Σε προηγούμενο σημείωμα («Εκπλήξτε μας...», http://hassapis-peter.blogspot.gr/2014/12/blog-post_5.html) έθεσα το θέμα της απόστασης μεταξύ πολιτών και πολιτικής: «η παράλληλη, αλλά μη τεμνόμενη πορεία πολιτών και πολιτικής είναι το κύριο στοιχείο της νέας εποχής. Δυό κόσμοι που συνυπάρχουν, αλλά δεν επικοινωνούν, δεν συζητούν, δεν συνεργάζονται. Και το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης δεν είναι προβλέψιμο. Από εκεί θα έλθει η έκπληξη...».
Η δυσπιστία των πολιτών και η αναξιοπιστία των θεσμών είναι το διπλό αποτέλεσμα μιας αμφίρροπης σχέσης εξάρτησης. Εχει αποδειχθεί πλέον ότι οι επαγγελματίες πολιτικοί λειτούργησαν σαν ιδιοκτήτες του κράτους και της εξουσίας εθίζοντας τους πολίτες σε παροχές, υποσχέσεις, παρεμβάσεις, νομοθετήματα, κλειστά επαγγέλματα κ.ά, που τελικά υπέσκαψαν κάθε έννοια κοινωνικού συμβολαίου και γενικού συμφέροντος. Παράλληλα δημιούργησαν ένα σύστημα που προστατεύει τους ίδιους τους επεγγελματίες πολιτικούς με ειδικές συνταγματικές προβλέψεις. Η κρίση ήλθε ως βαριά τιμωρία και ουδείς βέβαια είναι άμοιρος ευθυνών. Η κύρια ευθύνη ανήκει όμως στον πολιτικό κόσμο.
Για το μέλλον απαιτείται μια διαφορετική προσέγγιση. Μια άλλη αντίληψη της πολιτικής. Η οποία ως δημόσιο αγαθό θα γίνει το μέσο για την οργάνωση της κοινωνικής ζωής σε νέα, ανθρωποκεντρική βάση. Δημιουργικότητα, πρωτοβουλία, ενεργός συμμετοχή, διαφάνεια, ορθολογικός προγραμματισμός, αξιολόγηση των δράσεων, κλπ, είναι οι απαραίτητες προύποθέσεις για την προβολή μιας άλλης κουλτούρας. Μιας κουλτούρας διαλόγου, συνεννόησης, επιχειρηματολογίας, πειθούς, δημοκρατίας.
Εχουμε σαν χώρα την ιστορική εμεπιρία και το ανθρώπινο κεφάλαιο για να πετύχουμε. Εχουμε τους φυσικούς πόρους και την γεωστρατηγική θέση ώστε να προβάλουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.
Τί χρειάζεται λοιπόν;
Πρώτα, νέα ηγεσία, συμβολικά και ουσιαστικά. Ηγεσία άφθαρτη, καινούργια πρόσωπα, νέες αντιλήψεις. Που σημαίνει αρχικά κοινός νους, αφού πολλά αυτονόητα δεν προχωρούν λόγω πεπατημένης ή κατεστημένων συμφερόντων, πρόταξη του γενικού συμφέροντος, αιτιολόγηση των πράξεων, μελέτη των επιπτώσεων κάθε νέου μέτρου ώστε να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή.
Δεύτερο, κοινωνική, λαϊκή νομιμοποίηση των προγραμμάτων, νόμων, δημοσίων πολιτικών. Δεν νοείται, για τα σημαντικά θέματα, να μην λειτουργούν, πέρα από τις εκλογές, θεσμοί διαρκούς συμμετοχής των πολιτών (δημοψηφίσματα, διαβούλευση, νομοθετική πρωτοβουλία) σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο.
Τρίτο, πολιτική καινοτομία, λόγο αληθείας και τόλμη, ναι, τόλμη στην υιοθέτηση νέων λύσεων. Είτε πρόκειται για συμβολισμούς είτε πρόκειται για διαχείριση δημοσίων πολιτικών, χρειάζεται τόλμη. Που για τα δικά μας σημαίνει τα πάντα: από την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης μιας επιχείρησης, το σταθερό και φιλοεπενδυτικό φορολογικό σύστημα, μέχρι την απονομή σύνταξης.....(σήμερα χρειάζονται 1 μέχρι 2 χρόνια γι αυτό το αυτονόητο).
Ολα μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Καλές πρακτικές άλλων χωρών, νέοι κώδινες νομοθεσίας με κατάργηση αντικρουόμενων διατάξεων, κώδικες δεοντολογίας για όλες τις συντεχνίες, τις δημόσιες υπηρεσίες και τις Ανεξάρτητες Αρχές.
Οι πολίτες μπορούν και πρέπει να απαιτήσουν, να επιβάλουν τελικά με την επιμονή τους, μια άλλη λειτουγία της πολιτικής. Να αναγκάσουν τους επαγγελματίες πολιτικούς είτε να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, είτε να αποχωρήσουν. Μπορούν να πρωτοστατήσουν, να προτείνουν, να δράσουν σε όλα τα επίπεδα, να θέσουν ερωτήματα και να ζητήσουν απαντήσεις...Για το κόστος ζωής, για την ανεργία, για την ποιότητα των δημοσίων πολιτικών, για τα πάντα. Οι πολίτες είναι η πηγή της εξουσίας, το κύτταρο της δημοκρατίας, οι διαθέτοντες το απόλυτο όπλο: την λαϊκή εντολή αντιπροσώπευσης και τον έλεγχο των αντιπροσώπων.
Η νέα περίοδος θα έχει εκπλήξεις, σίγουρα δεν θα είναι η ίδια με την προηγούμενη. Το κλειστό πολιτικό σύστημα που έχουμε, θα ανοίξει, θα καταρρεύσει υπό την πίεση των πολιτών.
Οι πολίτες θα τους εκπλήξουν, μπορούν.