Κηφισός, Ποσειδώνος, Βουλιαγμένης, Συγγρού, Κηφισίας, Αττική Οδός. Αυτοί και πολλοί ακόμα κεντρικοί οδικοί άξονες του λεκανοπεδίου βρίσκονται στο «κόκκινο» κάθε μέρα, όλη μέρα, με το πρόβλημα να διογκώνεται και την κατάσταση να «ξεφεύγει».
Ο υφυπουργός Μεταφορών, Βασίλης Οικονόμου, μίλησε στην HuffPost για τη λύση στο κυκλοφοριακό χάος στην Αττική και το νέο συγκοινωνιακό χάρτη που θα είναι έτοιμος μέσα στο 2025.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό Μεταφορών, η κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση της Αττικής, βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες της κυβέρνησης και του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών και για αυτόν τον λόγο εγκρίθηκε η τεράστια επένδυση ύψους 2 δις προς αυτήν την κατεύθυνση. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις των τελευταίων δεκαετιών στο συγκοινωνιακό δίκτυο και στόχος της είναι να δώσει «ανάσα» σε εκατομμύρια οδηγούς που κινούνται τόσο στην Αττική όσο και στην Θεσσαλονίκη.
“Όλη η αρχιτεκτονική της συγκοινωνίας στην Αττική είναι του 2004 που μόλις τότε είχε ξεκινήσει το μετρό. Έκτοτε, το μετρό έχει επεκταθεί και έχει αλλάξει το δίκτυό του”
- Βασίλης Οικονόμου, υφυπουργός Μεταφορών
Το μυστικό για την κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση: Ανταπόκριση
Η Ελλάδα την δεδομένη χρονική στιγμή διαθέτει έναν συγκοινωνιακό χάρτη της περασμένης 20ετίας, που σχεδιάστηκε την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. «Όλη η αρχιτεκτονική της συγκοινωνίας στην Αττική είναι του 2004 που μόλις τότε είχε ξεκινήσει το μετρό. Έκτοτε, το μετρό έχει επεκταθεί και έχει αλλάξει το δίκτυό του», ανέφερε ο Υφυπουργός Μεταφορών και συνέχισε λέγοντας ότι «όλα αυτά θα τα αποτυπώσει η μελέτη που κάνουμε και όλος ο σχεδιασμός θα βασιστεί στην διαδραστικότητα και την ανταπόκριση», εξηγεί ο Βασίλης Οικονόμου.
Στο νέο σχεδιασμό του υπουργείου Μεταφορών, που έχει θέσει ως στόχο να παρουσιάσει το νέο συγκοινωνιακό χάρτη τον Μάιο του 2025, βασικό εργαλείο αποτελεί ή ανταπόκριση.
Ο επιβάτης θα μπορεί να επιβιβάζεται σε ένα λεωφορείο, το οποίο θα τον μεταφέρει με ευκολία και ικανοποιητική ταχύτητα σε ένα σταθμό του μετρό ή στον προαστιακό, ώστε από εκεί να πηγαίνει στην εργασία του ή στο σπίτι του.
Στην Θεσσαλονίκη που φτιάχνεται αντίστοιχος χάρτης, έχουν ήδη τροποποιηθεί τα δρομολόγια των λεωφορείων σε ποσοστό 50%, προκειμένου να διευκολύνεται η ανταπόκριση με το μετρό.
“κάνουμε χρήση όλων των μέσων με ανταπόκριση, με συνάφεια και αλληλεπίδραση το ένα μέσο με το άλλο. Τα διαθέτουμε πλέον και πρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε με έξυπνο τρόπο, έτσι ώστε ο κόσμος να αφήσει το αυτοκίνητό του για να πάρει ανάσα η Αθήνα, αλλά και οι μικρότερες πόλεις όπου ζούμε γύρω της”
- Βασίλης Οικονόμου, υφυπουργός Μεταφορών
Όλη η Αττική με αστική συγκοινωνία: Μέγαρα, Μαρκόπουλο, Σαρωνικός, Λαυρεωτική, Μαραθώνας, Ωρωπός
Για τον μέσο κάτοικο της Ανατολικής Αττικής, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της περιοχής - αν όχι το σημαντικότερο - ήταν ανέκαθεν η έλλειψη αστικής συγκοινωνίας.
Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη σε επίπεδο πληθυσμού περιοχή του λεκανοπεδίου είχε πρόσβαση μόνο στα ΚΤΕΛ. Επί δεκαετίες, οι κάτοικοι έμαθαν να κινούνται αναγκαστικά με ιδιωτικά μέσα, ενώ οι υπηρεσίες που προσέφεραν τα ΚΤΕΛ έμειναν πρακτικά στάσιμες ή περιορίστηκαν μετά την οικονομική κρίση.
Κάτοικοι από περιοχές όπως το Μαρκόπουλο, το Πόρτο Ράφτη, τα Καλύβια, η Κερατέα, το Λαύριο, η Σαρωνίδα, το Λαγονήσι, η Ανάβυσσος, ο Μαραθώνας, ο Ωρωπός και η Ραφήνα, αναγκάζονταν να πάρουν τα αυτοκίνητά τους για να πάνε στον πλησιέστερο προαστιακό σταθμό, που μόνο κοντά δεν βρίσκεται.
Ενδεικτικά, ένας κάτοικος Λαυρίου πρέπει να διανύσει περίπου 33 χιλιόμετρα προκειμένου να φτάσει στον σταθμό του Προαστιακού στο Κορωπί.
“...ένας κάτοικος Λαυρίου πρέπει να διανύσει περίπου 33 χιλιόμετρα προκειμένου να φτάσει στον σταθμό του Προαστικού στο Κορωπί”
Οικονόμου: Λεωφορεία, Τραμ, Μετρό και Προαστιακός πρέπει να λειτουργήσουν συμπληρωματικά
Καθώς ο συγκοινωνιακός χάρτης παραμένει «ξεχασμένος» στο 2004, διατηρούνται εδώ και χρόνια γραμμές όπου λεωφορεία κινούνται - κυριολεκτικά - παράλληλα με τα βαγόνια του Τραμ, ή σε οδόστρωμα πάνω από συρμούς του Μετρό.
Ο Βασίλης Οικονόμου εξηγεί, ότι το να κινείται ένα λεωφορείο σε μια γραμμή παράλληλη με εκείνη του μετρό ή του Προαστιακού δεν έχει κανένα νόημα: «Τότε γιατί φτιάξαμε τους σταθμούς;», διερωτάται ο Υφυπουργός Μεταφορών. «Η συγκοινωνία αλλάζει χαρακτήρα, λοιπόν, αλλάζει η δομή της, αλλάζει η λειτουργία της».
Ο ίδιος δεσμεύεται, ότι όλη η Αττική θα έχει αστική συγκοινωνία και σε αυτό είναι σύμφωνοι τόσο οι Δήμοι Ωρωπού, Ραφήνας - Πικερμίου, Μαρκοπούλου, Σαρωνικού, Λαυρεωτικής, Μαραθώνος (από την Ανατολική Αττική), όσο και ο Δήμος Μεγαρέων από τη Δυτική Αττική.
«Αυτοί οι δήμοι θα ολοκληρώσουν την ολιστική προσέγγιση ενός συγκοινωνιακού χάρτη, όπου κάνουμε χρήση όλων των μέσων με ανταπόκριση, με συνάφεια και αλληλεπίδραση το ένα μέσο με το άλλο. Τα διαθέτουμε πλέον και πρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε με έξυπνο τρόπο, έτσι ώστε ο κόσμος να αφήσει το αυτοκίνητό του για να πάρει ανάσα η Αθήνα, αλλά και οι μικρότερες πόλεις όπου ζούμε γύρω της», τονίζει ο υφυπουργός Μεταφορών.
ΟΑΣΑ: Τρεις μεγάλες Ζώνες στο νέο συγκοινωνιακό χάρτη της Αττικής
Ο σχεδιασμός του νέου συγκοινωνιακού χάρτη άρχισε στον ΟΑΣΑ με την συγκέντρωση και αξιοποίηση δεδομένων (data).
Χιλιάδες πολίτες απάντησαν σε ερωτηματολόγια, ενώ ταυτόχρονα έγιναν μετρήσεις για την καταγραφή της κίνησης σε διαφορετικά σημεία της Αττικής, στο πλαίσιο μίας έρευνας που μόλις ολοκληρώθηκε (Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2024).
Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ, Γιώργος Σπηλιόπουλος, επισημαίνει ότι στα 20 χρόνια που μεσολάβησαν από την εκπόνιση του προηγούμενου συγκοινωνιακού χάρτη το 2004, οι συνθήκες στην Αττική άλλαξαν δραματικά. «Περιοχές όπως η Νέα Μάκρη, το Πικέρμι, αλλά και το Πάτημα Χαλανδρίου, οι Θρακομακεδόνες ή ο Γέρακας, ήταν προορισμοί για μικρές εκδρομές πριν από 20 χρόνια. Τώρα είναι ζώνες πρώτης κατοικίας και εργαζόμενοι μετακινούνται καθημερινά προς το κέντρο της Αθήνας. Για να καλύψουμε τις ανάγκες αυτών των ανθρώπων, σταθμοί του Μετρό και του Προαστιακού, όπως το Νομισματοκοπείο, η Δουκίσσης Πλακεντίας και το Κορωί, λειτουργούν και ως αφετηρίες λεωφορειακών γραμμών. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει αύριο στον Άγιο Στέφανο ή στην Αγία Μαρίνα, για παράδειγμα. Πρέπει να δούμε μέσα μεταφοράς να συνδέονται και να συνδυάζονται, αυτός είναι ένας από τους βασικούς στόχους μας», εξηγεί.
Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ σημειώνει ότι στο νέο χάρτη θα υπάρχουν τρεις ζώνες στην Αττική:
- Κεντρική περιοχή της Αθηνών
- Περιαστική ζώνη, με τα προάστια της πρωτεύουσας
- Ευρύτερη ζώνη στην Αττική, που θα καλυφθεί από αστικές συγκοινωνίες,με αξιοποίηση και των ΚΤΕΛ στον σχεδιασμό
Παράλληλα, τονίζει ότι ο σχεδιασμός του νέου χάρτη αποτελεί μεγάλη ευκαιρία, που μπορεί να βελτιώσει όχι μόνο την καθημερινότητα, αλλά και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των συγκοινωνιών:
«Τα δεδομένα της έρευνας θα αξιολογηθούν σε συνδυασμό με τις δικές μας εμπειρικές παρατηρήσεις. Θα γνωρίζουμε καλύτερα πως κατανέμεται ο πληθυσμός, ποιες είναι οι συνήθειες στις μετακινήσεις μας και ποιες είναι οι νέες τάσεις που διαμορφώνονται, μέσα από αριθμούς. Ταυτόχρονα, καλούμε τους δημάρχους να καταγράψουν έγκαιρα και να μας καταθέσουν τους δικούς τους προβληματισμούς και τον σχεδιασμό τους σε τοπικό επίπεδο. Αυτό πρέπει να γίνει τώρα, ώστε να μην διαπιστώσουν εκ των υστέρων ότι έχουν προβλήματα. Ο σχεδιασμός μας πρέπει να βλέπει μπροστά και να προβλέψουμε λύσεις για πολλά χρόνια. Είναι μία μεγάλη ευκαιρία, αλλά και πρόκληση για όλους μας. Αυτή την ώρα υπάρχουν σκέψεις για το νέο blueprint - το νέο χάρτη των συγκοινωνιών στην Αττική. Δεν έχουμε καταλήξει σε αποφάσεις. Οι αποφάσεις θα είναι ενταγμένες σε ένα συνολικό σχέδιο, όπου θα αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες που διαθέτουμε.»
Πράσινη συγκοινωνία και μικροκινητικότητα
Οι βασικοί άξονες στον υπό επεξεργασία συγκοινωνιακό χάρτη είναι η κάλυψη του συνόλου της Αττικής, μέσω ανταπόκρισης και αλληλοεπίδρασης των μέσων, καθώς και η μετάβαση στην «πράσινη» συγκοινωνία.
Μέχρι το καλοκαίρι του 2025 θα έχουν ενταχθεί στον στόλο του ΟΑΣΑ 950 νέα λεωφορεία τριών κατηγοριών: Ηλεκτρικά, φυσικού αερίου και αντιρρυπαντικά, τα οποία θα είναι φιλικά προς το περιβάλλον, με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Στην Αθήνα κυκλοφορούν ήδη τα πρώτα 140 «πράσινα» λεωφορεία και μέχρι τα Χριστούγεννα αναμένονται άλλα 100. Έτσι, μέχρι το καλοκαίρι του επόμενου έτους θα υπάρξει ριζική αναδόμηση, καθώς θα ανανεωθεί περίπου το 75% του στόλου, με σύγχρονα και φιλικά προς το περιβάλλον λεωφορεία.
Την ίδια στιγμή, μέσω του νέου ΚΟΚ που μπαίνει το Νοέμβριο σε δημόσια διαβούλευση - και αναμένεται να ψηφιστεί τον Δεκέμβριο - σειρά αλλαγών στα όρια ταχύτητας μέσα στις πόλεις και δίνεται χώρος στην μικροκινητικότητα, δηλαδή στο πατίνι και στο ποδήλατο.
Το πατίνι, θα έχει «χώρο» στις αστικές μετακινήσεις μας, με βάση συγκεκριμένους κανόνες και όρια για ηλικίες.
Πατίνια κινούμενα με ταχύτητες άνω των 25 χιλιομέτρων θα οδηγούνται μόνο από ενήλικες και από παιδιά άνω των 15 ετών.
Τα μικρότερα παιδιά θα επιτρέπεται να οδηγούν μικρά πατίνια, κινούμενα σε ταχύτητες έως και 6 χιλιομέτρων, πάνω στα πεζοδρόμια και όχι στο οδόστρωμα.
Ακόμα και τα «γρήγορα» πατίνια, όμως, θα απαγορεύονται σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας (όρια άνω των 50 χλμ), όπως η Μεσογείων, όπου πρόσφατα τραυματίστηκε σοβαρά ένα 12χρονο αγόρι. Οδηγούσε πατίνι και τραυματίστηκε από ΙΧ που παραβίασε πιθανόν ερυθρό σηματοδότη.
1.400 κάμερες στις λεωφορειολωρίδες και πρόστιμο στο κινητό
Καθώς ο νέος συγκοινωνιακός χάρτης σχεδιάζεται, το υπουργείο Μεταφορών και ο ΟΑΣΑ ετοιμάζουν και τη μετάβαση από τα παλιά λεωφορεία - τα οποία δεν έχουν καν κλιματισμό, λόγω της πολυκαιρίας τους - στα σύγχρονα.
Ακόμα και ένα καινούριο λεωφορείο, όμως, χρειάζεται ελεύθερες λεωφορειολωρίδες για να κινηθεί ταχύτερα και να κάνει τη ζωή μας ευκολότερη.
Προ των πυλών βρίσκεται το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού για τις κάμερες παρακολούθησης της κυκλοφορίας στις λωρίδες όπου επιτρέπεται μόνο κίνηση λεωφορείων.
Πιο συγκεκριμένα, οι λεωφορειολωρίδες θα παραμένουν ανοιχτές - μόνο για λεωφορεία. Αυτή είναι μία δέσμευση που δηλώνει ότι θα αναλάβει το υπουργείο Μεταφορών και θα υλοποιηθεί μέσα από την αυστηρή εποπτεία.
«Έχουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα της περιφέρειας με 388 κάμερες. Επίσης, έχουμε 1.000 κάμερες από τα Υπουργεία Μεταφορών, Πολιτικής Προστασίας και Ψηφιακής Πολιτικής, καθώς και 29 κάμερες που έχει ο ΟΑΣΑ.
Συνολικά, θα διαθέτουμε 1400 κάμερες με ένα καλό δίκτυο ελέγχου της κυκλοφορίας και των παραβάσεων στις λεωφορειολωρίδες. Ηλεκτρονικά θα καταγράφεται η παράβαση και ηλεκτρονικά θα έρχεται στο κινητό μας η βεβαίωσή της», τονίζει ο Υφυπουργός Υποδομών & Μεταφορών.
Οι κάμερες αρχίζουν να τοποθετούνται στους δρόμους μέσα στο 2025 και μέχρι το 2026 θα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάστασή τους. Στόχος του Υπουργείου είναι να παραμένει ανοιχτή η διέλευση για τα λεωφορεία. Με αυτόν τον τρόπο ο επιβάτης γνωρίζει ότι θα πάει στην δουλειά του στην ώρα του, με ένα καθαρό και σύγχρονο λεωφορείο. Μόνο έτσι θα το προτιμήσει, μας λένε.
Στο κόκκινο ο Κηφισός: Η μεταφορά των logistics στην Φυλή και η επέκταση του μετρό
Η πολυπόθυτη νέα γραμμή 4 του μετρό, που αναμένεται να υλοποιηθεί προς το τέλος της δεκαετίας θα λύσει δίχως αμφιβολία ένα μεγάλο μέρος από το κυκλοφοριακό χάος που επικρατεί σήμερα στην Αττική. Πρόκειται για ένα έργο ύψους 1.5 δις και αφορά στη δημιουργία 15 νέων σταθμών του μετρό: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή, μήκους 13 περίπου χιλιομέτρων.
Το μέτρο, όμως, που θα ανακουφίσει σε μεγάλο ποσοστό τον Κηφισό είναι η μεταφορά του logistics park από τον Βοτανικό στην Φυλή. Πρόκειται για το βασικό logistics park των Αθηνών, το οποίο θα μεταφερθεί οργανωμένα στην Φυλή.
To μέτρο αυτό εκτιμάται ότι θα εκτρέψει 4.000 - 5.000 φορτηγά από τον Κηφισό σε μηνιαία βάση και θα είναι μια μεγάλη ανακούφιση.
Η μετακίνηση του logistics park έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και θα πραγματοποιηθεί έως το 2026.
Ο συγοινωνιακός χάρτης δεν είναι σε τελικό στάδιο αλλά σε διαβούλευση. Το επιστημονικό επιτελειο των συγκοινωνιολόγων του ΟΑΣΑ τον επεξεργάζεται και θα πάρει την τελική του μορφή τον Μάιο του 2025.