And the winner is?
Με αυτό το ερώτημα κυκλοφορεί το νέο μαντήλι του Οίκου Hermès σε 315 καταστήματα, σε ολόκληρο τον κόσμο. Διατηρώντας την υψηλή ποιότητα και τη σχεδιαστική καινοτομία, η γαλλική εταιρία λανσάρει τη νέα σειρά φουλαριών της, με «χρώμα» ελληνικό. «Νικητής» ο Ηλίας Καφούρος, που ανάμεσα σε πολλούς και καταξιωμένους καλλιτέχνες, επιλέχθηκε από το διεθνή οίκο για να φιλοτεχνήσει την ανδρική σειρά. Για πρώτη φορά μάλιστα, καθώς από το 1937 κυκλοφορεί μαντήλια υψηλής αισθητικής, ο γαλλικός οίκος συστήνεται και στο ανδρικό κοινό με την υπογραφή του Καφούρου. Γνωστός από τα έργα του με σινική και πενάκι, ο έλληνας ζωγράφος ακολουθεί μια σειρά από σημαντικούς δημιουργούς, που σφράγισαν με την τέχνη τους τα μαντήλια της HERMÈS, καθιστώντας τα συλλεκτικά
Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη στο κέντρο της Αθήνας και συζητήσαμε για τη συνεργασία με το γαλλικό Οίκο, την προοπτική που του ανοίγεται στη διεθνή αγορά της τέχνης, για τα μαντήλια που μοιάζουν με αραβουργήματα κι απηχούν την ιδιαίτερη μαστοριά του.Με υποτροφία του ιδρύματος Fulbright, ο Ηλίας Καφούρος έζησε πριν από δύο περίπου χρόνια στη Νέα Υόρκη. Εκεί, τον ανακάλυψε ο Pierre – Alexis Dumas, το σημερινό αφεντικό του γαλλικού Οίκου, που συνεχίζει την παράδοση της οικογένειας Dumas, με ελληνικές ρίζες. «Από το ξεκίνημα της συνεργασίας μας, με εντυπωσίασε ο τρόπος που με δέχτηκαν στην Hermès» μας λέει ο Καφούρος, που χρειάστηκε να ταξιδέψει δύο φορές στη Γαλλία ώστε να μιλήσει με τους ανθρώπους και να περιηγηθεί στο ξεχωριστό μουσείο της εταιρείας στο Παρίσι. Κι αυτό ήταν πιο σημαντικό, εξηγεί: «Δεν εργάστηκα με όρους παραγγελίας, αλλά γνώρισα την ιδιαίτερη φιλοσοφία και την παράδοση της Hermès». Πρώτο στη γραμμή παραγωγής κυκλοφόρησε το φουλάρι που παραπέμπει σε παιχνίδι – φλίπερ και στο οποίο κυριαρχούν δύο άλογα, σήμα κατατεθέν κι απόηχος από το ξεκίνημα του οίκου, όταν έφτιαχνε σέλες για άλογα. Οι εντυπώσεις από την κίνηση του μαντηλιού είναι διθυραμβικές και έπεται συνέχεια.
«Αντιλαμβάνομαι το έργο ως νοητό μουσείο»
«Τα έργα μου - και υποθέτω ότι έτσι αντιλαμβάνομαι συνολικά την τέχνη - είναι ότι λαμβάνουν χώρα σε ένα επίπεδο διανοητικό. Πιστεύω δηλαδή, ότι είναι πιο σημαντικό για το θεατή να βιώσει το χώρο εντός του έργου από την αισθητική του θέματος συνολικά. Με αυτό το σκεπτικό, οργανώνω το έργο σε επίπεδα, με αντικείμενα και φιγούρες που μοιάζουν να «επιπλέουν». Προσωπικά, τα αντιλαμβάνομαι ως τρισδιάστατες εγκαταστάσεις σε ένα «νοητό» μουσείο, όπου ο θεατής μπορεί να περιηγηθεί και να “νιώσει” το χώρο που καταλαμβάνουν».
Και πράγματι, κάθε έργο του Καφούρου μοιάζει με αυτοτελές σύμπαν, χωρίς αρχή και τέλος, μια ιστορία που μπορεί να διαβαστεί από δύο όψεις. «Αυτό που κατεξοχήν με ενδιαφέρει είναι να αποδώσω μια συγκεκριμένη εικόνα, η οποία ταυτόχρονα να μοιάζει τόσο μπερδεμένη, που δείχνει σχεδόν αφηρημένη. Κι εδώ είναι το οξύμωρο: ενώ υπάρχει μία τάξη, μια καθαρότητα στο πώς παρουσιάζονται τα διάφορα αντικείμενα που χρησιμοποιώ συμβολικά, υπάρχει μια πολυπλοκότητα στο πώς συνδέονται, με μια αίσθηση διαρκούς κίνησης».
Ένα από τα τρία φουλάρια της συλλογής
«Το ενδιάμεσο των πραγμάτων ως χώρος ελευθερίας»
«Όπως ένας καλλιτέχνης δίνει πνοή σε ένα αντικείμενο, έτσι και οι άνθρωποι κινούνται από κάτι. Τώρα, αυτό που είναι υλικό μπορεί να μετρηθεί, αλλά δεν μπορεί η απόσταση μεταξύ των πραγμάτων – θετική ή αρνητική -, αυτή είναι μη ανιχνεύσιμη. Μ’ ενδιαφέρει ο ενδιάμεσος χώρος των πραγμάτων που είναι απροσμέτρητος, γιατί αυτό που δεν μπορείς με τη λογική να καθορίσεις, εκεί είναι που βρίσκεις την ελευθερία».
Ο Πόλις Ιωάννου, υπεύθυνος επικοινωνίας της Hermes στην Ελλάδα, μιλώντας μας για τη δουλειά του Καφούρου, εξηγεί: «όπως τα όνειρα ενεργοποιούνται όταν δεν έχουμε συνείδηση, έτσι μοιάζει και η ζωγραφική του Καφούρου. Φαίνεται να καταλαμβάνει το χώρο στο μεταίχμιο ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία, την τάξη και το χάος. Μια ζωγραφική καλειδοσκοπική, θα τολμούσες τον όρο μεταφυσική, που προσπαθεί να ανιχνεύσει το υπερβατικό στοιχείο».
Έτσι αντιφατική, μοιάζει και η ζωή του καλλιτέχνη. Από τη Νέα Υόρκη ως την Ινδία, από το Παρίσι ως την Κόστα Ρίκα, όπου έχει ζήσει κατά διαστήματα, ο Καφούρος δε δηλώνει απλώς κάτοικος της Αθήνας, αλλά έχει επιλέξει να ζωγραφίζει στην ελληνική πρωτεύουσα, παρά την κρίση. Στην Αθήνα, λέει, «υπάρχει ένα ορισμένο διάστημα μεταξύ των πραγμάτων, που δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να δουν, να πάρουν απόσταση και να προσδιορίσουν τη ζωή με μεγαλύτερη καθαρότητα».
Πώς ο ίδιος αντιμετωπίζει αυτήν την επιτυχία και διεθνή προβολή; «Θέλω να παραμείνω προσγειωμένος και να συνεχίσω το έργο μου στην Ελλάδα. Βεβαίως, είναι μεγάλη τιμή να βλέπω τη δουλειά μου στην Hermes και στο εξωτερικό και με τους όρους που έχω επιλέξει να ζω, έτσι ελπίζω να συνεχίσω».