Αποσυμφόρηση των υφιστάμενων Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης Μεταναστών όχι όμως και των νησιών, προβλέπει το σχέδιο της κυβέρνησης προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο υπερπληθυσμός στα camps και κατά ένα μέρος οι απαράδεκτες συνθήκες υπό τις οποίες ζουν στοιβαγμένα χιλιάδες άτομα κυρίως σε Λέσβο, Χίο, Σάμο και Κω. Σάμο. Πρακτικά το σχέδιο δράσης που ανακοίνωσε ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας προβλέπει την άμεση μετακίνηση προσφύγων σε ξενοδοχεία και σε πλοία και παράλληλα την επιτάχυνση των διαδικασιών επέκτασης των camps που ήδη υπάρχουν και την κατασκευή προαναχωρησιακών κέντρων.
- Plan A: Μίσθωση ξενοδοχείων
Όπως εξήγησε, το υπουργείο έχει ήδη απευθυνθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ύπατη Αρμοστεία και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης να προχωρήσουν στη μίσθωση ξενοδοχείων στα νησιά όπου αντιμετωπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα και πάντα για τη χειμερινή περίοδο. Οι ξενοδόχοι σε Λέσβο και Χίο έχουν ήδη απαντήσει θετικά, ωστόσο δεν είναι ίδια η εικόνα και στα άλλα νησιά.
Ουσιαστικά δηλαδή οι πρόσφυγες παραμένουν στο νησί αλλά υπάρχει ένα όφελος για την τοπική κοινωνία από την μίσθωση ξενοδοχείων που λογικά θα έμεναν κλειστά ή θα υπολειτουργούσαν την χειμερινή περίοδο. Ο δε υπουργός έχει απευθύνει επιστολή τους δημάρχους των νησιών απαντώντας και στις ανησυχίες των τοπικών κοινωνιών για αύξηση της εγκληματικότητας στα νησιά. Όπως ανέφερε ανέφερε σύμφωνα με τα στοιχεία της αστυνομίας, στη Σάμο και τη Μυτιλήνη η εγκληματικότητα έχει αυξηθεί λιγότερο από 1% και στα υπόλοιπα νησιά λιγότερο από 0,5%.
- Το Plan B που μάλλον είναι Plan A: Ναύλωση πλοίων
Όπως εξήγησε, το υπουργείο έχει ήδη απευθυνθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ύπατη Αρμοστεία και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης να προχωρήσουν στη μίσθωση ξενοδοχείων στα νησιά όπου αντιμετωπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα και πάντα για τη χειμερινή περίοδο. Οι ξενοδόχοι σε Λέσβο και Χίο έχουν ήδη απαντήσει θετικά, ωστόσο δεν είναι ίδια η εικόνα και στα άλλα νησιά.
Ωστόσο, το υπουργείο φαίνεται πως έχει και ένα «plan b» το οποίο αν και ο κ.Μουζάλας δεν το παραδέχθηκε, ουσιαστικά φαίνεται πως είναι αναπόσπαστο μέρος του αρχικού σχεδιασμού. Και αυτό αφορά την μεταφορά και διαμονή προσφύγων σε πλοία. Αρχικά ο υπουργός είπε πως θα καταφύγει στην επιλογή αυτή σε περίπτωση που δεν βρεθούν χώροι ή σε «περίπτωση έκτακτης ανάγκης». Η παραδοχή του όμως πως «σήμερα η κατάσταση είναι έκτακτη, αύριο θα είναι πιο έκτακτη. Επομένως είναι θέμα εβδομάδων αν θα βρούμε οικόπεδα για την επέκταση των (σ.σ. υφιστάμενων) Κέντρων ή αν θα βάλουμε τα πλωτά μέσα».
- Το σχέδιο στο οποίο η κυβέρνηση επιμένει αλλά δεν υλοποιεί
Παραδέχθηκε δε πως αν και η κυβέρνηση επιμένει στον βασικό σχεδιασμό του Σεπτεμβρίου του 2016, είναι γεγονός πως η διεύρυνση της χωρητικότητας των Κέντρων και η δημιουργία πρόσθετων χώρων μέσα ή δίπλα στα υφιστάμενα, δεν υλοποιήθηκε. Με αποτέλεσμα βέβαια σήμερα, όπως και ο ίδιος παραδέχεται οι συνθήκες στο κέντρο της Λέσβου να είναι «πολύ κακές», στη Σάμο «κακές αν και βελτιώνονται» και στη Χίο «όχι καλές».
- Η ελληνική ολιγωρία και οι ροές εκ Τουρκίας
«Το σχέδιο αυτό σήμερα αποκτά καινούρια επικαιρότητα με την αύξηση των ροών και η εξεύρεση νέων χώρων παραμένει επιτακτική ανάγκη» πρόσθεσε ο κ.Μουζάλας παρεχόμενος ουσιαστικά πως είναι για μια ακόμη φορά η ολιγωρία στην υλοποίηση του αρχικού σχεδιασμού ένας από τους βασικούς παράγοντες που έχουν δημιουργήσει τις σημερινές απαράδεκτες συνθήκες που επικρατούν στα κέντρα. Παράλληλα βέβαια υπάρχει και το θέμα της καθυστέρησης της εξέτασης των αιτημάτων ασύλου με τον υπουργό να επαναλαμβάνει ότι «το άσυλο οφείλει να είναι μια πολύ αυστηρή και ανεπηρέαστη από κράτη νομική υπηρεσία και δεν μπορεί το κράτος να ζητήσει από την Υπηρεσία Ασύλου να ρίξει τα κριτήρια της δουλειάς του για να βγάζει πιο γρήγορα αποφάσεις». Πάντως, «σε επίπεδο κυβέρνησης είμαστε υπερήφανοι που δεν υποκύψαμε σε πιέσεις να ονομάσουμε οποιαδήποτε τρίτη χώρα ως ασφαλή, αλλά η εξέταση του αιτήματος να γίνεται προσωπικά για τον καθένα».
Έτερος παράγοντας βέβαια, για την κατάσταση που επικρατεί στα νησιά και στην οποία επίσης αναφέρθηκε ο υπουργός είναι τις αυξημένες ροές προσφύγων και μεταναστών προς την Ελλάδα από τον Αύγουστο και μάλιστα όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά και στα σύνορα του Έβρου. Όπως ανέφερε οι ημερήσιες αφίξεις από τα θαλάσσια και χερσαία σύνορα, ενώ τον περασμένο Μάρτιο ανέρχονταν κατά μέσο όρο σε 56, τον Σεπτέμβριο ήταν 214, ενώ στον Έβρο οι αφίξεις σημείωσαν τον ίδιο μήνα αύξηση κατά 282% σε σχέση με πέρυσι.
- «Έχουμε μια ανησυχία, αλλά...»
Έσπευσε ωστόσο να ξεκαθαρίσει πως η κυβέρνηση εξακολουθεί να θεωρεί ότι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας παραμένει σε ισχύ αφού έχει επιτευχθεί μείωση των ροών κατά 95% από το 2015 και μετά. «Ως κυβέρνηση βρισκόμαστε σε μια ανησυχία, αλλά δεν θεωρούμε ότι έχει καταπέσει η Συμφωνία, απλά έχουμε αυξήσει τις διπλωματικές μας πιέσεις, ώστε και τα δύο μέρη της Συμφωνίας να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους».
- Μετακινήσεις και επιστροφές
Στο μεταξύ, θα συνεχιστεί η μεταφορά ευάλωτων ατόμων, ασύνοδευτων και όσων χρίζουν διεθνούς προστασίας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Βέβαια αυτό γίνεται, όπως είπε και ο ίδιος «όταν έχουμε θέσεις» ενώ αξίζει να σημειωθεί πως έχουν διατυπωθεί αρκετές επικρίσεις για τους ρυθμούς που ακολουθούνται και ζητούμενο παραμένει η επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας. Βέβαια κατά τον κ.Μουζάλα «το να μεταφέρεις ανθρώπους από τα νησιά στην ενδοχώρα δεν λύνει το πρόβλημα, καθώς τον Οκτώβριο μεταφέρθηκαν 2.796 άτομα στην ενδοχώρα, αλλά ήρθαν 3.998 στα νησιά».
Επίσης το υπουργείο θέλει να αυξήσει τον αριθμό των επιστροφών στην Τουρκία. «Η κυβέρνηση είναι αντίθετη στην καταπάτηση οποιασδήποτε διεθνούς συνθήκης, αλλά επίσης αντίθετη στο να έρχονται πρόσφυγες και μετανάστες ανεξέλεγκτα. Είμαστε υποχρεωμένοι να προστατεύσουμε τους πρόσφυγες, αλλά και να προστατεύσουμε τη χώρα από ένα τέτοιο μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύγων που δεν θα μπορεί να αντέξει η χώρα και στους οποίους δεν θα μπορούμε να αποδώσουμε τα δικαιώματά τους», είπε ο κ. Μουζάλας.