Έκρηξη αντιδράσεων από τον Αραβικό κόσμο και παγκόσμιους ηγέτες προκάλεσε η απόφαση του Τραμπ για μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ και αναγνώρισή της πόλης ως την πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν το βράδυ της Τετάρτης, θορυβωδώς αλλά ειρηνικά, έξω από το αμερικανικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης, διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Περίπου 1.500 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν κοντά στο Βόσπορο, έξω από την αμερικανική διπλωματική αντιπροσωπεία όπου είχαν ληφθεί δρακόντεια μέτρα ασφαλείας. Σύμφωνα με έναν ανταποκριτή του Γαλλικού Πρακτορείου, η αστυνομία είχε περικυκλώσει την περιοχή, αποκλείοντάς την με οδοφράγματα.
Στον τοίχο του προξενείου οι διαδηλωτές έγραψαν το σύνθημα «Ελεύθερη Παλαιστίνη». Ορισμένοι εκτόξευσαν πλαστικά μπουκάλια στο κτίριο και έκαψαν ένα χαρτί με ζωγραφισμένη την ισραηλινή σημαία επάνω του.
«Δολοφόνοι Αμερικανοί, φύγετε από τη Μέση Ανατολή» και «Κάτω η Αμερική» φώναζαν οι συγκεντρωμένοι, πολλοί από τους οποίους κρατούσαν παλαιστινιακές σημαίες. Κάποιοι κάλεσαν μάλιστα την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς «να πλήξει το Ισραήλ».
Μια παρόμοια διαδήλωση οργανώθηκε και έξω από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Άγκυρα, όπου οι συγκεντρωμένοι κρατούσαν φωτογραφίες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο τελευταίος κάλεσε τους ηγέτες των 57 χωρών-μελών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) στις 13 Δεκεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη για να συζητήσουν τις εξελίξεις.
Η Τουρκία και το Ισραήλ εξομάλυναν τις διπλωματικές σχέσεις τους μόλις πέρσι, μετά την κρίση που ξέσπασε το 2010 με αφορμή την ισραηλινή επιδρομή στο πλοιάριο μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας. Στην επιδρομή εκείνη είχαν σκοτωθεί δέκα Τούρκοι ακτιβιστές. Οι δύο πλευρές έχουν ενισχύσει τη συνεργασία τους, ιδίως στον ενεργειακό τομέα, ωστόσο ο Ερντογάν εξακολουθεί να επικρίνει τακτικά την ισραηλινή πολιτική απέναντι στους Παλαιστίνιους.
Διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και σε συνοικίες του Αμάν όπου κατοικούν Παλαιστίνιοι πρόσφυγες, μετά την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, τους οποίους επικαλείται το πρακτορείο Reuters, πολλοί νέοι κατέβηκαν στους δρόμους του Αμάν, φωνάζοντας αντιαμερικανικά συνθήματα. Στον προσφυγικό καταυλισμό Μπακάα, στα περίχωρα της πρωτεύουσας, εκατοντάδες νέοι συγκεντρώθηκαν για να καταγγείλουν τον Τραμπ.
Μεταξύ άλλων ζητούσαν από την κυβέρνηση της Ιορδανίας «να σκίσει» την ειρηνευτική συμφωνία του 1994 με το Ισραήλ. «Κάτω η Αμερική... Η Αμερική είναι η μητέρα του τρόμου», φώναζαν οι συγκεντρωμένοι.
Η χασεμιτική δυναστεία του βασιλιά Αμπντάλα της Ιορδανίας είναι ο θεματοφύλακας των μουσουλμανικών ιερών τόπων της Ιερουσαλήμ.
Πολλοί κάτοικοι της Ιορδανίας είναι απόγονοι των Παλαιστίνιων προσφύγων, οι οικογένειες των οποίων έφυγαν μετά τη δημιουργία του Ισραήλ το 1948.
Νωρίτερα, ο εκπρόσωπος της ιορδανικής κυβέρνησης Μοχάμαντ αλ Μομάνι, δήλωσε στο πρακτορείο Petra ότι η απόφαση του προέδρου Τραμπ παραβιάζει τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που όριζαν ότι δεν θα αναγνωριστεί η κατοχή του ανατολικού τομέα της Ιερουσαλήμ και της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ. Το βασίλειο θεωρεί εξάλλου «άκυρες όλες τις μονομερείς ενέργειες επιδίωξη των οποίων είναι να δημιουργηθούν νέα δεδομένα επί του πεδίου».
Ο βασιλιάς Αμπντάλα, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον εμίρη του Κατάρ Σεΐχ Ταμίμ μπιν Χάμαντ αλ Θάνι, τόνισε ότι η απόφαση του Τραμπ μπορεί να έχει «επικίνδυνες συνέπειες για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή και για τις προσπάθειες να επιτευχθεί ειρήνη».
Η γερμανική κυβέρνηση δεν στηρίζει την απόφαση
Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ υπογράμμισε σήμερα ότι η κυβέρνησή της δεν στηρίζει την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για την Ιερουσαλήμ.
Η γερμανική κυβέρνηση «δεν στηρίζει αυτήν τη θέση γιατί το καθεστώς της Ιερουσαλήμ δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο μιας λύσης των δύο κρατών» τόνισε η καγκελάριος, σύμφωνα με μια ανάρτηση που έκανε στο Twitter ο εκπρόσωπός της, Στέφεν Ζάιμπερτ.
«Σοβαρή ανησυχία»
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι εξέφρασε σήμερα, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη «σοβαρή ανησυχία της» μετά την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία της σχετικά με τη σημερινή ανακοίνωση του προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ για την Ιερουσαλήμ και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο στην προοπτική της ειρήνευσης», τόνισε.
«Οι προσδοκίες και των δύο πλευρών θα πρέπει να εκπληρωθούν και να βρεθεί ένας τρόπος, μέσω διαπραγματεύσεων, για να επιλυθεί το καθεστώς της Ιερουσαλήμ ως μελλοντικής πρωτεύουσας και των δύο κρατών», πρόσθεσε η Μογκερίνι στην ανακοίνωση που εξέδωσε.
Ο Τραμπ ανέτρεψε την πολιτική που ακολουθούσαν επί δεκαετίες οι προκάτοχοί του στο Μεσανατολικό, αναγνωρίζοντας ως πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ και ανακοινώνοντας ότι θα ξεκινήσει τη διαδικασία για τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην πόλη αυτή, από το Τελ Αβίβ όπου βρίσκεται σήμερα.
Μέι: «Διαφωνούμε με την απόφαση»
Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι διαφωνεί με την απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, επειδή είναι απίθανο κάτι τέτοιο να βοηθήσει στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ειρήνευση στην περιοχή, ανέφερε ο εκπρόσωπός της.
«Διαφωνούμε με την απόφαση των ΗΠΑ να μεταφέρουν την πρεσβεία τους στην Ιερουσαλήμ και να την αναγνωρίσουν ως πρωτεύουσα του Ισραήλ προτού να συμφωνηθεί το τελικό καθεστώς της», είπε ο εκπρόσωπος. «Πιστεύουμε ότι δεν εξυπηρετεί, όσον αφορά την προοπτική για την ειρήνευση στην περιοχή», πρόσθεσε.
«Θανατική καταδίκη»
Το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ χαρακτήρισε «θανατική καταδίκη» για όλους όσους επιδιώκουν την ειρήνη, την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την Ιερουσαλήμ.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Σεΐχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι, χαρακτήρισε την απόφαση της Ουάσινγκτον «επικίνδυνη κλιμάκωση”, όπως μετέδωσε το τηλεοπτικό κανάλι Αλ Τζαζίρα.
Νωρίτερα, με μήνυμά του στο Twitter, ο υπουργός ανέφερε ότι ο εμίρης Σεΐχ Ταμίμ μπιν Χάμαντ αλ Θάνι είχε προειδοποιήσει τον Τραμπ, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μαζί του, για τις σοβαρές επιπτώσεις που θα είχε αυτή η απόφαση.
«Επικίνδυνη» η απόφαση Τραμπ
Ο πρόεδρος του Λιβάνου Μισέλ Αούν χαρακτήρισε «επικίνδυνη» την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την Ιερουσαλήμ, τονίζοντας ότι απειλεί την αξιοπιστία της Ουάσινγκτον ως εγγυήτριας της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή.
Η απόφαση αυτή έφερε την ειρηνευτική διαδικασία πολλές δεκαετίες πίσω και απειλεί την περιφερειακή σταθερότητα, ενδεχομένως και την παγκόσμια σταθερότητα, υπογράμμισε στην ανακοίνωσή του ο Αούν.
«Παραβίαση του διεθνούς δικαίου»
Η κυβέρνηση της Ιορδανίας, θεματοφύλακας των ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ, κατήγγειλε ότι η ανακοίνωση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναγνώρισε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, συνιστά «παραβίαση του διεθνούς δικαίου»
«Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας σε αυτήν την πόλη συνιστά παραβίαση των αποφάσεων του διεθνούς δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών» δήλωσε ο εκπρόσωπος τύπου της κυβέρνησης, Μοχάμεντ Μουμενί, σε ένα δελτίο τύπου.
Επιπλέον, επισήμανε ότι αυτή η ενέργεια του Τραμπ είναι νομικά άκυρη καθώς «εδραιώνει την ισραηλινή κατοχή στον ανατολικό τομέα της πόλης».
UGTT: «Κήρυξη πολέμου» η αναγνώριση
«Κήρυξη πολέμου» χαρακτήρισε το εργατικό συνδικάτο UGTT της Τυνησίας την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από τις ΗΠΑ, καλώντας τα μέλη του να συμμετάσχουν μαζικά σε κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας.
Τεχεράνη: «Καταδικάζει με δριμύτητα» την απόφαση
Το Ιράν κατήγγειλε την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, προειδοποιώντας ότι η ενέργεια αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει μια «νέα Ιντιφάντα», δηλαδή μια νέα παλαιστινιακή εξέγερση.
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν, σε ανακοίνωσή του, έκανε λόγο για «πρόκληση και για μια παράλογη απόφαση εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών (...) που θα προκαλέσει μια νέα Ιντιφάντα και θα ωθήσει προς πιο ριζοσπαστικές συμπεριφορές και περισσότερη οργή και βία».
Η απόφαση του Τραμπ συνιστά μια «σαφή παραβίαση των διεθνών ψηφισμάτων», προσθέτει το υπουργείο, εκτιμώντας ότι η Ιερουσαλήμ συνιστά «αναπόσπαστο τμήμα της Παλαιστίνης».
«Το Ιράν καταδικάζει με δριμύτητα αυτήν την ενέργεια και καλεί τη διεθνή κοινότητα, τις χώρες που ασκούν επιρροή και ιδίως τις μουσουλμανικές χώρες να εμποδίσουν την εφαρμογή αυτής της απόφασης των ΗΠΑ που δεν ωφελεί παρά μόνο το σιωνιστικό καθεστώς, ώστε να διαφυλαχθεί η σταθερότητα της περιοχής», συνεχίζει το υπουργείο.
Στις 28 Σεπτεμβρίου 2000, μια αμφιλεγόμενη επίσκεψη του ηγέτη της ισραηλινής δεξιάς Αριέλ Σαρόν στην Πλατεία των Τεμενών, στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, οδήγησε στο ξέσπασμα της δεύτερης Ιντιφάντα κατά την ισραηλινής κατοχής. Η πρώτη Ιντιφάντα είχε ξεσπάσει τον Δεκέμβριο του 1987.
Χαμάς: «Άνοιξε τις πύλες της κολάσεως»
Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και η απόφαση για τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας την πόλη αυτή συνιστά «κατάφωρη επίθεση εναντίον του παλαιστινιακού λού», διαμηνύει η παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς.
Η οργάνωση, που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, κάλεσε τους Άραβες και τους μουσουλμάνους «να υπονομεύσουν τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή» και να «αποκλείσουν το Ισραήλ».
Σε μια πρώτη αντίδραση, η Χαμάς είχε απειλήσει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ «άνοιξε τις πύλες της κολάσεως» για τα αμερικανικά συμφέροντα.
Παλαιστίνη: Η απόφαση Τραμπ «καταστρέφει»
Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς ανακοίνωσε ότι «καταδικάζει και απορρίπτει» την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Λίγο νωρίτερα, ο γενικός γραμματέας της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (OAP), Σαέμπ Ερακάτ, δήλωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ «κατέστρεψε» τη λεγόμενη λύση των δύο κρατών, αναγνωρίζοντας την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Ταυτόχρονα, ο Τραμπ «απέκλεισε τις ΗΠΑ από οποιονδήποτε ρόλο σε οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία», πρόσθεσε ο Ερακάτ μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Ιεριχώ.
ΥΠΕΞ Τουρκίας: «Ανεύθυνη ενέργεια»
Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας καταδίκασε την ”ανεύθυνη” ενέργεια των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και κάλεσε την Ουάσιγκτον να επανεξετάσει την ενέργεια αυτή.
Εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έξω από το αμερικανικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη, μετέδωσε ένας εικονολήπτης του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς που βρίσκεται στο σημείο. Η διαμαρτυρία ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρηνική, αν και ορισμένοι από τους διαδηλωτές πέταξαν νομίσματα και άλλα αντικείμενα εναντίον του προξενείου.
«Καταδικάζουμε την ανεύθυνη ανακοίνωση από την αμερικανική κυβέρνηση… το να δηλώνει ότι αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και ότι θα μεταφέρει την αμερικανική πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ» επισημαίνει το τουρκικό ΥΠΕΞ σε ένα δελτίο τύπου που εξέδωσε.
«Καλούμε την αμερικανική διοίκηση να επανεξετάσει αυτή την εσφαλμένη απόφαση που ενδέχεται να οδηγήσει σε πολύ αρνητικά αποτελέσματα και να αποφύγει ενέργειες των οποίων δεν έχει υπολογίσει τις συνέπειες και οι οποίες θα πλήξουν την πολυπολιτισμική ταυτότητα και το ιστορικό καθεστώς της Ιερουσαλήμ».
«Αυτή η απόφαση αντίκειται στο διεθνές δίκαιο και στα ψηφίσματα του ΟΗΕ» τονίζει από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε μήνυμα που ανήρτησε στο Twitter.
Μακρόν: «Λυπηρή» η απόφαση
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έκρινε πως η μονομερής απόφαση του Αμερικανού ομολόγου του Ντόναλντ Τραμπ για την Ιερουσαλήμ είναι «λυπηρή» και υπογράμμισε ότι το Παρίσι δεν την στηρίζει.
Όπως επισήμανε ο Μακρόν, το καθεστώς της Ιερουσαλήμ πρέπει να καθοριστεί από τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους μέσω διαπράγματευσης.
Ο Γάλλος πρόεδρος απηύθυνε έκκληση προς όλες τις πλευρές για ηρεμία κι αποφυγή της βίας.
Το Crif καλεί τον Μακρόν να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα
Το Συμβούλιο των Γαλλικών Εβραϊκών Θεσμών (Crif) κάλεσε με ανακοίνωσή του τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, κατά το παράδειγμα του Αμερικανού ομολόγου του, Ντόναλντ Τραμπ.
«Το Crif χαιρετίζει την ιστορική απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ και να μεταφέρει προσεχώς την πρεσβεία των ΗΠΑ» αναφέρει στην ανακοίνωσή της η μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα της Ευρώπης. Το Εβραϊκό Συμβούλιο καλεί επίσης τον πρόεδρο Μακρόν να ακολουθήσει «την ίδια θαρραλέα πορεία» ώστε να επανεκινήσει ένας ειλικρινής διάλογος για να καταλήξουμε μέσω της διαπραγμάτευσης σε μια βιώσιμη ειρήνη» μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων.
Απειλεί ο Ερντογάν
«Κύριε Τραμπ, η Ιερουσαλήμ αποτελεί την κόκκινη γραμμή των μουσουλμάνων», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, απειλώντας να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ.
Αντίθετος ο Αραβικός Σύνδεσμος
Ο Αραβικός Σύνδεσμος είναι αντίθετος με την κίνηση του Τραμπ, με τον γενικό γραμματέα Αχμέτ Αμπούλ Γκεΐτ να δηλώνει ότι πρόκειται για ένα «επικίνδυνο μέτρο που θα έχει επιπτώσεις».
Ροχανί: Κατακρίνει την απόφαση
Ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί κατέκρινε την απόφαση Τραμπ ως αποτέλεσμα «παγκόσμιας αλαζονείας και του σιωνισμού που αναζητούν μια νέα περιπέτεια»