Η παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα αναμένει με αγωνία την απόφαση της FED (Federal reserve of America, η Κεντρική Τράπεζα της Αμερικής) σχετικά με το αν θα προχωρήσει σε αύξηση ή όχι των επιτοκίων δανεισμού, για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης το φθινόπωρο του 2008. Τότε η FED είχε ενεργήσει αστραπιαία και αποτελεσματικά εφαρμόζοντας ένα τεράστιο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και κάθετης μείωσης των επιτοκίων, με στόχο να δώσει ώθηση στην οικονομία των ΗΠΑ και να την απαγκιστρώσει από τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης και το σπιράλ ύφεσης.
Εν αντιθέσει με την Ευρώπη, η FED ακολούθησε απλά κάποιες βασικές οικονομικές αρχές: σε περίοδο κάμψης της οικονομίας, χαμηλής ζήτησης και αποπληθωρισμού τα επιτόκια πρέπει να μειώνονται ώστε οι επιχειρήσεις, υπάρχουσες και νέες, να μπορούν να δανείζονται εύκολα και φθηνά και να προχωρούν σε επενδύσεις, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και αυξάνοντας τον οικονομικό κύκλο. Επιπλέον, οι καταθέτες μη έχοντας το κίνητρο υψηλών κερδών από τόκους, εξαιτίας της αντίστοιχης πτώσης των επιτοκίων καταθέσεων, στρέφουν τα χρήματα τους προς άλλες μορφές επενδύσεων και ουσιαστικά τα διοχετεύουν στην πραγματική οικονομία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, την αύξηση των εισοδημάτων και την αυξημένη ζήτηση που οδηγεί σε άνοδο των τιμών.
Η πολιτική της FED έχει οδηγήσει σε ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης γύρω στο +2,5% από το 2012 μέχρι σήμερα, αύξηση της κατανάλωσης και των κατασκευών, όπως και άνοδο του δομικού πληθωρισμού στο 1,8%. Την ίδια περίοδο η Ευρώπη γνώριζε ύφεση, υψηλή ανεργία, έλλειψη ρευστότητας και αποπληθωρισμό, οδηγώντας σε έντονη κοινωνική δυσαρέσκεια και προβληματισμό.
Από τις αρχές του έτους η ηγεσία της FED συνεχώς σκέφτεται μια αύξηση των επιτοκίων, την οποία όμως συνεχώς αναβάλλει διότι:
1.Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ δεν έχει φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα του 2%. Μια αύξηση επιτοκίων θα τον έσπρωχνε εκ νέου προς τα κάτω.
2.Η υποτίμηση του Ευρώ αλλά και η πρόσφατη του Γιουάν (Κίνα) και άλλων νομισμάτων έναντι του δολαρίου οδήγησε σε μείωση των εξαγωγών αμερικάνικων προϊόντων, καθώς αυτά έγιναν ακριβότερα για τις υπόλοιπες χώρες. Επιπλέον ανατίμηση του δολαρίου θα επιδείνωνε περαιτέρω τις εξαγωγές.
3.Όλες οι ισχυρές οικονομίες της υφηλίου ακολουθούν κι αυτές πλέον, έστω και με πολυετή καθυστέρηση, πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ώστε να ενισχύσουν την οικονομία τους, και να ξορκίσουν το φόβο της ύφεσης, του αποπληθωρισμού και της επενδυτικής κόπωσης.
4.Το εύθραυστο οικονομικό κλίμα δέχθηκε ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα με την πτώση των κινέζικών χρηματιστηρίων και την περιρρέουσα αβεβαιότητα για τις αντοχές της κινέζικης οικονομίας. Μια πιθανή αύξηση των επιτοκίων της FED θα εκπέμψει σήμα για μελλοντική επιβράδυνση της αμερικάνικης οικονομίας, κάτι το οποίο ενδέχεται να συμπαρασύρει προς τα κάτω την εύθραυστη ψυχολογία των αγορών παγκοσμίως και να δημιουργήσει αρνητικό κλίμα.
5.Έγκυροι οικονομολόγοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι μια ραγδαία αύξηση των επιτοκίων θα οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά -0,4%
Αν τελικώς η FED προχωρήσει σε αύξηση, αυτή η απόφαση θα έχει και θετικό και αρνητικό αντίκτυπο για την Ελλάδα. Το θετικό θα είναι ότι η εκ νέου ανατίμηση του δολαρίου έναντι του Ευρώ θα ενισχύσει τις ελληνικές εξαγωγές και τον τουρισμό. Αν όμως οι αυξήσεις των επιτοκίων διαδέχονται η μια την άλλη τα επόμενα τρίμηνα, η επακολουθούμενη επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας εκτός από την πτώση και την αναστάτωση που θα προκαλέσει στις αγορές, ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο την εύθραυστη ανάκαμψη των οικονομιών της Ευρωζώνης, επηρεάζοντας εμμέσως και τη χώρα μας.