Το Μάτι της Φωτιάς
Open Image Modal
Archive

Το βλέμμα του δεν είχε μόνο πόνο, δεν είχε μόνο σπαραγμό. Είχε αποκαρδίωση και απώλεια ελπίδας. Έδειχνε άδειος με τη θλίψη της βεβαιότητας ότι έζησε τα πιο επικίνδυνα και ήρθε το Τέλος. Το προηγούμενο βράδυ είδε όνειρο φουρτουνιασμένη θάλασσα. Δεν του άρεσε. ″Θάλασσα και πυρ, και γυνή τρίτον κακόν″ αναφέρει ο Μένανδρος. Ο Κ. το θυμήθηκε αλλιώς. ″Πυρ, γυνή και θάλασσα″ είπε στην αποστροφή του λόγου του μπροστά στην κάμερα κάνοντας flashback στη ζωή του γι αυτά που τον φόβιζαν. Το πρώτο το έζησε τελευταίο, ο θαλασσόδαρτος ναυτικός όταν σε μια στιγμή οι κόποι μιας ζωής έγιναν στάχτη. Η γυνή δεν ήταν της παρούσης αναφορά, αλλά στο φλεγόμενο τοπίο ο λανθάνων λόγος εμπεριείχε ασυνείδητα ότι τον ″έκαιε″ περισσότερο.

Δεν τον προβλημάτιζε τόσο ο μετα-αριστοφανικός λόγος του Μένανδρου αλλά ως Νεοέλληνας έμενε στο άκουσμα του Καζαντζίδη όταν το 1967 μέσα στη μαυρίλα της χούντας τραγουδούσε για τα τρία κακά της μοίρας του ″πυρ, γυνή και θάλασσα″. Ήταν χρήσιμο να μένει σε αυτά και μόνο. Με τον τρόπο αυτό θρηνούσε ο Κ. τη μοίρα και την κακοτυχία του. Αυτό το μάθημα ζωής του είχαν ″περάσει″ στο πετσί του. Να θρηνεί αποδεχόμενος το κακό δίχως την αναζήτηση των αιτίων. Σωσμένος απ τις φουρτούνες πολλές φορές, περίμενε ακόμα μια και καρτερούσε για σύμμαχό του το νερό. Το υγρό στοιχείο στάθηκε αδύναμο. ″Το φρόνιμον πυρ″ έδειξε δυνατότερο ως ″αείζωον απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα″. Το πυρ ″χρησμοσύνη και κόρος″ μια κοσμολογική αρχή που καθορίζει τα πάντα και μεταμορφώνεται αέναα. Μεταβαλλόμενο από τις αντιθέσεις του Καιρού θα διαφύγει της ανθρώπινης πρόνοιας και θα συμμαχήσει κλασσικά με τον ″στρατηγό άνεμο″ κατά την ρήση παλαιότερου πολιτικού.

Μια δεκαετία μετά, ο ″στρατηγός άνεμος″ θα επανέλθει με τον μεταμοντέρνο λόγο της πρωτοδεύτερης φοράς αριστεράς μετά Καμμένου, ως ″ασύμμετρη απειλή″ με το ίδιο τελικό αποτέλεσμα της καταστροφής των πάντων. Στο άκουσμα της λέξης η Μνήμη θα συρθεί στα αποκαΐδια του Ιράκ και της Γιουγκοσλαβίας σε εποχές άλλων ″ασύμμετρων″ και ″παράπλευρων″ καταστροφών. Τη στερνή στιγμή ούτε μια παραίτηση για το Μάτι του κόσμου. Για τη συγγνώμη, το συγχωρείν (Pardon), ούτε λόγος. Επί του προκειμένου ο διάλογος Jankelevitch, Levinas, Derrida kai Ricoeur μάλλον είναι terra incognita για την Εξουσία.

Την τραγωδία, την εκατόμβη των αθώων θυμάτων διαδέχθηκε η παρωδία. Από την πάροδο εισήλθε στη Σκηνή ο Απρόσωπος με τους Αρχηγούς. Θρήνησαν παίζοντας το ρόλο τους. Δεν βρήκαν κανένα σοβαρό λάθος. Αν ξαναγινόταν πάλι τα ίδια θα κάνανε, είπαν. Το σχέδιο εξετελέσθη άψογα και με επιτυχία. Και φέτος πάλι καθηλωμένοι θεατές στο ίδιο έργο, μια επανάληψη απ τα παλιά. Φύγαμε με τους νεκρούς μας χωρίς την κάθαρση. Ειρωνεία. Την Τρίτη 8 Μαΐου 2018 λίγα μέτρα από τη σκηνή της τραγωδίας στη θέση Πύριζα μόλις είχε τελειώσει με πλήρη επιτυχία η άσκηση ″ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ 2018″ με εκπροσώπους της πολιτικής, στρατιωτικής και θρησκευτικής ηγεσίας. Περιμέναμε από τον μητροπολίτη Θερμοπυλών κ. Ιωάννη που παραβρέθηκε και ευλόγησε την άσκηση να απαντήσει στον Αμβρόσιο αν ήταν θέλημα Θεού να καεί το Μάτι για τις αμαρτίες μας. Ούτε φωνή ούτε ακρόαση. . .

Στο μεταξύ το αείζωον πυρ δεν μας εγκατέλειψε αλλά έφθασε γρήγορα στη θάλασσα διαψεύδοντας το ″ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ 2018″ αφού ″πυρός τροπαί πρώτον θάλασσα″ κατά τον Σκοτεινό φιλόσοφο. Πώς θα συνεχιστεί η ζωή στο Μάτι αύριο; Υπάρχει σχεδία ζωής για να διαβούμε; Προς το παρόν δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε σχέδιο, ούτε σχεδία σωτηρίας. Μόνος κυρίαρχος έμεινε ο φόβος. Αυτός είναι η μεγαλύτερη απειλή που κρατάει τον άνθρωπο αλυσοδεμένο στον Καύκασο της μοίρας του, καθώς η φωτιά του Προμηθέα ευχή και κατάρα χρησιμοποιείται ″πολλαχώς″ και έχει άριστα αποτελέσματα στην παραγωγή τρόμου.

Ένας καλά οργανωμένος εμπρησμός ποικίλλει αιτίων και αποτελεσμάτων. Το βέβαιον είναι πως ο φόβος- εκφοβισμός μιας κοινωνίας που καίγεται χρησιμοποιείται δεόντως και κατά περίσταση. Η Μνημοσύνη μας οδηγεί στα αποκαΐδια της Marfin (5-5-2010) όταν ο Λαός σήκωνε κεφάλι στο memorandum της χρεοκοπίας και κάηκαν άνθρωποι εγκλωβισμένοι σε μια φωτιά που πάγωσε τους πάντες. Αυτή η παγωμάρα προοιώνιζε την αποδοχή όλων των δεινών αδιαμαρτύρητα, όλων όσων θα συνέβαιναν στο μέλλον για εμάς χωρίς εμάς. Και μετά σιωπή. Κεράκια αναμμένα, λουλούδια και προσευχές στο πεζοδρόμιο με την ψυχή σφιγμένη από τον φόβο. Το εμπεδώσαμε. Κάλλιο να ζεις κλεισμένος στο σπίτι σου παρά να διαμαρτύρεσαι και να καείς στη Σταδίου. Για να γλιτώσεις σκάσε και κάτσε σπίτι σου.

Στο σπίτι της έκατσε και η γιαγιά Β. Χρόνια τώρα δεν ήθελε να το αποχωριστεί. Η αυλή με τα γεράνια ήταν η ανάσα της. Σ αυτήν έζησε χαρές και λύπες από τη νεότητα μέχρι τη μέρα της κόλασης. Δεν πρόλαβε να κάνει παρά μόνο μερικά βήματα. Το νιαούρισμα της γάτας ξεθυμασμένο ζητούσε απεγνωσμένα το χάδι της. Έμειναν από την ασφυξία και οι δυο εκεί. Την επομένη, κάποιος επίσημος και με ύφος ″στρατηγού″, δήλωνε υπεύθυνα σε κανάλι του εξωτερικού ότι ήταν ανεύθυνος για το κακό. Τελικά φάνηκε ότι γιαγιά και γάτα ήταν οι υπεύθυνες για τη φωτιά εξαιτίας του ″αυθαίρετου″ της ζωής τους. 

Λίγο πιο κάτω στο σπίτι με τις μπουκαμβίλιες το ηλικιωμένο ζευγάρι έμεινε μαζί ως το τέλος. Τα πάντα ολοκαύτωμα, θυσία για την αγάπη. Εκείνη μόνο, η γυναίκα του,η Άλκηστις δεν τον εγκατέλειψε. Έμεινε δίπλα του στη ζωή και στο θάνατο. Έσωσε από την ευτέλεια ότι απόμεινε από το κάρβουνο και τη στάχτη. Τραγωδία. ″Αλκήστιδος αναβίωσις″. Στο Μάτι και στο πρόσωπο αυτής της γυναίκας η δύναμη της φωτιάς νικήθηκε από την ίδια τη φωτιά μιας ζωοδότριας σπίθας που σιγοκαίει στην αγάπη.

Την άλλη μέρα στο Μάτι, στάχτες σε τοπίο θολό. ″Τοπίο στην ομίχλη″. Οι αγνοούμενοι φανερώνονταν ένας, ένας στο προσκήνιο της Ιστορίας . Πόνος βουβός. Δεν έμεινε τίποτα ούτε από το σπίτι του ″Τεό″.By the sea. . . ακούγεται μελαγχολικά η Καραΐνδρου. Και ξαφνικά στο βάθος εμφανίζονται δυο παιδιά πιασμένα από το χέρι να βαδίζουν προς το Δένδρο λουσμένο στο φως. Το πλάνο ανοικτό. . .Ποιός είπε ότι ″κάηκε″το έργο του Αγγελόπουλου; Θα ξαναγεννηθούμε από τις στάχτες μας όταν θα δούμε τον κόσμο με άλλο Μάτι.