Η μαραθώνια διαδικασία της δημοπρασίας των τηλεοπτικών αδειών έλαβε τέλος. Με τη «σκόνη να έχει κατακαθίσει», αξίζει να κάνουμε μια ανακεφαλαίωση όσον αφορά στην όλη υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών.
Πότε άρχισε η «μάχη»;
Μετά από σειρά εξαγγελιών και «προειδοποιητικών βολών», το κείμενο και η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου για τις άδειες των τηλεοπτικών σταθμών δόθηκαν στη δημοσιότητα στα τέλη του Οκτωβρίου. Βάσει αυτών, ο τελικός αριθμός των αδειών θα καθοριζόταν με υπουργική απόφαση του αρμόδιου υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά, μετά από γνωμοδότηση του ΕΣΡ. Σειρά ενστάσεων είχε εκφράσει το ΕΣΡ. Εν τέλει, βάσει τροπολογίας που ψηφίστηκε στη Βουλή, ο αριθμός των αδειών ορίστηκε σε τέσσερις, με δεκαετή διάρκεια.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Λίνα Αλεξίου, αντιπρόεδρος του ΕΣΡ, έχει τονίσει πως η Ανεξάρτητη Αρχή (το ΕΣΡ) γνωρίζει ότι το τηλεοπτικό φάσμα, όπως έχει αυτή τη στιγμή «χωρά» 16 τηλεοπτικά κανάλια υψηλής ευκρίνειας και εθνικής εμβέλειας.
Σημειώνεται πως βάσει Συντάγματος, (αρ.15 παρ 2) αρμοδιότητα για την ρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου και για την έκδοση των αδειών έχει η συνταγματική κατοχυρωμένη ανεξάρτητη αρχή του, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.
Ποιοι συμμετείχαν στον διαγωνισμό;
Οι εταιρείες που συμμετείχαν ήταν οι εξής:
1. ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΝΩΝΥΜΗ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ (ΣΚΑΙ ΑΕ):
2. ΝΕΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (N.T.V.)
3. ΑΝΤΕΝΝΑ TV ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
4. DIMERA MEDIA INVESTMENTS LIMITED
5. ALPHA ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε. (ALPHA)
6. ΙΩΑΝΝΗΣ-ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ Χ. ΚΑΛΟΓΡΙΤΣΑΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ (Τ.Π.Κ. μ.α.ε.)
7. ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΣ ΠΑΡΟΧΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ (ITV CP)
8. ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑ (ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ Μ.Μ.Ε. Α.Ε.).
Ποιοι πήραν τις άδειες;
Πρώτη άδεια: ολοκληρώθηκε την Τρίτη, 30 Αυγούστου, στις 8.50 το βράδυ και αφού χρειάσθηκαν 56 γύροι. Την πρώτη άδεια κέρδισε ο ΣΚΑΪ με 43.600.000 ευρώ.
Δεύτερη άδεια: ολοκληρώθηκε την Τετάρτη, 31 Αυγούστου, στις 3.25 το μεσημέρι (δηλαδή μετά από σχεδόν 20 ώρες) και αφού χρειάσθηκαν 78 γύροι. Την δεύτερη άδεια κέρδισε ο Ιωάννης Βλαδίμηρος Καλογρίτσας με 52.600.000 ευρώ.
Τρίτη άδεια: ολοκληρώθηκε την Πέμπτη, 1η Σεπτεμβρίου, στις 11.20 το πρωί (δηλαδή χρειάσθηκαν άλλες 20 ώρες) και αφού χρειάσθηκαν 99 γύροι. Την τρίτη άδεια κέρδισε ο ΑΝΤ1 δίνοντας το υψηλότερο τίμημα όλων με 75.900.000 ευρώ.
Τέταρτη άδεια: ολοκληρώθηκε την Παρασκευή, 2 Σεπτεμβρίου, στις 2.35 τα ξημερώματα (δηλαδή χρειάσθηκαν «μόλις» 15 ώρες) και αφού χρειάσθηκαν 117 γύροι, που ήταν οι περισσότεροι σε όλες τις άδειες. Την τέταρτη άδεια κέρδισε η ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ του Βαγγέλη Μαρινάκη με 73.900.000 ευρώ.
Πότε έμειναν εκτός MEGA και Epsilon TV;
Το Mega, επιβεβαιώθηκε από τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας πως βρέθηκε εκτός διαγωνισμού στις 11 Αυγούστου, ενώ το Epsilon TV στις 29 Αυγούστου.
Γιατί τέσσερις άδειες;
Πρόκειται για την ερώτηση η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης, αντιπολίτευσης και καναλαρχών. Η θέση της κυβέρνησης – η οποία αμφισβητείται από πολλούς- είναι ότι τόσες «σηκώνει» η αγορά, καθώς η σχετική διαφημιστική δαπάνη στην Ελλάδα έχει καταρρεύσει στα 180 εκατομμύρια ευρώ. Ο υπουργός Επικρατείας, Νίκος Παππάς, είχε δηλώσει ότι ο αριθμός είναι τέτοιος ώστε να διασφαλιστεί πως θα διαμορφωθούν βιώσιμα σχήματα. Ένα από τα βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης είναι ότι έρευνα που είχε ανατεθεί στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας, είχε καταλήξει στον αριθμό αυτόν.
Με ανακοίνωσή μετά το τέλος του διαγωνισμού, ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει λόγο για ένα «ουσιαστικό βήμα για την αλλαγή σελίδας στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο, μετά από δεκαετίες παρανομίας και ασυδοσίας».
Τι συμβαίνει με τον Πάνο Καμμένο και τον Καλογρίτσα;
Αξίζει να σημειωθεί πως ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ και υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος, είχε ζητήσει να μη δοθεί τηλεοπτική άδεια στον Χρήστο Καλογρίτσα, επειδή είναι εργολάβος, προβαίνοντας μάλιστα σε ιδιαίτερα επιθετική ανάρτηση στο Twitter τον Αύγουστο.
Ο κ. Καμμένος δέχτηκε τα πυρά του εκπροσώπου της ΝΔ, Γ. Κουμουτσάκου, για αυτό το θέμα (ο Βλαδίμηρος Καλογρίτσας, γιος του Χρήστου Καλογρίτσα, πήρε τη μία απο τις τέσσερις τηλεοπτικές άδειες) , ο οποίος έθεσε το ερώτημα «Πώς τολμούν να μιλούν για νίκη επί της διαπλοκής όταν ο κ. Καμμένος έλεγε ότι "με τα μαύρα λεφτά στα site και τις ψευδείς αναρτήσεις ο Καλογρίτσας νομίζει ότι θα πιέσει για κανάλι"; Τώρα τι θα κάνει, θα παραιτηθεί ο κ. Καμμένος;».
Απαντώντας ο υπουργός Εθνικής Άμυνας έγραψε στο Twitter ότι «παρακαλείται ο πύραυλος Κουμουτσάκος "κατά τον υπάλληλο εκβιασμού Μουσσά" να παίρνει εντολές από τον Θεοδωρικάκο, το αφεντικό του, πριν μιλά».
Υπάρχουν και άλλες άδειες;
Ο κ. Παππάς έχει επισημάνει πως, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας των πανελλαδικών αδειών, θα ακολουθήσει διαδικασία για τις άδειες θεματικών και περιφερειακών καναλιών.
Όσον αφορά στα περιφερειακά κανάλια, έχει δηλώσει ότι και εκεί θα υπάρξει διαδικασία αδειοδότησης, και πως το μέγεθος του αντιτίμου και ο αριθμός των αδειών θα κριθεί από τις ιδιαίτερες συνθήκες και από τον πληθυσμό της κάθε περιφέρειας.
Τι λέει η αντιπολίτευση;
Ο εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ, Γιώργος Κουμουτσάκος, έχει τονίσει πως το ΣτΕ δεν έχει αποφανθεί ακόμη για τη συνταγματικότητα του Νόμου Παππά. «Εννοείται ότι εάν ο Νόμος Παππά πέσει, είτε στο ΣτΕ είτε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όλα ξεκινούν από το σημείο μηδέν. Σε κάθε περίπτωση, η Νέα Δημοκρατία δεσμεύεται ότι δεν θα υπάρχει αριθμητικός περιορισμός» έχει δηλώσει ο κ. Κουμουτσάκος, συμπληρώνοντας πως η ΝΔ θα καταργήσει τον Νόμο Παππά για να ανακτήσει το ΕΣΡ τον ρόλο του.
Σημειώνεται ότι η ΝΔ, στα τέλη του Αυγούστου είχε ανακοινώσει πως δεν πρόκειται να αναγνωρίσει, ούτε να αποδεχθεί «έναν διαγωνισμό στον οποίο δεν εμπλέκεται το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), παραβιάζοντας ευθέως το Σύνταγμα».
Το Ποτάμιείναι επίσης κατά των τεσσάρων αδειών, κάνοντας λόγο για «τηλεοπτική λοταρία» και αναφέροντας ότι η κυβέρνηση έπρεπε να είχε «μελετήσει» την πρότασή του για τουλάχιστον διπλάσιο αριθμό αδειών υπό την εποπτεία του ΕΣΡ. Παράλληλα, κατηγορεί την κυβέρνηση, μεταξύ άλλων, για παραβίαση της συνταγματικής τάξης.
Το ΠΑΣΟΚ, σε ανακοίνωσή του κάνει λόγο για μια διαγωνιστική διαδικασία που δεν αναιρεί τα μεγάλα προβλήματα, καθώς οδηγεί σε ολιγοπώλιο, με τον «αυθαίρετο αριθμό των 4 αδειών», το οποίο θα έχει αρνητικές συνέπειες για τη Δημοκρατία.
Η Ένωση Κεντρώων ζητά επαναλειτουργία του ΕΣΡ και νομιμοποίηση της λειτουργίας των καναλιών μέσω αυτού. Ο πρόεδρός της, Βασίλης Λεβέντης, δήλωσε ότι «συμφωνούμε στην διαφάνεια του τηλεοπτικού τοπίου, διαφωνούμε στον σχεδιασμό της κυβέρνησης».
Από πλευράς του,το ΚΚΕ αναφέρει σε ανακοίνωσή του πως η «νέα σελίδα» στο τηλεοπτικό τοπίο αφορά αποκλειστικά την εναλλαγή ιδιοκτητών των μέσων και όχι στο χαρακτήρα και το περιεχόμενό τους. «Τα τηλεοπτικά κανάλια, με τους ίδιους και ορισμένους νέους επιχειρηματικούς παράγοντες, δεν πρόκειται να εξασφαλίσουν ούτε το δικαίωμα του λαού στην ενημέρωση και την ψυχαγωγία ούτε τα δικαιώματα των εργαζομένων στα ΜΜΕ». Παράλληλα, ζητά να μη χαθεί καμία θέση εργασίας για τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ, και «να μην αξιοποιηθεί ο διαγωνισμός για να διαγραφούν οφειλές και δεδουλευμένα προς τους εργαζόμενους».
Τι λένε στον ΣΥΡΙΖΑ για τους εργαζομένους των καναλιών που δεν πήραν άδεια;
Σε ανακοίνωσή του, ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει πως «η σημερινή κυβέρνηση αποδεικνύει καθημερινά και έμπρακτα ότι προασπίζεται τα δικαιώματα των εργαζομένων. Το έκανε κι εδώ, θέτοντας ως απαραίτητη προϋπόθεση για την αδειοδότηση και τη λειτουργία των σταθμών, μίνιμουμ αριθμό θέσεων εργασίας, αλλά και την απαρέγκλιτη τήρηση της εργασιακής νομοθεσίας, σε έναν τομέα όπου η ασυδοσία και η παραβίαση των δικαιωμάτων είναι καθημερινό φαινόμενο».
Καταλήγοντας, αναφέρεται πως η κυβέρνηση «οφείλει να πράξει ό,τι είναι δυνατόν, ώστε κανείς εργαζόμενος που θα βρεθεί σε καθεστώς επισφάλειας ή ανεργίας, έστω και προσωρινά, μέχρι τη συνολική ρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, να μην μείνει απροστάτευτος. Θα πρέπει να παρθούν άμεσα πρωτοβουλίες αρωγής, ενίσχυσης και στήριξης».
Πότε σταματούν να εκπέμπουν όσοι δεν πήραν άδεια;
Προβλέπεται ότι θα υπάρχει ένας χρόνος προσαρμογής. Το χρονικό διάστημα αυτό είναι μέχρι 90 μέρες μάξιμουμ και όποιος δεν έχει άδεια δεν θα μπορεί να εκπέμψει, έχει δηλώσει η κυβερνητική εκπρόσωπος, Όλγα Γεροβασίλη.
Τι λένε στην Ευρώπη;
H θέση της Κομισιόν στο ζήτημα αποτέλεσε λόγο αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης: Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν επιστολή του επιτρόπου Έτινγκερ. Εν τέλει, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε πως δεν υπάρχει εναρμονισμένη νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ για τις τηλεοπτικές άδειες, και ως εκ τούτου τα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι ελεύθερα να επιλέξουν και να εφαρμόσουν το καθεστώς αδειοδότησης, σύμφωνα με τις εγχώριες απαιτήσεις και τις κοινοτικές αρχές που ορίζουν οι συνθήκες.
Καταλήγοντας, σημείωσε ότι η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη της το αποτέλεσμα της δημοπρασίας για τις τηλεοπτικές άδειες στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι είναι μία διαδικασία, η οποία φέρνει επιπλέον έσοδα στο κράτος, κάτι το οποίο είναι θετικό.
Τι θα ακολουθήσει;
Σε τρεις ισόποσες δόσεις θα πρέπει να καταβληθεί το τίμημα της κάθε άδειας από τους επιχειρηματίες που τις εξασφάλισαν, σύμφωνα με τον νόμο 4387 του 2016. Σε περίπτωση που δεν καταβληθεί το αντίτιμο για την πρώτη δόση στον χρόνο που προβλέπεται από κάποιον επιχειρηματία, τη θέση του αναλαμβάνει ο επόμενος πλειοδότης- όπως γίνεται και σε περίπτωση που δεν καταβληθεί εμπρόθεσμα και κάποια από τις άλλες δόσεις. Η άδεια κατακυρώνεται στον επόμενο συμμετέχοντα που είχε κάνει την επόμενη μεγαλύτερη προσφορά.
Σε 20 μέρες θα ελεγχθεί ξανά το «Πόθεν Έσχες», των εταιρειών για να κατοχυρωθούν οι άδειες οριστικά.