Εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης μελετά ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, σύμφωνα με δημοσίευμα του βρετανικού Guardian που μεταξύ άλλων αναφέρει πως ο επικεφαλής του συμβουλίου θα προτείνει ανοιχτά την κατάργηση της υποχρεωτικής ποσόστωσης στην υποδοχή προσφύγων.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Τουσκ θα δώσει χρόνο έξι μηνών ώστε οι ηγέτες της ΕΕ να καταλήξουν σε συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου ενώ αν δεν υπάρχει ομόφωνη συμφωνία θα προτείνει νέες λύσεις.
Η αναφορά θα μπορούσε να παραπέμπει και σε κατάργηση των υποχρεωτικών ποσοστώσεων τις οποίες αρνούνται να υλοποιήσουν η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Τσεχία, με αποτέλεσμα να έχουν παραπεμφθεί στο ευρωπαϊκό δικαστήριο από την Κομισιόν. Στην περίπτωση αυτή ο Ντόναλντ Τουσκ πιθανότατα να βρεθεί αντιμέτωπος και με τις αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος θα χαρακτηρίσει το μέτρο των υποχρεωτικών ποσοστώσεων αναποτελεσματικό, στέλνοντας μήνυμα ότι είναι έτοιμος να εγκαταλείψει την πολιτική που προκάλεσε ποικίλα προβλήματα στην Ένωση. Ο Guardian εκτιμά πως ίσως η Γερμανία και η Σουηδία αντιδράσουν σε οποιοδήποτε σχέδιο μειώσει τη βοήθεια που προσφέρουν άλλα κράτη-μέλη ενώ σημειώνει πως πιθανότατα με την κατάργηση του σχεδίου επιβαρυνθεί η Ελλάδα και η Ιταλία, χώρες που έχουν ζητήσει από τις υπόλοιπες να τις βοηθήσουν προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών τα τελευταία χρόνια.
Ο σκεπτικισμός του Ντόναλντ Τουσκ είναι ορατός εδώ και μήνες. Τον Οκτώβριο μάλιστα είχε δηλώσει πως οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις είχαν σαν αποτέλεσμα να προκληθεί μια μόνιμη διαμάχη μεταξύ των κρατών-μελών. Όπως αναφέρει άλλωστε το δημοσίευμα, μέσω της επιστολής ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα καλέσει τις κυβερνήσεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους παρά να αφήσουν τις Βρυξέλλες να ορίσουν τον ρυθμό για τη διαχείριση της πολιτικής για το μεταναστευτικό.
«Μόνο τα κράτη-μέλη μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τη μεταναστευτική κρίση», είχε επισημάνει ο Τουσκ μέσα από την επιστολή του ενώ είχε σημειώσει πως «ο ρόλος της Ε.Ε. είναι να προσφέρει την πλήρη στήριξή της με κάθε δυνατό τρόπο για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη αλλά η Ε.Ε. δεν έχει ούτε την ικανότητα αλλά ούτε και τις νομικές δυνατότητες να αντικαταστήσει τα κράτη-μέλη».
Ο Ντόναλντ Τουσκ παράλληλα θα συμβουλέψει τους ηγέτες της Ευρώπης να δαπανήσουν περισσότερα για προγράμματα που αποσκοπούν στη διατήρηση των προσφύγων εκτός Ευρώπης, όπως 3 δισ. ευρώ για τους Σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία και 1,9 δισ. για εκείνους στη Λιβύη.
Διπλωμάτης της ΕΕ που σχολιάζει το άρθρο του Guardian υπογραμμίζει πως κάποια κράτη-μέλη έχουν εκφράσει τον προβληματισμό τους με την επιστολή Τουσκ «επειδή δεν φαίνεται να είναι σε αρμονία» με όσα επιθυμούν οι υπουργοί Εσωτερικών που εργάζονται για την προσφυγική κρίση.
Υπενθυμίζεται ότι οι ηγέτες της ΕΕ εισήγαγαν το μέτρο της υποχρεωτικής ποσόστωσης το Σεπτέμβριο του 2015 όταν η προσφυγική κρίση βρισκόταν στο ζενίθ της. Τότε οι κυβερνήσεις της ομάδας Βίζεγκραντ (Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία) ψήφισαν κατά της μετακίνησης, αλλά η πολιτική συμφωνήθηκε με ειδική πλειοψηφία. Παρόλα αυτά Ουγγαρία και Πολωνία αψήφησαν την υπόλοιπη Ε.Ε. και δεν δέχτηκαν ούτε έναν πρόσφυγα, ενώ στην Τσεχία έφτασαν μόλις δώδεκα. Για τον λόγο αυτό και οι τρεις ξενοφοβικές χώρες παραπέμφθηκαν από την Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο «για μη συμμόρφωση με τις νομικές υποχρεώσεις τους για τη μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο βάσει ποσοστώσεων».