Με μια εντυπωσιακή αναπαράσταση της μάχης κορυφώθηκαν το Σαββατοκύριακο (14-15 Μαΐου) οι εκδηλώσεις για τη Μάχη των Οχυρών κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στα οχυρά Ιστίμπεη και Ρούπελ.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, στις οποίες παρέστη ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας, Δ. Βίτσας, έγινε το Σάββατο στο Ιστίμπεη αναπαράσταση της Μάχης των Οχυρών αλλά και της απόδοσης τιμών από τα γερμανικά στρατεύματα εισβολής στους Έλληνες μαχητές για την ανδρεία και τον ηρωισμό που επέδειξαν.
Η Μάχη των Οχυρών
Ως «Μάχη των Οχυρών» χαρακτηρίζεται η σκληρή αναμέτρηση μεταξύ του Ελληνικού Στρατού και της γερμανικής Βέρμαχτ, η οποία διήρκεσε από τις 6 ως τις 9 Απριλίου 1941 στα οχυρά της «Γραμμής Μεταξά», από τον ορεινό όγκο της Κερκίνης (Μπέλες) μέχρι το Νέστο ποταμό.
Στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα υπήρχαν 21 οχυρά, που αποτελούσαν τη «Γραμμή Μεταξά»: ήταν τα Παπαδοπούλα (Ποποτλίβιτσα), Οχυρό (Ιστίμπεη), Σπανή Πέτρα (Κελκαγιά), Στήριγμα (Αρπαλούκι) και Παλιουριώνες, Ρούπελ Καρατάς, Κάλη, Περσέκ, Μπαμπαζώρα, Μαλιάγκα, Περιθώρι, Παρταλούσκα, Ντάσαβλη, Λίσσε, Πυραμοειδές (ή Πυραμιδοειδές), Καστίλο, Άγιος Νικόλαος, Μπαρτίσεβα, Εχίνος και Νυμφαία.
Όπως σημειώνεται σε σχετικό κείμενο στη ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού (Η Μάχη των Οχυρών, 6-9 Απριλίου 1941- Γ. Σκαλτσογιάννης, ανχης ΠΒ ιστορικός, Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού), με τη Βουλγαρία να έχει προσχωρήσει στον Άξονα τον Μάρτιο του 1941, και ενώ ήταν σε εξέλιξη η σκληρή σύγκρουση μεταξύ του Ελληνικού Στρατού και των ιταλικών δυνάμεων στο Αλβανικό Μέτωπο, στις 9 Μαρτίου οι γερμανικές εμπροσθοφυλακές βρίσκονταν ήδη στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Το σύνολο των γερμανικών δυνάμεων, που διατέθηκαν εναντίον της Ελλάδας, ήταν: 3 Τεθωρακισμένες Μεραρχίες, 2 Ορεινές, 4 Πεδινές και 1 Εφεδρική, 2 ανεξάρτητα ενισχυμένα επίλεκτα Συντάγματα και 3 Στρατηγεία Σωμάτων Στρατού με τις ανάλογες Μονάδες Διοικητικής Μέριμνας. Από πλευράς Αεροπορίας διατέθηκαν 650 αεροσκάφη (βομβαρδιστικά, κάθετης εφόρμησης (Στούκας) – δίωξης, αναγνώρισης κ.λ.π.).
Η Ελλάδα παρέτασσε 5 μεραρχίες, από τις οποίες 2 με «περιμαζεύματα τέως συνοριακών τομέων» , 1 με υπερήλικες και 2 με απειροπολέμους. Συγκεκριμένα, η εμπόλεμη δύναμη των Οχυρών ήταν: 329 Αξιωματικοί και 9.740 Οπλίτες (συνολικά 10.069), ωστόσο, η τοποθετημένη δύναμη στις 6 Απριλίου 1941 ήταν 5.630 άνδρες, δηλαδή το 62% περίπου της εμπόλεμης δύναμης.
Από τις 05:15 της 6ης Απριλίου, ημέρα Κυριακή, τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν ταυτόχρονα στο ελληνικό έδαφος και στη Νότια Γιουγκοσλαβία. (Επιχείρηση «Marita»). Η κύρια προσπάθεια των Γερμανών εκδηλώθηκε προς τα οχυρά της τοποθεσίας Κερκίνης και Αγκίστρου και ειδικότερα εναντίον του οχυρού Ρούπελ, ενώ ανατολικότερα, στο υψίπεδο Νευροκοπίου και στη Δυτική Θράκη, η γερμανική επίθεση ήταν μικρότερης έντασης.
Ο αγώνας που επακολούθησε δεν επέτρεψε στις γερμανικές δυνάμεις να διασπάσουν την οχυρωμένη τοποθεσία παρόλα αυτά, η γρήγορη κατάρρευση της γιουγκοσλαβικής αντίστασης, από την πρώτη κιόλας ημέρα, ιδιαίτερα στην περιοχή της κοιλάδας του Αξιού ποταμού και η ανυπαρξία διαθέσιμων δυνάμεων, για την κάλυψη του αριστερού πλευρού της οχυρωμένης τοποθεσίας, έδωσε την ευκαιρία και τη δυνατότητα στη 2η Τεθωρακισμένη Μεραρχία να εισβάλει στο ελληνικό έδαφος διαμέσου των κοιλάδων του Στρούμνιτσα ποταμού και του Αξιού.
Τα περισσότερα οχυρά, που παρέμεναν απόρθητα, παραδόθηκαν στις 10 Απριλίου, μετά την υπογραφή του σχετικού Πρωτοκόλλου (9 Απριλίου 1941). Σημειώνεται πως οι υπερασπιστές των οχυρών απέκρουσαν όλες σχεδόν τις κατά μέτωπο γερμανικές επιθέσεις, αποχωρώντας μόνο όταν έλαβαν διαταγές από τους ανωτέρους τους.
Εμβληματική για τη Μάχη των Οχυρών έμεινε η απάντηση του διοικητή του Ρούπελ, ταγματάρχη Γεωργίου Δουράτσου, το απόγευμα της 9ης Απριλίου στους Γερμανούς κήρυκες, όταν του γνωστοποίησαν τη συνθηκολόγηση του ΤΣΑΜ (Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας), ζητώντας την παράδοσή του. Ο ταγματάρχης απάντησε ότι ότι «τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται» και ότι θα συνέχιζε τον αγώνα στερούμενος άλλων διαταγών. Εν συνεχεία ορίστηκε συνάντηση την επόμενη ημέρα το πρωί. Στο μεσοδιάστημα υπήρξε επικοινωνία με τη Μεραρχία, οπότε και έγινε γνωστή η συνθηκολόγηση- με τους Έλληνες στρατιώτες και αξιωματικούς να αποχωρούν και γερμανικό τμήμα να αποδίδει τιμές.
Παρακολουθήστε φωτογραφικό υλικό και βίντεο από την αναβίωση της μάχης, καθώς και από άλλες αντίστοιχες δραστηριότητες στο παρελθόν (από την Ομάδα Αναβίωσης ΕΣ 1940)