Στην ακύρωση του έκτακτου Eurogroup της Μ. Πέμπτης οδήγησε η αδυναμία της κυβέρνησης και των θεσμών να βρουν κοινό τόπο, σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής της απαίτησης των δανειστών για τη λήψη επιπλέον μέτρων ύψους 3,6δισ. ευρώ (2% του ΑΕΠ) ως «κάβα» για την περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος έως το 2018.
Μετά και από αυτή την αρνητική εξέλιξη στην πορεία της διαπραγμάτευσης, χάνεται και ο στόχος της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης πριν το Ορθόδοξο Πάσχα όπως είχε χαθεί και ο στόχος για την ολοκλήρωση πριν το Πάσχα των Καθολικών.
Σύμφωνα με πληροφορίες η νέα εμπλοκή έγκειται στο γεγονός ότι το ΔΝΤ και μέρος των Ευρωπαίων δανειστών, εμμένουν στην απαίτηση τους είτε να υπάρξει συγκεκριμένος κατάλογος μέτρων ο οποίος θα ψηφιστεί τώρα από τη Βουλή, είτε ο μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής, που προτείνει η κυβέρνηση, σε περίπτωση αποκλίσεων από τους στόχους να ενεργοποιείται αυτόματα χωρίς να μπορεί να παρέμβει σε αυτό η κυβέρνηση.
Δηλαδή, στην δεύτερη περίπτωση εφόσον οι θεσμοί ή η Eurostat διαπιστώσουν απόκλιση από τους στόχους ο μηχανισμός θα ενεργοποιεί αυτόματα τον «κόφτη» δαπανών για κωδικούς του προϋπολογισμού που οι δύο πλευρές θα συμφωνήσουν τώρα. Σύμφωνα με τις απαιτήσεις των δανειστών σε αυτή τη διαδικασία δεν θα μπορεί να παρέμβει η κυβέρνηση επιλέγοντας ποιες δαπάνες θα περικοπούν.
Η πρόταση αυτή των θεσμών δεν έγινε αποδεκτή από την Ελληνική πλευρά, καθώς σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές κάτι τέτοιο θα αποτελούσε «απώλεια εθνικής κυριαρχίας». Ακριβώς για αυτό το λόγο ολόκληρη την ημέρα χθες η διαπραγμάτευση έγινε σε επίπεδο νομικών συμβούλων υπό τον αναπληρωτή υπουργό οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη και τον διευθυντής του πρωθυπουργικού γραφείου Δημήτρη Τζανακόπουλο.
Η Ελληνική πλευρά πρότεινε ο μηχανισμός "αυτόματης διόρθωσης" να βασιστεί στην ήδη υπάρχουσας νομοθεσίας για τους δημοσιονομικούς κανόνες, η οποία θα ενισχυθεί όπου κριθεί απαραίτητο. Παράλληλα προτάθηκε το σημερινό καθεστώς των ημιαυτόματων δημοσιονομικών προσαρμογών σε περίπτωση αποκλίσεων να ενισχυθεί με υποχρέωση αυτόματων παρεμβάσεων όταν υπάρχουν αποκλίσεις από τους στόχους.
Ενδεικτικό του κλίματος των διαπραγματεύσεων είναι ότι ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αμέσως μετά τη συνάντηση διάρκειας μίας ώρας που είχε χθες το απόγευμα με τους επικεφαλής των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών δήλωσε ότι η ελληνική πλευρά δεν θα δεχθεί να περιληφθούν συγκεκριμένα μέτρα στο πακέτο των «προληπτικών» παρεμβάσεων ύψους 3,6 δισ. ευρώ. Επισήμανε πως «αυτήν την πρόταση την έχουμε απορρίψει», χωρίς, να αποκλείσει να υπάρξει εμμονή από το ΔΝΤ στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων.
Πλέον ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων σχεδιάζεται να ξεκινήσει μετά το Πάσχα, με τον χρόνο και τα ταμειακά διαθέσιμα να στενεύουν ιδιαίτερα. Σύμφωνα με πληροφορίες από την πλευρά του υπουργείου Οικονομικών δεν υπάρχει ταμειακό πρόβλημα το Μάιο για την αποπληρωμή μισθών και συντάξεων, ούτε για την κάλυψη των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας.
Ωστόσο, ο εφιάλτης του περασμένου καλοκαιριού επιστρέφει, καθώς ο υπουργός Οικονομικών έχει πει εδώ και καιρό ότι «εάν πιάσουμε Μάιο-Ιούνιο καήκαμε», ενώ ο Ιούλιος είναι ιδιαίτερα δύσκολος να «βγει» χωρίς να εκταμιευθεί κάποιο ποσό από τις δόσεις του προγράμματος.
Η ταμειακή κατάσταση είναι γνωστή στους δανειστές, γεγονός που τους επιτρέπει να ασκήσουν ασφυκτικές πιέσεις στην Αθήνα προκειμένου η κυβέρνηση να κάνει αποδεκτές τις απαιτήσεις τους, την ώρα που το σκηνικό όπως διαμορφώνεται φέρνει στο μυαλό όλων όσα αποκαλύφθηκαν από το Wikileaks σχετικά με το διάλογο του Πόουλ Τόμσεν και της Ντέλια Βελκουλέσκου αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης τον περασμένο Μάρτιο.