Η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση δοκιμάζει όχι μόνο τις αντοχές της ζώνης Σένγκεν αλλά και τις αντοχές της ίδιας της Ευρώπης.
Η Τουρκία είναι η βασική χώρα διέλευσης προσφύγων και παράνομων μεταναστών στην Ευρώπη. Και η συνεργασία με τις αρχές της χώρας αυτής για την ανάσχεση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών είναι κρίσιμη και σημαντική για την επίλυση του προβλήματος.
Αλλά η όποια συνεργασία δεν θα πρέπει να συνδέεται με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν είναι το «κρυφό χαρτί» στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανάσχεση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών δεν πρέπει να μπαίνει σε ανατολίτικα παζάρια. Δώστε μου την ένταξη να σταματήσω τους μετανάστες.
Θα πρέπει άμεσα να καταπολεμηθούν αποτελεσματικά από την Τουρκία τα παράνομα κυκλώματα διακινητών ώστε να σταματήσει η μετατροπή του Αιγαίου σε «υγρό τάφο» εκατοντάδων ξεριζωμένων. Θα πρέπει η καταγραφή και η ταυτοποίηση των μεταναστών και των προσφύγων να γίνεται στην Τουρκία. Και όσοι δικαιούνται ασύλου να μεταφέρονται με ασφάλεια στις χώρες επιλογής τους ενώ όσοι είναι παράνομοι μετανάστες να επαναπροωθούνται στις χώρες καταγωγής τους. Θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα από την Τουρκία τα πρωτόκολλα επανεισδοχής παράνομων μεταναστών που μένουν αδρανή από το 2011. Θα πρέπει η Τουρκία να επιβάλει καθεστώς θεωρήσεων εισόδου για τους κατοίκους της Βόρειας Αφρικής (Μαρόκο, Αλγερία) και συνολικά για τις χώρες Μαγκρέμπ ώστε να σταματήσει η είσοδος παράνομων μεταναστών από τις χώρες αυτές στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας και να τερματιστεί το εμπόριο μεταφοράς από τις χώρες αυτές στην Τουρκία αεροπορικώς με το πολύ χαμηλό κόστος των σαράντα ευρώ ανά επιβάτη.
Αυτές τις μέρες άρχισε η συζήτηση στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Ψηφίσματος για την Έκθεση Προόδου της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας. Τα συμπεράσματα της Έκθεσης δεν μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Η Τουρκία συνεχίζει να παρουσιάζει έλλειμμα δημοκρατίας που δεν συνάδει με τις Αρχές και τις Αξίες της Ευρώπης.
Ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων παρουσίασε επιβράδυνση ενώ υπήρξε σημαντική οπισθοδρόμηση σε ορισμένους βασικούς τομείς όπως η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, η ελευθερία της Έκφρασης, οι θρησκευτικές ελευθερίες
Πρόσφατο παράδειγμα οι συλλήψεις με προτροπή Ερντογάν και Νταβούτογλου ακαδημαϊκών που είχαν συνυπογράψει ψήφισμα υπέρ της Ειρήνης.
Είναι αναγκαίο η Τουρκία να επιδείξει σημαντική πρόοδο στον τομέα του κράτους δικαίου και να σεβαστεί πραγματικά τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Αλλά και όλα αυτά να γίνουν από την πλευρά της Τουρκίας, η προς ένταξη χώρα θα πρέπει να εκπληρώσει την υποχρέωση της για πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου σύνδεσης έναντι όλων των κρατών μελών. Τι σημαίνει αυτό; Θα πρέπει, επιτέλους, να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία.
Αλλά η Τουρκία υστερεί και σε άλλα που την καθιστούν μία χώρα εκτός «ευρωπαϊκών δεδομένων». Θα πρέπει να σταματήσει να αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των γειτονικών κρατών. Τόσο με έργα όσο και με λόγια. Θα πρέπει να υπογράψει τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας που αποτελεί κοινοτικό κεκτημένο και έχει υπογραφεί από όλα τα κράτη μέλη. Τα κράτη έχουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και έχουν δικαίωμα να την εκμεταλλεύονται και να διενεργούν έρευνες σε αυτή.
Θα πρέπει να άρει το καθεστώς «casus belli» κατά της Ελλάδος.
Θα πρέπει να σταματήσει τις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και των ελληνικών χωρικών υδάτων.
Θα πρέπει να αποσύρει το στρατό κατοχής από την Κύπρο και να σταματήσει τον εποικισμό της Νήσου.
Θα πρέπει ακόμη να ικανοποιήσει δύο παγκόσμιες απαιτήσεις. Την άμεση επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Και την αναγνώριση της Οικουμενικότητας του τίτλου του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.
Η Έκθεση εκφράζει, επίσης, τη βαθιά ανησυχία της για την επιδείνωση της κατάστασης στο νοτιανατολικό τμήμα της Τουρκίας. Μία επιδείνωση που τις τελευταίες ημέρες λαμβάνει δραματική τροπή με τους βομβαρδισμούς θέσεων των Κούρδων της YPG που μάχονται στο Χαλέπι κάτι που μετατρέπει το συριακό έδαφος σε ένα ανεξέλεγκτο πεδίο μάχης με απρόβλεπτες εξελίξεις.
Και η οριστική λύση στο τεράστιο πρόβλημα των προσφύγων είναι ο τερματισμός των ένοπλων συγκρούσεων στη Συρία.
Κάτι που θα επέτρεπε την άμεση επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους και την παραμονή τους εκεί με ασφάλεια.