Υπό τον τίτλο «Θα είναι η Ιταλία η επόμενη απώλεια της Ευρώπης με τον Ρέντσι να τα ρισκάρει όλα σε ένα δημοψήφισμα;», ο Οbsever/Guardian επιχειρεί να προβλέψει τα πιθανά σενάρια για το μέλλον του ιταλού πρωθυπουργού. Του πολιτικού που με ένα «μακιαβελικό»- όπως χαρακτηρίζεται- εσωτερικό πραξικόπημα κατάφερε να πάρει την εξουσία τον Νοέμβριο του 2014 και να θεωρείται αρκετά ισχυρός ώστε να προχωρήσει σε τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο σήμερα- και αν και ο ίδιος δεν θεωρεί τον εαυτό του ως έναν «περιορισμένης διάρκειας» πρωθυπουργό- σίγουρα φαντάζει λιγότερο «λαμπερός».
Σε μερικούς μήνες, πιθανότατα τον Νοέμβριο, οι Ιταλοί θα κληθούν να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα που προγραμματίζεται και αφορά την αναθεώρηση άρθρων του Συντάγματος ενώ σύμφωνα με τον Ματέο Ρέντσι οι αλλαγές θα διευκολύνουν την άμεση προώθηση σημαντικών νομοθετημάτων αφού στόχος είναι ο περιορισμός της δύναμης της Γερουσίας.
Όπως τονίζει όμως ο ανταποκριτής του Observer, ενώ πριν από λίγους μήνες μια νίκη του Renzi φαινόταν πιθανή, η κατάσταση πλέον είναι περίπλοκη ενώ αναλογιζόμενος ενδεχομένως το «τέλος» του Ντέιβιντ Κάμερον εξαιτίας του δημοψηφίσματος για το Brexit, εκτιμά πως ο Ρέντσι θα πρέπει να είναι αρκετά προβληματισμένος.
Γιατί, όπως και το βρετανικό δημοψήφισμα, έτσι και το ιταλικό θεωρείται όλο και περισσότερο ως ένα μέσο για τους Ιταλούς να δείξουν τη δυσαρέσκειά τους προς το κατεστημένο, κυρίως γιατί ο Renzi ορκίστηκε ότι θα αποχωρήσει από την πολιτική αν δεν κερδίσει το δημοψήφισμα. «Εάν χάσει το στοίχημα το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες για την Ιταλία και ολόκληρη την Ευρώπη. Μια ήττα θα μπορούσε δυνητικά να ανοίξει την πόρτα σε νέες εθνικές εκλογές και αυτές θα μπορούσαν να δώσουν νέα ώθηση στο ευρωσκεπτικιστικό, λαϊκιστικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων στερώντας από το Δημοκρατικό Κόμμα της εξουσία».
Όπως εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής του Open Europe, Βιντσένζο Σκαρπέττα, όπως σε κάθε δημοψήφισμα, έτσι και στο ιταλικό, το κριτήριο δεν θα είναι μόνο τα ζητήματα που τίθενται σε αυτό αλλά μια σειρά από θέματα όπως η τραπεζική κρίση καθώς η Ιταλία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα σε αυτόν τον τομέα. Για παράδειγμα, μόνο για τη διάσωση της τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας- Banca Monte dei Paschi της Σιένα- χρειάζεται 5δισεκ ευρώ σε εγγυητικά κεφάλαια προκειμένου να μην απαιτηθεί ένα «πακέτο διάσωσης», κάτι που είχε καταστροφικές συνέπειες για τον Ρέντσι. Ωστόσο, υπάρχουν αμφιβολίες για το αν η τράπεζα θα είναι σε θέση να πείσει τους επενδυτές να «βάλουν» τα χρήματα. Συνεπώς το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι ανησυχίες για τον τραπεζικό τομέα, σε συνδυασμό με την οργή για τους αργούς ρυθμούς ανάπτυξης και οι ανησυχίες για τη συνεχιζόμενη μεταναστευτική κρίση θα «κοστίσουν» στον Ρέντσι το δημοψήφισμα.
Σύμφωνα πάντως με τους αναλυτές, ένα πράγμα είναι σαφές: ο συνήθως γεμάτος αυτοπεποίθηση Ρέντσι έκανε μεγάλο λάθος όταν αποφάσισε να ρισκάρει την πολιτική του καριέρα σε αυτή την ψηφοφορία. Το δημοψήφισμα έχει αρχίσει να μοιάζει πολύ με εθνικές εκλογές. Εθνικές εκλογές που ο Ρέντσι δεν κέρδισε το 2014 αφού πήρε την εξουσία από τον τότε πρωθυπουργό, Ενρίκο Λέτα. Και σύμφωνα με τον Σκαρμπέττα το «αμάρτημα» του Ρέντσι, είναι ακριβώς αυτό. Ότι δεν έχει δώσει ποτέ τη μάχη των εθνικών εκλογών. Βέβαια «τώρα βλέπουμε μια σαφή αλλαγή πλεύσης και ρητορικής με τον ίδιο να λέει πως αυτό δεν είναι το δημοψήφισμα του Renzi αλλά απλά ένα δημοψήφισμα. Μπορεί όμως να είναι πολύ αργά».
Εάν ο Ρέντσι κερδίσει, θα έχει δικαιωθεί. Εάν όμως χάσει, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, το ιταλικό πολιτικό τοπίο θα είναι ρευστό και κανείς δεν θα μπορεί να πει με βεβαιότητα τι θα συμβεί. Μια εκδοχή είναι να αναλάβει ένα μεταβατικός πρωθυπουργός μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές ενώ μια άλλη είναι ο πρόεδρος της Ιταλίας, Σέρτζιο Ματαρέλα να προκηρύξει άμεσα εκλογές ανοίγοντας το δρόμο για μια πιθανή νίκη του Κινήματος των Πέντε Αστέρων που εδώ και καιρό έχει ζητήσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το ευρώ ενώ ο ιδρυτής του Κινήματος, Πέπε Γκρίλο έχει εκφράσει τον θαυμασμό του για τον τέως επικεφαλής τους βρετανικού Ukip, Νάιτζελ Φάρατζ.
Ο Ρέντσι πάντως έχει πλήρης συναίσθηση του κινδύνου και πρόσφατα μιλώντας στο CNBC δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε μία κατάσταση που ίσως επιτρέπεται το Κίνημα των Πέντε Αστέρων να ηγηθεί της χώρας. Οι πολίτες πρέπει να καταλάβουν τι σημαίνει το “όχι” στο δημοψήφισμα. Το μάθαμε στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου».