Σήμερα, έχουμε όλο και περισσότερα στοχευμένα βιολογικά φάρμακα. Έχοντας έναν καρκίνο του πνεύμονα, μπορούμε να κάνουμε μια μοριακή εξέταση και να δούμε ποιο μονοπάτι έχει χαλάσει στον συγκεκριμένο άρρωστο. Ανάλογα, θα του χορηγήσουμε ενα συγκεκριμένο φάρμακο, ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τη περίπτωση του» τονίζει η κ. Γαλάνη.

Βέβαια, η κατανόηση αυτών των μηχανισμών της καρκινογένεσης έχει γίνει σε ένα μέρος των καρκίνων και όχι σε όλους. Έχουν ήδη γίνει πολλά βήματα στον καρκίνο του μαστού του πνεύμονα στο μελάνωμα, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να αναπτύσονται πολλά νέα και διαφορετικά φάρμακα.

Όπως λέει η κ. Γαλάνη «ένας καρκίνος του μαστού που διαγιγνώσκεται σήμερα, θα αντιμετωπιστεί θεραπευτικά με εντελώς διαφορετικό τρόπο απ' ότι αν είχε διαγνωστεί παλαιότερα. Αυτή είναι η επανάσταση. Μια γυναίκα π.χ με αποδεδειγμένα κληρονομούμενο καρκίνο του μαστού, στο πρώιμο στάδιο θα πάρει ένα εξειδικευμένο φάρμακο για τον τύπο αυτό του καρκίνου. Αυτή η γυναίκα σήμερα θα ιαθεί ενώ παλιότερα θα υποτροπίαζε και θα πέθαινε».

Μεγάλες περιόδοι επιβίωσης και ίαση σε «δύσκολους» μεταστατικούς καρκίνους

Ζούμε πλέον θεαματικές μεταβολές στις θεραπευτικές μας επιλογές, εκτιμά ο κ. Βαρθαλίτης καθώς, όπως λέει, «καρκίνοι για τους οποίους πριν από 5 χρόνια δεν είχαμε καμμία θεραπευτική επιλογή, όπως το μελάνωμα ή ο καρκίνος του νεφρού, τώρα έχουμε πολλά αποτελεσματικά φάρμακα. Έχοντας γνώση της μεταβολής που προκαλείται μέσα στο κύτταρο για να γίνει καρκίνος σταματάμε αυτή τη μεταβολή με πλειάδα φαρμάκων, σε σημείο που ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο μπορούν να φτάσουν πλέον στην ίαση».

Είναι κάτι που δεν μπορούσαμε να τα ονειρευτούμε παλιότερα. Ήταν μορφές καρκίνου που δεν ανταποκρίνονταν ούτε στις κλασικές θεραπείες, ούτε στις ακτινοθεραπείες, εξηγούν οι ογκολόγοι.

Ακρογωνιαίος λίθος παραμένει η χειρουργική

Ο κ. Βαρθαλίτης τονίζει οτι στην αντιμετώπιση του καρκίνου, ακρογωνιαίος λίθος παραμένει η χειρουργική, καθώς η αφαίρεση του όγκου είναι καθοριστικής σημασίας, ενώ εξαιρετική δουλειά γίνεται σήμερα και από την ακτινοθεραπεία, η οποία έχει βελτιωθεί σε αποτελεσματικότητα και ποιότητα δράσης.

«Για τους περισσότερους ασθενείς δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε τη χημειοθεραπεία προς το παρόν. Παραμένει βασικός πυλώνας της θεραπείας και αυτό έχει αποδειχθεί όλα αυτά τα χρόνια που πολεμάμε για δεκαετίες με τον καρκίνο. 'Οπου μπορούμε και όπου ταιριάζουν προσθέτουμε τις στοχευμένες θεραπείες και την ανοσοθεραπεία» καταλήγει.

(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Δημοφιλή