Διανύουμε αισίως την εβδομάδα ηλεκτρονικού εμπορίου που πραγματοποιείται για πέμπτη συνεχή χρονιά στη χώρα μας, ενώ οι καταναλωτές μέχρι και την Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου μπορούν να επωφεληθούν από την πληθώρα ειδικών προσφορών που πραγματοποιούν γνωστές αλυσίδες. Πολλοί από αυτούς ωστόσο διστάζουν να αφεθούν στη διαδικτυακή αγοραστική εμπειρία, εκφράζοντας τις ανησυχίες τους για το πόσο ασφαλής τελικά είναι. Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου, GR.EC.A. στο πλαίσιο αυτό ανέλαβε πριν από ένα περίπου μήνα την ενίσχυση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις online πληρωμές λανσάροντας την καμπάνια «Ξεπέρασέ το» με στόχο τη δημιουργία και την εδραίωση μιας νέας κουλτούρας για το ελληνικό αγοραστικό κοινό.
Όπως άλλωστε εξηγεί μιλώντας στη HuffPost Greece, ο γενικός διευθυντής του GR.EC.A., κ. Πάρης Κορωναίος, μέσω του διαδικτύου οι καταναλωτές πραγματοποιούν τις αγορές τους εύκολα και με μεγαλύτερη ευελιξία, εξοικονομώντας χρόνο τόσο κατά τη συναλλαγή, όσο και κατά την παραλαβή των προϊόντων τους. Παράλληλα, απολαμβάνουν και άλλα οφέλη, όπως εκπτώσεις και ευκολίες αποπληρωμής. Αντίστοιχα, οι έμποροι με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής στα e-shops, εξασφαλίζουν τη λειτουργία τους σε ένα διαφανές επιχειρηματικό και οικονομικό περιβάλλον, με ουσιαστικές δυνατότητες για ανάπτυξη εξωστρέφειας, μέσω του διασυνοριακού εμπορίου.
Είναι επίσης σημαντικό πως μέσω των ηλεκτρονικών συναλλαγών, ενισχύεται η μείωση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, ενώ το πιο ουσιαστικό πλεονέκτημα σύμφωνα με τους παράγοντες του κλάδου είναι ότι οι συναλλαγές γίνονται αξιόπιστα και με ασφάλεια, απαντώντας έτσι σε ένα από τα βασικότερα ζητήματα των καταναλωτών, αλλά και σε μία ουσιαστική ανάγκη των εμπόρων.
Επιμένουν με αντικαταβολή
Στο μεταξύ σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας που παρουσίασε το ELTRUN (το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών) για το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα, παρά την αλματώδη ανάπτυξη της χρήσης καρτών τα δύο τελευταία χρόνια, αλλά και της συνεχούς ανόδου του ηλεκτρονικού εμπορίου, η αντικαταβολή παραμένει για τους Έλληνες η δημοφιλέστερη μέθοδος πληρωμής για τις online αγορές τους.
Όπως δείχνουν τα νούμερα, το υψηλό ποσοστό της αντικαταβολής στην Ελλάδα συνδέεται με τον φόβο των καταναλωτών για θέματα ασφάλειας και διαφύλαξης προσωπικών δεδομένων (διαδικτυακή απάτη), καθώς και την ανησυχία για το προϊόν που τελικά θα παραλάβουν (ποιότητα, δυνατότητα επιστροφής ή αλλαγής κ.α.)
Κι όμως κάτι κινείται
Όπως όμως και να ’χει, όσοι επιλέγουν να αγοράσουν διαδικτυακά το κάνουν συστηματικά και με πλήρη συνείδηση, γεγονός που καθιστά την πρόοδο του κλάδου μέσα στα χρόνια ιδιαίτερα σημαντική.
Χρησιμοποιώντας ένα παράδειγμα από την καθημερινή του ζωή ο κ. Κορωναίος αναφέρεται στην ανοδική τάση του ηλεκτρονικού εμπορίου. «Λίγους μήνες πριν είχα μία συζήτηση με φίλο, ο οποίος με ενημέρωνε για τον online τζίρο που πραγματοποιούν οι πωλήσεις καψουλών καφέ. Έκανε λόγο για ένα νούμερο που ακόμα και για εμάς που ασχολούμαστε καθημερινά με το eCommerce είναι εντυπωσιακό. Η αγορά καψουλών -και γενικότερα προϊόντων καφέ- μέσα από το διαδίκτυο αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς η ψηφιοποίηση του εμπορίου έχει διαφοροποιήσει τον τρόπο με τον οποίο ψωνίζουν οι καταναλωτές. Παρόμοια παραδείγματα αποτελούν οι αγορές του online grocery, των fashion accessories, των επίπλων κ.α. Πριν από μερικά χρόνια, δεν φανταζόταν κανείς πως ο Έλληνας καταναλωτής θα αγόραζε προϊόντα super market από το internet», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Γενικότερα μιλώντας για τη στροφή του Έλληνα στο διαδίκτυο, ο επικεφαλής του GR.EC.A σχολιάζει πως ο καταναλωτής αυξάνει σταθερά το μέσο όρο των χρημάτων που ξοδεύει για online αγορές, χρόνο με τον χρόνο. Την προηγούμενη χρονιά ξόδεψε λίγο παραπάνω από 1.400 ευρώ, ένα ποσό που είναι μεγαλύτερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο του Ευρωπαίου online καταναλωτή, όταν πριν 4-5 χρόνια το αντίστοιχο νούμερο δεν ξεπερνούσε τα 800 ευρώ.
Συνολικά, ο τζίρος του ελληνικού eCommerce αυξάνει κάθε χρόνο -με διψήφια ποσοστά ανάπτυξης σε επίπεδο Ε.Ε.- και από τα 1 δισ. ευρώ περίπου του 2010, σήμερα έχει ξεπεράσει τα 4 δισ. ευρώ κι αυτό μέσα σε κλίμα οικονομικής αβεβαιότητας. Σταθερά στις πρώτες θέσεις με τους μεγαλύτερους τζίρους βρίσκονται το online booking για εισιτήρια και ξενοδοχεία, οι αγορές ηλεκτρονικών συσκευών και ο περιφερειακός εξοπλισμός, η ένδυση και η υπόδηση. Αντίστοιχα, όλο και περισσότεροι έμποροι προσφέρουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους online (περισσότερα από 6.500 ελληνικά e-shops). Σήμερα, στη χώρα οι «online» καταναλωτές ξεπερνούν τα 3 εκ. (σε σύνολο μεγαλύτερο από 7 εκ. χρήστες internet), σύνολο που αντιστοιχεί στο 40% του «online» πληθυσμού, ενώ σημαντική είναι και η αύξηση των αγορών από ελληνικά e-shops (περισσότεροι από το 80% των e-shoppers).
Ακόμα ένα ευχάριστο γεγονός που καταγράφεται είναι πως δημιουργούνται συνεχώς νέα επιχειρηματικά μοντέλα πωλήσεων. Για παράδειγμα, παρατηρούνται με μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης σε μοντέλα όπως το Subscription eCommerce (συνδρομητικό ηλεκτρονικό εμπόριο), το Social Commerce, το Curated Commerce, κτλ. Στο μέλλον επερχόμενες τεχνολογίες όπως το Augmented και Virtual Reality θα κάνουν περισσότερο διαδραστικό το λιανεμπόριο, φέρνοντας ακόμα πιο κοντά τον ψηφιακό με τον φυσικό κόσμο, ενώ πρότυπα όπως το Host Card Emulation θα βοηθήσουν στην γρηγορότερη υιοθέτηση του NFC (Near Field Communication) από τις συσκευές POS και τους retailers.
Εγγύηση με σήμα αξιοπιστίας
Για την προάσπιση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των διαδικτυακών κινδύνων, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου, έχει λανσάρει εδώ και 10 μήνες το Σήμα Αξιοπιστίας (GRECA Trustmark), ένα εργαλείο που καταγράφει και αναλύει 120 διαφορετικά χαρακτηριστικά των e-shops. Βασικός στόχος του GRECA Trustmark είναι να αλλάξει προς το καλύτερο την αγορά του eCommerce, ενισχύοντας στο μέγιστο δυνατό βαθμό την καταναλωτική εμπιστοσύνη.
Η υλοποίηση του GRECA Trustmark έχει διττό σκοπό. Αφενός πιστοποιεί τα ηλεκτρονικά καταστήματα σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τον Κώδικα Δεοντολογίας του Ηλεκτρονικού Εμπορίου, ενισχύοντας έτσι τη διαφάνεια και προφυλάσσοντας το εμπόριο από παράνομες πρακτικές (πάταξη παραεμπορίου και φοροδιαφυγής, ανύπαρκτα e-shops, κτλ.). Αφετέρου αποτελεί διαβεβαίωση και εγγύηση προς τους καταναλωτές που επισκέπτονται το εκάστοτε πιστοποιημένο ηλεκτρονικό κατάστημα ότι τηρεί πλήρως τη νομοθεσία, τις βέλτιστες πρακτικές και τον Κώδικα Δεοντολογίας, ενισχύοντας σε μέγιστο βαθμό το αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης στις online αγορές.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το ελληνικό Σήμα Αξιοπιστίας, χρησιμοποιήθηκε ως benchmark από τον Πανευρωπαϊκό Φορέα για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο, τον eCommerce Europe, για την υλοποίηση ενός αντίστοιχου Ευρωπαϊκού Σήματος Αξιοπίστιας που θα ενισχύσει τις cross-border συναλλαγές. Κατά συνέπεια, τα ελληνικά e-shops είναι τα μοναδικά e-shops στην Ευρώπη, που αν πληρούν τις προϋποθέσεις για το Ελληνικό Σήμα Αξιοπιστίας, αυτόματα λαμβάνουν και το αντίστοιχο ευρωπαϊκό.
Nα σημειωθεί ότι η Εβδομάδα Ηλεκτρονικού Εμπορίου πραγματοποιείται στα πρότυπα του Αμερικανικού Cyber Monday. Την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε ο GR.EC.A., υπερδιπλασιάστηκε -σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά- η συμμετοχή των ηλεκτρονικών καταστημάτων. Υπήρξε, επίσης, ιδιαίτερα θετική αποδοχή από τους online καταναλωτές, αφού καταγράφηκε συγκριτική αύξηση του τζίρου κατά 69,59% την συγκεκριμένη εβδομάδα σε σχέση με την αντίστοιχη του 2015, καθώς και αύξηση κατά 28,17% σε σύγκριση με την προηγούμενη ημερολογιακά εβδομάδα (24 - 30 Νοεμβρίου).
Στη συνέχεια παρατίθενται μια σειρά συχνών ερωτημάτων για την ασφάλεια των διαδικτυακών σας αγορών:
ΠΡΙΝ ΠΑΡΑΓΓΕΙΛΩ
-Πώς θα είμαι σίγουρος ότι το e-shop από το οποίο θα αγοράσω είναι ασφαλές;
Πρόσεξε η διεύθυνση του να ξεκινά με https:// («s» όπως secure, δηλαδή ασφαλές) και να φέρει το εικονίδιο του λουκέτου, στην μπάρα του προγράμματος περιήγησης. Βοηθάει επίσης να διαβάσεις την πολιτική προστασίας του e-shop ή να αναζητήσεις, αν έχει, το Σήμα Αξιοπιστίας του GR.EC.A., του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου!
-Πώς είμαι σίγουρος ότι ένα e-shop δεν είναι «ύποπτο»;
Περισσότερα από 300 μεγάλα e-shops που είναι μέλη του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GR.EC.A.), έχουν περάσει από ενδελεχή έλεγχο 120 κριτηρίων, πριν λάβουν το Σήμα Αξιοπιστίας. Αν μπεις σε ένα e-shop με Σήμα Αξιοπιστίας του GR.EC.A., μπορείς να είσαι σίγουρος ότι δεν είναι «ύποπτο». Αν δεν είναι μέλος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου, ώστε να έχει Σήμα Αξιοπιστίας, τότε μπορείς να επιβεβαιώσεις τη νομική υπόσταση του ηλεκτρονικού καταστήματος αναζητώντας τα ακόλουθα στοιχεία: Εμφανή στοιχεία επικοινωνίας, αναρτημένη την επωνυμία της εταιρείας και το ΑΦΜ της, ή/και τα στοιχεία ιδιοκτησίας στους όρους χρήσης.
-Θέλω να αγοράσω κάτι ακριβό αλλά διστάζω. Πώς μπορώ να σιγουρέψω την αγορά μου;
Για αυτές τις αγορές να προτιμάς εμπόρους και e-shops που γνωρίζεις και φέρουν εμφανή τα στοιχεία ιδιοκτησίας. Αναζήτησε προϊόντα σε e-shops που σου έχουν συστήσει οι φίλοι και η οικογένεια ή έχουν αξιολογηθεί από επίσημες οργανώσεις καταναλωτών και φορείς, όπως ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GR.EC.A. – Greek eCommerce Association).
ΕΝΩ ΠΑΡΑΓΓΕΛΝΩ
-Μου ζητάνε αρκετά στοιχεία για να ολοκληρωθεί η διαδικασία! Να τα παραχωρήσω;
Μπορεί να σου ζητηθεί να καταχωρήσεις προσωπικές πληροφορίες που απαιτούνται στη διαδικασία συναλλαγής της κάρτας, όπως είδος κάρτας, αριθμό κάρτας, όνομα κατόχου, ημερομηνία λήξης ισχύος, κωδικό ασφαλείας και τη διεύθυνση αποστολής. Είναι μέρος της διαδικασίας και δεν χρειάζεται να φοβάσαι. Καλό είναι να γνωρίζεις ότι η εκκαθάριση της κάρτας γίνεται πάντα και αποκλειστικά από τραπεζικό ίδρυμα, ενώ τα στοιχεία της κάρτας σου, δεν αποθηκεύονται στα e-shops.
-Αρκετά e-shops λένε ότι αποθηκεύουν κάρτες. Είναι αλήθεια;
Όχι, δεν αποθηκεύουν κάρτες. Επιτρέπεται να αποθηκεύσουν μόνο τα 4 τελευταία ψηφία, και τον τύπο της κάρτας, για να σε διευκολύνουν να θυμηθείς ποια κάρτα έχεις χρησιμοποιήσει. Τα υπόλοιπα ψηφία και στοιχεία της κάρτας, τα έχουν μόνο τα τραπεζικά ιδρύματα.
-Ο κωδικός PIN; Να παραχωρήσω κι αυτόν;
Όχι! Ποτέ μην καταχωρείς τον προσωπικό κωδικό της κάρτας σας, είτε σε online είτε σε offline περιβάλλον.
-Δέχθηκα ένα e-mail που ζητά κάποιες οικονομικές και προσωπικές πληροφορίες μου. Τι να κάνω;
Ποτέ μην καταχωρείς οικονομικές και προσωπικές πληροφορίες μέσω email. Οι εταιρίες που εκδίδουν κάρτες πληρωμών και οι τράπεζες δε θα ζητήσουν ποτέ τέτοιου είδους πληροφορίες μέσω email. Μην απαντάς σε τέτοιου είδους ηλεκτρονικά μηνύματα!
ΑΦΟΥ ΠΑΡΑΓΓΕΙΛΩ
-Πώς αποδεικνύω την αγορά μου;
Κράτησε αρχείο της αγοράς / ηλεκτρονικής συναλλαγής. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Είτε να αποθηκεύσεις το επιβεβαιωτικό email της παραγγελίας σου, είτε να εκτυπώσεις κάποιο αρχείο με τα δεδομένα της συναλλαγής, είτε να κρατήσεις ηλεκτρονικό αντίγραφο της ιστοσελίδας που έγινε η συναλλαγή ή/ και της σελίδας που έγινε η επιβεβαίωση της συναλλαγής.
-Κάποιος άλλος τρόπος;
Μπορείς να ελέγξεις την κίνηση του λογαριασμού της κάρτας σου, ώστε να διασφαλίσεις τη σωστή διενέργεια των ηλεκτρονικών σου συναλλαγών.
-Άλλαξα γνώμη για την αγορά μου. Μπορώ να επιστρέψω το προϊόν;
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όλες οι ηλεκτρονικές αγορές που γίνονται σε όλα τα ευρωπαϊκά e-shops, υπόκεινται σε δικαίωμα υπαναχώρησης με διάρκεια δεκατεσσάρων ημερών. Αυτό σημαίνει με απλά λόγια πως οι καταναλωτές μπορούν να επιστρέψουν τα προϊόντα που αγόρασαν χωρίς να δηλώσουν το λόγο για την επιστροφή τους.
-Και τι συμβαίνει αν χάσω ή μου κλέψουν την κάρτα;
Πρέπει να προσέχεις ιδιαίτερα τις κάρτες σου αλλά αν χάσεις ή σου κλέψουν την κάρτα Mastercard σου (χρεωστική, πιστωτική, προπληρωμένη), ανάφερε αμέσως την κλοπή ή την απώλεια στην τράπεζα! Μόλις το κάνεις επωφελείται από τη μηδενική ευθύνη.
-Κάτι πήγε στραβά με την αγορά μου. Τι γίνεται τώρα;
Μπορείς να λάβεις επιστροφή χρημάτων αν κάτι πάει στραβά με τις ηλεκτρονικές σου αγορές μέσω της Υπηρεσίας Αμφισβητήσεων της τράπεζάς σου (Chargeback). Αυτό περιλαμβάνει περιπτώσεις που δεν έχεις παραλάβει την παραγγελία σου, έχεις χρεωθεί για μία αγορά που δεν πραγματοποίησες ή έλαβες κίνηση λογαριασμού που έχει λάθος.