Για πρώτη φορά, η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας εξέδωσε απόφαση με την οποία επιτρέπει πλέον στις γυναίκες να οδηγούν, «σπάζοντας» μια μακρά παράδοση που απέκλειε τις γυναίκες από αυτό το δικαίωμα, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times.
Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων μετέδωσε ότι ο βασιλιάς Salman bin Abdulaziz αποφάσισε να άρει τη συγκεκριμένη απαγόρευση, αρχής γενομένης από τον Ιούνιο του νέου έτους, διατάσσοντας μια επιτροπή να μελετήσει την εφαρμογή του νέου κανονισμού.
Η μέχρι πρότινος απαγόρευση στις γυναίκες να οδηγούν ήταν για χρόνια πλήγμα στη φήμη του βασιλείου διεθνώς, ενώ πολλές ομάδες ακτιβιστών για τα δικαιώματα των γυναικών έχουν διοργανώσει πολλές φορές εκστρατείες ενημέρωσης και καταγγελίας του νόμου απαγόρευσης.
Αναμφίβολα, πρόκειται για μία κίνηση ιδιαίτερου συμβολισμού, αφού και οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία υποστηρίζουν ότι η απαγόρευση οδήγησης έφτασε να αντιπροσωπεύει το σύνολο των εμποδίων στην προσπάθειά τους να προχωρήσουν και να συμμετάσχουν ενεργά στην κοινωνία.
«Είμαι ακόμη σοκαρισμένη, νιώθω μεγάλη χαρά», δήλωσε η Χάγια Ρακιάν μια εργαζόμενη σε τράπεζα, 30 ετών. «Δεν περίμενα μια τέτοια απόφαση πριν περάσουν 10 ή 20 χρόνια», πρόσθεσε.
«Είναι μια χαρούμενη ημέρα. Δεν το πιστέυω ακόμη, δεν θα το πιστέψω αν δεν το δω με τα μάτια μου», επεσήμανε η Σάτχα Ντούσρι, εργαζόμενη στην πετρελαϊκή εταιρεία Aramco, η οποία οδηγούσε στο εσωτερικό του συγκροτήματος κατοικιών όπου διαμένει, αλλά όχι σε δημόσιους δρόμους.
Πολλές γυναίκες της σαουδαραβικής ελίτ που μπορούσαν να οδηγούν στο Λονδίνο ή το Ντουμπάι, αλλά όχι στο Ριάντ, είχαν αψηφήσει την απαγόρευση στη Σαουδική Αραβία, όμως συλλαμβάνονταν.
Στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου σχεδίου οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων με ορίζοντα το 2030 και στόχο να περιοριστεί η εξάρτηση του Ριάντ από το πετρέλαιο, έχει αποφασιστεί να χαλαρώσουν κάποιοι περιορισμοί που επιβάλλονται στις γυναίκες στη χώρα αυτή, όπου βρίσκονται υπό την κηδεμονία ενός άνδρα της οικογένειάς τους, συνήθως του πατέρα, του αδελφού ή του συζύγου τους, προκειμένου να μπορέσουν να ταξιδέψουν ή να σπουδάσουν.
Η πρώτη μεγάλη διαδήλωση υπέρ του δικαιώματος των γυναικών στην οδήγηση στο βασίλειο έγινε το 1990, λίγο μετά την ιρακινή εισβολή στο Κουβέιτ. Πολλές από τις γυναίκες που συμμετείχαν τότε στις διαμαρτυρίες διώχθηκαν και εξοστρακίστηκαν.
Οι απόπειρες να αρθούν οι κοινωνικοί περιορισμοί έχουν στόχο να απωθήσουν τις επικρίσεις για την πρόσφατη εκστρατεία καταπίεσης, εκτιμούν οι αναλυτές.
Αυτό τον μήνα οι αρχές συνέλαβαν περίπου 20 ανθρώπους, μεταξύ αυτών ιερωμένους και διανοούμενους, στο πλαίσιο «μιας συντονισμένης εκστρατείας», σύμφωνα με τους ακτιβιστές.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι πολλοί από αυτούς τους αντιφρονούντες επικρίνουν την εξωτερική πολιτική που ασκεί ο νεαρός πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σάλμαν, 32 ετών, την οποία θεωρούν επιθετική, όπως το μποϊκοτάζ στο Κατάρ καθώς και κάποιες μεταρρυθμίσεις όπως η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων εταιρειών και η μείωση των κρατικών επιδομάτων.
Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους αντέδρασαν θετικά στην απόφαση του Ριάντ. «Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι», σχολίασε η Χέδερ Νάουερτ εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, κάνοντας λόγο για «μεγάλο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Η καθημερινότητα των γυναικών στη Σαουδική Αραβία δεν θα αλλάξει με ένα διάταγμα περί άδειας οδήγησης
Οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία μπορεί να έχουν χαρεί μετά το βασιλικό διάταγμα που τους επιτρέπει να οδηγούν, όμως εξακολουθούν να υφίστανται πολλούς περιορισμούς πολύ πιο σοβαρούς και βαθιά ριζωμένους στη συντηρητική μουσουλμανική χώρα.
Το σύστημα κηδεμονίας εξακολουθεί να περιορίζει τις γυναίκες, αναγκάζοντάς τες να ζητούν την άδεια ενός άνδρα συγγενή τους ακόμη και για τις πιο απλές καθημερινές δραστηριότητες.
Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μια γυναίκα θα πρέπει να ζητήσει την άδεια ενός άνδρα συγγενή της -συνήθως του πατέρα, του αδελφού ή του συζύγου- για να υποβληθεί σε ιατρική επέμβαση ή να ταξιδέψει στο εξωτερικό.
Επίσης οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να συναναστρέφονται με άνδρες πέραν από τους στενούς τους συγγενείς, ενώ κινδυνεύουν με φυλάκιση αν το κάνουν. Μόλις εκτίσουν την ποινή τους, ο άνδρας κηδεμόνας τους μπορεί να μην υπογράψει την εντολή αποφυλάκισής τους, αφήνοντάς τες στην ευθύνη του κράτους.
Περιορισμοί υπάρχουν και στο θέμα του γάμου. Εκτός από το γεγονός ότι, όπως και στις περισσότερες αραβικές χώρες, δεν μπορούν να παντρευτούν μη μουσουλμάνους, η Μόνιμη Επιτροπή Ισλαμικών Ερευνών και Έκδοσης Φάτουα, ένας επίσημος οργανισμός, αποφάσισε ότι μια σουνίτισσα δεν μπορεί να παντρευτεί έναν «σιίτη ή έναν κομουνιστή (άθεο)».
Άλλοι περιορισμοί εις βάρος των γυναικών έχουν αρθεί στη θεωρία, όμως πρακτικά εξακολουθούν να εφαρμόζονται στους συντηρητικούς κύκλους της Σαουδικής Αραβίας.
Τον Μάιο ο βασιλιάς Σάλμαν ζήτησε από τη διοίκηση να επιτρέπει στις γυναίκες να κάνουν κάποιες ενέργειες χωρίς την άδεια του κηδεμόνα τους, όμως στα αυστηρά πλαίσια που θέτει η σαρία.
Θεωρητικά πλέον δεν χρειάζεται η έγκριση του κηδεμόνα μιας γυναίκας για να της επιτρέψει να εργαστεί, όμως οι εργοδότες εξακολουθούν να τη ζητούν, αν και το σχέδιο μεταρρυθμίσεων που προωθεί η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας με τίτλο «Όραμα 2030» ενθαρρύνει την εργασία των γυναικών.
Ο ενδυματολογικός κώδικας απαιτεί οι γυναίκες να είναι καλυμμένες από την κορυφή έως τα πόδια. Όμως στο Ριάντ κάποιες Σαουδαράβισσες έχουν αρχίσει να εμφανίζονται με ακάλυπτο το πρόσωπο, μια μεγάλη αλλαγή σε μια χώρα όπου συνήθως φαίνονται μόνο τα μάτια των γυναικών.
Οι αλλοδαπές, που μέχρι τώρα έπρεπε να καλύπτονται επίσης εντελώς, πλέον επιτρέπεται να φορούν μόνο μια μαντίλα.
Η ακτιβίστρια Μάναλ αλ Σάριφ, που ξεκίνησε το κίνημα διαμαρτυρίας “Women2Drive” (οι γυναίκες να οδηγούν) το 2011, ήδη σκέφτεται τους επόμενους αγώνες.
Μετά το χθεσινό βασιλικό διάταγμα αντέδρασε στο Twitter με την ανάρτηση «#Women2Drive επετεύχθη, #IamMyOwnGuardian (είμαι ο κηδεμόνας του εαυτού μου) σε εξέλιξη».
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)