Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από την κρίση των Ιμίων (Λιμνίων) και τον θάνατο εν ώρα καθήκοντος τριών μελών των Πολεμικού Ναυτικού, του υποπλοίαρχου Χριστόδουλου Καραθανάση, του υποπλοίαρχου Παναγιώτη Βλαχάκου και του αρχικελευστού Έκτορος Γιαλοψού . Το αποτέλεσμα της κρίσεως εκτός από το βάρος των νεκρών μελών των ενόπλων δυνάμεων, είναι οι λεγόμενες «γκρίζες ζώνες», περιοχές στο Αιγαίο καθ' όλα Ελληνικής κυριαρχίας που τελούν από τότε σε κατάσταση «αμφισβητούμενης» κυριαρχίας με τη σιωπηρή αποδοχή των ελληνικών κυβερνήσεων που εμποδίζουν ιδιώτες να προσεγγίσουν στην περιοχή των Ιμίων, ενώ παρατηρείται αμέσως δυναμική αντίδραση των Τουρκικών αρχών, αν κάποιος με κάποιο τρόπο παρακάμψει τις ελληνικές αρχές και φτάσει στα Ίμια.Δεν είμαι στρατιωτικός και έτσι η άποψή μου ως προς τα στρατιωτικά της κρίσεως ελέγχεται ανεξάρτητα από το αν βασίζεται σε πηγές και μαρτυρίες στρατιωτικών. Το θέμα ήταν και είναι πρωτίστως πολιτικό.
Από τότε έχουν γραφεί πολλά, έχουν εκδοθεί βιβλία σχετικά με το διπλωματικό και στρατιωτικό παρασκήνιο, τόσο από Ελληνικές και Τουρκικές όσο και από άλλες πηγές. Σημαντικές πληροφορίες ήλθαν στο φως από την δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης «Βαριοπούλα» (Βalyoz) όπου καταγράφηκε πως τα καύσιμα για τις λέμβους των Τούρκων βατραχανθρώπων πληρώθηκαν από την πιστωτική κάρτα ενός αξιωματικού της ειδικής μονάδος βατραχανθρώπων SAT, ο οποίος τα προμηθεύθηκε επί τόπου από παραλιακό πρατήριο καυσίμων της περιοχής πριν την επιχείρηση, δείγμα της «προχειρότητος» της άλλης πλευράς. Άλλες πληροφορίες ανέφεραν προβλήματα λόγω των καιρικών συνθηκών στον Έβρο καθιστώντας αδύναμο και μη αξιοποιήσιμο το Τουρκικό αρματικό δυναμικό. Όλα αυτά ασφαλώς πρέπει να μελετηθούν εκ των υστέρων, δεν μπορούν όμως να ανατρέψουν ή να αμβλύνουν τετελεσμένα εις βάρος της εθνικής μας κυριαρχίας γεγονότα.
Η αλήθεια είναι ότι πράγματι σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του τότε προέδρου Μπιλ Κλίντον, αυτός που τον κάλεσε για να μεσολαβήσει για την εκτόνωση της κρίσης ήταν ο Τούρκος πρόεδρος Ντεμιρέλ. Και αυτό ενεφανίσθη από την ελληνική πλευρά δια μέσου κομματικών κονδυλοφόρων ως δειλία από την Τουρκία να προχωρήσει σε πλήρη εμπλοκή. Είναι όμως έτσι, ή μήπως ο πρόεδρος Ντεμιρέλ απλώς επέλεξε να σταματήσει την κρίση όταν είχε εξασφαλίσει την διπλωματική και δυστυχώς εδαφική νίκη με την τακτική δύο βήματα εμπρός , ένα πίσω, κερδίσαμε ένα βήμα εμπρός;
Επίσης στα πλαίσια εσωτερικού πολιτικού ξεκαθαρίσματος ανεδείχθη ως «εγκέφαλος» της σύγκρουσης ο βετεράνος πολιτικός Ονούρ Οϊμέν, ο οποίος αν και είχε ξεκάθαρη πληροφόρηση για το νομικό καθεστώς των Ιμίων ως περιοχή αναμφισβήτητης ελληνικής κυριαρχίας, απέκρυψε την πληροφόρησή του από Τούρκους διπλωμάτες υπηρετούντες στην Ιταλία και δεν ανέφερε τα σχετικά στην πρωθυπουργό Τανσού Τσιλέρ. Και αυτά αξιολογούνται, αρκετά με την Τουρκική πλευρά. Τι γίνεται όμως με την Ελληνική;
Bασικoί λόγοι της αποτυχίας των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την Τουρκική επιθετικότητα ήταν η μεταπολιτευτική κομματικοποίηση των ενόπλων δυνάμεων αφενός, και αφετέρου η διαχρονική ηττοπάθεια και η χρόνια απουσία σοβαρής πολιτικής εξοπλισμών με την ισχυρή αποτροπή που θα συνεπάγετο ένα αξιόλογο εξοπλιστικό πλαίσιο με ενίσχυση της εγχώριας πολεμικής βιομηχανίας. Το χειρότερο, η κρίση αξιοποιήθηκε ως χρυσή ευκαιρία για τα κοράκια των εξοπλισμών, ως άλλοθι για ένα πανάκριβο εξοπλιστικό με ορισμένα αμφισβητούμενης χρησιμότητος συστήματα και με κραυγαλέες αποκλείσεις εκατομμυρίων ευρώ με ανάλογες αγορές των ίδιων συστημάτων από άλλες χώρες.
Κατά δεύτερον, τεράστια ευθύνη φέρει η κυβέρνηση Σημίτη και ειδικά ο ίδιος ο κ. Σημίτης και ο κ. Πάγκαλος οι οποίοι σε συνθήκες κρίσης αντί να εφαρμόσουν τα υφιστάμενα σχέδια περί συγκέντρωσης πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας στο ΕΘΚΕΠΙΧ (Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων), ευρίσκοντο ο μεν κ. Πάγκαλος σε τηλεοπτική εκπομπή, ο δε κ. Σημίτης στο γραφείο του στην Βουλή αρνούμενος να δεχθεί τον διοικητή της ΕΥΠ ναύαρχο Βασιλικόπουλο ο οποίος ήθελε επειγόντως να τον πληροφορήσει για την τρέχουσα κατάσταση. Ο κ. Σημίτης ρωτούσε τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Λυμπέρη αν είναι σημαντική η ύπαρξη στρατιωτικής σημαίας στο έδαφος (είναι να απορείς με την αφασία των ανθρώπων), ο κ. Πάγκαλος το τερμάτισε με το περίφημο «να την πάρει ο άνεμος τη σημαία». Χρόνια μετά σε μία δημοσιογραφική εκπομπή είπε (ο κ. Πάγκαλος) ότι χαίρεται που δεν έκανε πόλεμο επειδή είναι υπέρ της ειρήνης και επειδή θα πέθαιναν χιλιάδες άνθρωποι. Είναι νέο δόγμα, δεν κάνουμε πόλεμο ακόμα αν μας καταλαμβάνουν εδάφη διότι θα έχουμε...απώλειες.
Πολλά τα ερωτηματικά για την τότε στρατιωτική ηγεσία που έδωσε διαταγή να υποσταλεί η ελληνική σημαία από ελληνικό κυρίαρχο έδαφος. Ως αξιωματικοί ορκίστηκαν υπακοή στο Σύνταγμα και το Σύνταγμα στο άρθρο 27 ορίζει ότι: «Χωρίς νόμο, που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, δεν είναι δεκτή στην Ελληνική επικράτεια, ξένη, στρατιωτική δύναμη,ούτε μπορεί να διαμένει σε αυτή ή να περάσει μέσα από αυτή». Ο δε Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας ορίζει στο άρθρο 96 ότι «Τιμωρείται με θάνατο ή ισόβια κάθειρξη: α) Διοικητής ή κυβερνήτης ο οποίος σε ναυμαχία υποστέλλει τη σημαία χωρίς να εξαντλήσει όλα τα μέσα άμυνας»...Δεν υπήρχαν εναλλακτικές επιλογές για την αποστολή δυνάμεων προς αναγνώριση της περιοχής των Ιμίων και επελέγη να αποσταλεί το ελικόπτερο ΠΝ21 το οποίο πετούσε χωρίς οπλισμό αυτοπροστασίας σε περιοχή με πιθανή έως βεβαία εχθρική παρουσία και μέσα σε συνθήκες κακοκαιρίας που καθιστούσε ακόμη δυσχερέστερη την αποστολή; Θα εκτελούσε ατομικώς εις της στρατιωτικής ηγεσίας την αποστολή που δέχθηκαν να εκτελέσουν οι τρεις ήρωες των Ιμίων;
Kατά δεύτερον, αληθεύει ότι υπήρχαν σχέδια επέμβασης και φύλαξης των Ιμίων από τις δυνάμεις αμφιβίων καταδρομών της ΑΣΔΕΝ που ήταν και στον χώρο ευθύνης τους; Αν υπήρχαν γιατί δεν εφαρμόσθηκαν και επελέγη η Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών; H ΜΥΚ είναι η πιο επίλεκτη μονάδα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με άλλο τρόπο; Δεν σημαίνει βέβαια ότι δε μπορούσε να εκτελέσει την αποστολή. Τι θα γινόταν επί παραδείγματι αν η στρατιωτική ηγεσία έδιδε εντολή στην ΜΥΚ προς σύλληψη μέλους ή μελών του πληρώματος της παραπλέουσας Τουρκικής φραγάτας Yavuz, μία κλασική αποστολή της ΜΥΚ; Τελικά η στρατιωτική ηγεσία διέταξε τους βατραχανθρώπους να υποστείλουν τη σημαία και πρέπει να διευκρινίσουμε ότι ήσαν υποχρεωμένοι να το κάνουν διότι δεν εγνώριζαν τη μεγάλη εικόνα, δεν ήξεραν δηλαδή αν τους αποσύρουν για να πλήξουν οι φίλιες δυνάμεις με άλλα πυρά την περιοχή ή έχουν άλλο σχεδιασμό.
Ένας άλλος τέως ΓΕΕΘΑ που έγραψε και βιβλίο για τα Ελληνοτουρκικά, γράφει ως τελευταία φράση-επίλογο στο βιβλίο του «δυστυχώς έχουμε κακούς γείτονες». Άλλη μία γενίκευση που δεν λαμβάνει υπόψιν την εσωτερική κατάσταση της Τουρκίας και κυρίως κάνει λάθος και συμπεριλαμβάνει στον ανθελληνισμό του τουρκικού στρατιωτικού και πολιτικού κατεστημένου τον απλό τουρκικό λαό και τις πλείστες πληθυσμιακές μειονότητες της σημερινής Τουρκίας, οι οποίες θα εγένοντο θετικός παράγοντας βελτίωσης των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, αν κάποτε στην Τουρκία ερχόταν πραγματική δημοκρατία. Αλήθεια, πόσοι άξιοι στρατιωτικοί με σοβαρές γνώσεις περί Τουρκίας εν προκειμένω, απλώς παρακάμφθηκαν από άλλους που δεν είχαν την επάρκεια αλλά είχαν κομματικές περγαμηνές;
Αφού εκφράσω την συμπάθεια και εκτίμησή μου στις οικογένειες των πεσόντων ηρώων των Ιμίων που θα ξαναζήσουν δύσκολες στιγμές κατά την διάρκεια των τελετών που ακολουθούν, θα προτείνω κάτι για το μέλλον. Να κηρυχθεί ως εθνική εορτή-αργία η 31η Ιανουαρίου για να μαθαίνουν όλα τα Ελληνόπουλα ποιοι είναι οι ήρωες και ποιοι υπέστειλαν τις σημαίες. Και αν ψάχνετε για πλακάτ με ρητά που θα στολίσουν τις σχολικές αίθουσες για την εορτή, δεν χρειάζονται πομπώδεις ηρωικές επικλήσεις και υπερβολές. Αρκεί μία φράση:
«Σηκωθείτε παιδιά, μας πήραν το νησί».