Η βελτίωση στην καθημερινή ζωή της Μανίλα είναι προφανής. Έχουν επενδυθεί δισεκατομμύρια δολάρια, υπάρχουν γερανοί, οι διεθνείς επισκέψεις αυξάνονται και οι Φιλιππινέζοι, τουλάχιστον στη Μανίλα, είναι ευτυχισμένοι. Οι περισσότεροι βλέπουν ένα λαμπρό μέλλον. Οι Φιλιππίνες είναι έτοιμες για οικονομική ευημερία, αν και υπάρχει δρόμος ακόμα.
Η πλειοψηφία είναι χαρούμενη με τις προσπάθειες του προέδρου Ντουτέρτε και βλέπουν τις ειδήσεις των δυτικών ΜΜΕ που αφορούν τους εμπόρους ναρκωτικών σαν "fake news", ή για άλλους, μια υπερβολή που στοχεύει περισσότερο στο δυτικό κοινό.
Παρόλα αυτά, αν ψάξει κανείς σε βάθος, θα διαπιστώσει πως πολλά προβλήματα που επισκιάζουν τη Μανίλα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, παραμένουν άλυτα.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Φιλιππινέζοι είναι η φτώχεια και η έλλειψη στέγης στις παραγκουπόλεις της Μανίλα. Αν οδηγήσεις μόνο λίγα χιλιόμετρα μακρυά από τη Μανίλα, φτάνοντας στο προάστιο του Τοντό, θα διαπιστώσεις την απελπισία που βιώνουν εκατοντάδες χιλιάδες Φιλιππινέζοι.
Πάνω από 600.000 άνθρωποι ζουν στην παραγκούπολη του Τοντό, στη Μανίλα και οι ΜΚΟ λένε πως τίποτα δεν έχει αλλάξει μετά την εκκωφαντική νίκη του προέδρου Ντουτέρτε στις εκλογές της προηγούμενης χρονιάς.
Η φτώχεια, ο υποσιτισμός και οι ασθένειες είναι καθημερινότητα για τους κατοίκους που ζουν στις σάπιες φτωχογειτονιές.
«Οι θάνατοι από τις ασθένειες και τον υποσιτισμό ξεπερνούν κατά πολύ τον αριθμό των θανάτων από τους λεγόμενους "εξω-δικαστικούς πυροβολισμούς" των ανθρώπων που εμπλέκονται στις υποθέσεις ναρκωτικών», λέει μία ΜΚΟ.
Ο Alan Niewald, ιδρυτής της αμερικανικής ΜΚΟ "Bayanihan" με έδρα το Λας Βέγκας, λέει πως το πρόβλημα στο Τοντό είναι τεράστιο στην περιοχή που αποκαλούν "Happyland" και που έχει γίνει μια παγίδα για πολλές γενιές:
«Η εκπαίδευση είναι πραγματικά σημαντική στις Φιλιππίνες αλλά τα πιο πολλά παιδιά δεν πάνε στο σχολείο γιατί οι γονείς πρέπει να διαλέξουν είτε να τα ταΐσουν είτε να τα στείλουν σχολείο. Είναι πραγματικά μια δύσκολη απόφαση.
Πραγματικά στερούνται μιας πραγματικής ευκαιρίας να βελτιώσουν τη ζωή τους. Θα έπρεπε να υπάρχουν διαθέσιμα περισσότερα προγράμματα βιοπορισμού ή εκπαίδευσης των κοινοτήτων. Επίσης υπάρχουν και οι ηλικιακοί περιορισμοί που έχουν οι περισσότεροι εργοδότες. Αυτό το κάνει και πιο δύσκολο να βρεις δουλειά. Οι περισσότεροι άστεγοι που έρχονται στη Μανίλα είναι συνήθως από την επαρχία. Έρχονται για μια καλύτερη ζωή αλλά καταλήγουν άστεγοι».
Τις χειρότερες συνθήκες τις συναντάμε στη "Happyland" στο Τοντό, όπου ο πληθυσμός έχει αυξηθεί από 3.500 το 2006 σε περισσότερους από 12.000 σήμερα.
Η Happyland έχει χτιστεί κυριολεκτικά γύρω από μια χωματερή, ή και περισσότερες -κάθε μέρα άνθρωποι βουτάνε στα σκουπίδια αναζητώντας οποιοδήποτε αντικείμενο που μπορεί να έχει αξία. Πάρα πολύ μεγάλες ποσότητες από αποφάγια με κοτόπουλο μαζεύονται από τα σκουπίδια των εστιατορίων και ύστερα «ανακυκλώνονται» βράζοντάς τα. Το φαγητό ονομάζεται "pagpag" και πωλείται για λίγα πέσος στις πεινασμένες οικογένειες που ζουν στις παραγκουπόλεις.
Η δυσοσμία, η ζέστη και οι καταιγίδες δημιουργούν ένα τοξικό συνδυασμό ασθενειών -και οι ανεπαρκείς υπηρεσίες υγείας του κράτους συντελούν ώστε οι κάτοικοι του Τοντό να αρρωσταίνουν ολοένα και περισσότερο.
Κάποιοι, όπως η οικογένεια της Ρόζμαρι, έχουν ζήσει για όλη τους τη ζωή στις παραγκουπόλεις του Τοντό. Η ίδια έχει πέντε παιδιά, όλα αγόρια μεταξύ 10 και 20 ετών. Έχει δύο υπέροχα σκυλιά και μια χελώνα. Ο σύζυγός της, Τζέρι, είναι εποχικός οικοδόμος. Αναζητά απελπισμένα δουλειά πλήρους απασχόλησης όμως όλες οι προσφορές που δέχεται είναι για εποχική.
Η οικογένεια ζει σε ένα δωμάτιο μιας παράγκας, σε ένα από τα στενά της Happyland. Δεν έχουν μπάνιο. Έχει δύο διαμορφωμένα υπνοδωμάτια μέσα στην παράγκα, κυριολεκτικά η μία πάνω στην άλλη. Δεν υπάρχει καθόλου προσωπική ζωή.
Με τη βοήθεια ενός διερμηνέα, η Ρόζμαρι, 41 ετών, που δουλεύει επίσης για διάφορες ΜΚΟ που βοηθούν άλλους ανθρώπους στην κοινότητα, λέει πως είναι παγιδευμένοι.
«Είναι ένας κύκλος φτώχειας από τον οποίο δε μπορούμε να ξεφύγουμε. Οι γονείς μου έζησαν στις παραγκουπόλεις του Τοντό, τώρα ζω κι εγώ με τα παιδιά μου. Θέλουμε να αλλάξουν τα πράγματα, όμως ο σύζυγός μου δε μπορεί να βρει δουλειά και βγάζουμε μόνο 4500 πέσος το μήνα (περίπου 89 αμερικανικά δολάρια) που μας βοηθούν να φροντίζουμε για την τροφή και το σχολείο της οικογένειας.»
Όμως η Ρόζμαρι δεν απελπίζεται, όπως πολλοί άνθρωποι που ζουν στη Happyland. «Όλα μου τα παιδιά πάνε σχολείο, μπορεί αυτό να αποτελέσει τη διέξοδό τους από τη Hapyland».
Ο Niewald λέει πως είναι πολύ δύσκολο να σπάσεις τον κύκλο της φτώχειας δίχως κάποια ευκαιρία. «Φανταστείτε ένα παιδί να γεννιέται από μια μητέρα, ας πούμε 15 ετών, που ζει στις παραγκουπόλεις και δεν έχει καμία εκπαίδευση. Δεν έχει αρκετά χρήματα για να στείλει το παιδί της στο σχολείο. Το παιδί αυτό μένει έγκυος στα 13 ή τα 14. Τώρα πλέον βρίσκεται στην ίδια κατάσταση με τη μητέρα της. Ο κύκλος απλώς επαναλαμβάνεται».
Μία από τις αγαπημένες μου φράσεις για τη φτώχεια: Η φτώχεια δεν είναι έλλειψη χαρακτήρα. Είναι έλλειψη χρημάτων και ευκαιριών. Είναι όταν η κοινωνία σου γυρίζει την πλάτη και σε κάνει αόρατο - αυτό λίγο πολύ συνοψίζει το πώς είναι η κατάσταση στη Happyland.
Ο Niewald λέει πως η κυβέρνηση Ντουτέρτε έχει γυρίσει την πλάτη της σε αυτούς που έχουν την περισσότερη ανάγκη για βοήθεια. «Δε βλέπω να κάνει κάτι η κυβέρνηση Ντουτέρτε στον πρώτο χρόνο της για να αλλάξει την κατάσταση».
Υπάρχουν βέβαια διεθνείς ΜΚΟ που θέλουν να κάνουν τη διαφορά και μπορούν να προσφέρουν βοήθεια χωρίς τη συνδρομή του κράτους. Η εθελόντρια Arlene Silao της ΜΚΟ Kilos Bayanihan, μια εκπαιδευμένη νοσοκόμα, αντιμετωπίζει καθημερινά περιστατικά υποσιτισμού και ασθενειών. Με μεγάλη εργατικότητα, «τρέχει» καθημερινά τα προγράμματα σίτισης ώστε να έχουν κάτι να περιμένουν οι μητέρες και τα παιδιά σε αυτό τον κόσμο της δυστυχίας που ζουν. Ενθαρρύνει τις μητέρες να μην εγκαταλείπουν την ελπίδα και τα παιδιά να χαμογελούν παρά τις δυσκολίες.
«Δεν τα παρατάμε ποτέ. Συνεχίζουμε να μαχόμαστε για το μέλλον τους και τις ζωές τους», λέει τη στιγμή που ταΐζει με το κουτάλι ένα σοβαρά υποσιτισμένο παιδί.
Μετά τον πρώτο χρόνο του Ντουτέρτε στην εξουσία, ο ίδιος δήλωσε πως ήθελε να δώσει σε κάθε Φιλιππινέζο μια άνετη ζωή. Όμως αυτό θα πρέπει να το πει στους ξεχασμένους ανθρώπους της Happyland, που ζουν ένα καθημερινό εφιάλτη.
Στο μεταξύ, η Ρόζμαρι και η οικογένειά της, με τη βοήθεια ΜΚΟ όπως η Kilos Bayanihan, θα συνεχίσουν να παλεύουν και η ίδια θα συνεχίσει να βοηθά ανθρώπους με ακόμα περισσότερα προβλήματα από όσα αντιμετωπίζει η ίδια.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στη HuffPost Australia και μεταφράστηκε στα ελληνικά.