Το μυστήριο γύρω από έναν ναό στο σημερινό Ιράκ ηλικίας 4.000 ετών επιτέλους λύθηκε, καθώς οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν ενδείξεις ότι ο Μέγας Αλέξανδρος λατρευόταν ως θεότητα.
Η ανακάλυψη πιο προσφάτων ελληνικών επιγραφών στον αρχαίο σουμεριακό ναό της αρχαίας πόλης Γκίρσου είχε προβληματίσει τους επιστήμονες. Ομως, πλέον, οι αρχαιολόγοι του Βρετανικού Μουσείου πιστεύουν ότι ένας ελληνικός ναός του Μεγάλου Αλεξάνδρου ιδρύθηκε στην περιοχή, πιθανότατα από τον ίδιο τον Αλέξανδρο.
Η ανακάλυψη ενός ασημένιου νομίσματος που κόπηκε γύρω στο 330 π.Χ. από τα στρατεύματα του Αλεξάνδρου υποδηλώνει ότι ο Μακεδόνας βασιλιάς και κατακτητής μπορεί να επισκέφθηκε το ναό μετά την ήττα των Περσών.
Κάτι τέτοιο θα καθιστούσε την ίδρυση του ναού μια από τις τελευταίες πράξεις της ζωής του Αλεξάνδρου, λίγο πριν από τον θάνατό του σε ηλικία 32 ετών.
Η πόλη της Γκίρσου πιστεύεται ότι κατοικείτο από το 5000 π.Χ., αποτελώντας ιερή πόλη για τους Σουμέριους και την πνευματική οικία του θεού πολεμιστή τους, Νινουρτά.
Μετά την έναρξη των ανασκαφών τον 19ο αιώνα, υπήρχαν ενδείξεις ότι μπορεί να είχε χτιστεί ένα ελληνικό οικοδόμημα στην περιοχή, αλλά η μόνη απόδειξη ήταν μια μυστηριώδης πινακίδα.
Τόσο στα ελληνικά όσο και στα αραμαϊκά η πινακίδα έγραφε: “Adad-nadin-aḫḫe”, που σημαίνει «δωρητής των δύο αδελφών».
Αυτό που προβλημάτισε τους ερευνητές ήταν ότι ο ναός είχε εγκαταλειφθεί το 1750 π.Χ., περισσότερα από 1.000 χρόνια πριν καν γεννηθεί ο Μέγας Αλέξανδρος.
Ο αρχαιολόγος του Βρετανικού Μουσείου δρ. Σεμπάστιαν Ρέι θεωρεί ότι οι Έλληνες είχαν ιδρύσει τον δικό τους ναό στην αρχαία τοποθεσία, ενδεχομένως για να ανακηρύξουν τη θεΐκή υπόσταση του Αλεξάνδρου.
«Είναι πραγματικά συγκλονιστικό. Οι ανακαλύψεις μας τοποθετούν τον μεταγενέστερο ναό κατά τη διάρκεια της ζωής του Αλεξάνδρου», δήλωσε ο Δρ Ρέι.
«Βρήκαμε προσφορές, το είδος των προσφορών που θα δίνονταν μετά από μια μάχη, μορφές στρατιωτών και ιππέων».
«Υπάρχει μια πιθανότητα, που ποτέ δεν θα μάθουμε με βεβαιότητα, ότι μπορεί να είχε έρθει εδώ, όταν επέστρεψε στη Βαβυλώνα, λίγο πριν πεθάνει», δήλωσε ο Δρ Ρέι στην Telegraph.
Η ανακάλυψη του ασημένιου νομίσματος δίπλα σε έναν βωμό με προσφορές που συνήθως βρίσκονται σε ελληνικούς ναούς υποδηλώνει ότι ο χώρος χρησιμοποιούνταν ως τόπος λατρείας από τους άνδρες του Αλεξάνδρου.
Οι προσφορές περιλάμβαναν αγαλματίδια ιππέων από τερακότα, τα οποία έμοιαζαν πολύ με τους Εταίρους, το επίλεκτο βαρύ ιππικό του Μακεδονικού στρατού.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι όποιος έκανε τις προσφορές ήταν πρόσωπο πολύ κοντινό στον Αλέξανδρο, ή ακόμα ότι αυτές πιθανόν έγιναν από τον ίδιο τον κατακτητή.
Οι ανακαλύψεις ρίχνουν επίσης φως στο νόημα της αινιγματικής ελληνικής επιγραφής που βρέθηκε στην περιοχή και αναφέρεται στον «δωρητή των δύο αδελφών».
Ο Μέγας Αλέξανδρος είχε τεράστιο προσωπικό ενδιαφέρον για τον Ηρακλή και είχε δηλώσει ότι ήταν γιος του Δία όταν βρισκόταν στην Αίγυπτο, κάτι που τον καθιστούσε αδελφό του μυθικού ήρωα.
Ο Αλέξανδρος μπορεί να ρώτησε τους Σουμερίους ποιος έμοιαζε περισσότερο με τον Ηρακλή μέσα στον πολιτισμό τους και εκείνοινοι να τον παρέπεμψαν στο ναό του Νινουρτά, του θεού των πολεμιστών.
Ο Δρ Ρέι πιστεύει ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος στον Δία και τα δύο αδέλφια, μια συνδυαστική μορφή του Ηρακλή και του Νινουρτά και του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
«Ο ναός αυτός τιμά τον Δία και τους δύο θεϊκούς γιους του. Οι γιοι είναι ο Ηρακλής και ο Αλέξανδρος. Αυτό υποδηλώνουν αυτές οι ανακαλύψεις».
Η θεωρία αυτή υποδηλώνει επίσης ότι οι αρχαίοι πολιτισμοί είχαν βαθιά κατανόηση της ιστορίας τους και μακρά πολιτιστική μνήμη, γνωρίζοντας την ακριβή θέση του ναού και τη χρήση του πάνω από μια χιλιετία μετά την εγκατάλειψή του.
Η πόλη Γκίρσου ήταν μέρος του πολιτισμού των Σουμέριων, ενός από τους αρχαιότερους του κόσμου, που έχτισε τις πρώτες πόλεις και δημιούργησε τους πρώτους κώδικες δικαίου.
Ενώ η τοποθεσία της πόλης είχε υποστεί σοβαρές ζημιές από τις συγκρούσεις του 20ού αιώνα και τις καταστροφικές ανασκαφές των Γάλλων αρχαιολόγων τον 19ο αιώνα, η τεχνολογία τηλεπισκόπησης υπέδειξε ένα μεγαλύτερο, θαμμένο συγκρότημα.
Το φθινόπωρο του 2022, μια ομάδα ερευνητών βρήκε τοίχους και διοικητικά αρχεία ενός τεράστιου ανακτόρου και του ιερού όπου αργότερα κατασκευάστηκε ο ελληνικός ναός.
Η ομάδα που εργάζεται στον χώρο πιστεύει ότι ο ναός χρησιμοποιήθηκε αρχικά για γιορτές, θυσίες ζώων και άλλες πομπές αφιερωμένες στον Νινουρτά .
Την εποχή της ανακάλυψης, ο Δρ Ρέι δήλωσε ότι άλλοι επιστήμονες τον κατηγόρησαν ότι «τα επινόησε μόνος του» και ότι σπατάλησε χρήματα λόγω της πεποίθησης ότι ο χώρος είχε ήδη ανασκαφεί πλήρως.
Ωστόσο, η ανακάλυψη οδήγησε τελικά σε μια κοινή πρωτοβουλία για τη διάσωση απειλούμενων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς με επικεφαλής το Βρετανικό Μουσείο, το Getty και το Κρατικό Συμβούλιο Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς (SBAH) του Ιράκ.
Πηγή: Daily Mail