«Σίγουρα είναι πιο απλό να παρακολουθήσουν τη δουλειά μας άνθρωποι που έχουν μάθει να ‘παίζουν’ με την αντίληψη τους και την αναλυτική τους λειτουργία, να παρακολουθήσουν θεάματα και ιστορίες που δεν είναι αυτό που λέμε συμβατικές. Όμως από την άλλη νομίζω συχνά μας εκπλήσσει η αντίδραση ανθρώπων που βρέθηκαν, για τον έναν ή τον άλλο λόγο, σε ιδιαίτερες για αυτούς παραστάσεις. Αυτό που με απασχολεί και θα ήθελα είναι να έρθουν στο θέατρο, στις παραστάσεις μας, άνθρωποι που δεν πάνε στο θέατρο. Αυτοί που συνήθως πάνε στον κινηματογράφο, σε συναυλίες, σε κλαμπ, σε γήπεδα, στις εκκλησίες, σε σπίτια φίλων για σειρές, στα βουνά για μανιτάρια, στις θάλασσες για ιστιοπλοΐα…»
Η Αργυρώ Χιώτη με την ομάδα της Vasistas και τον επί χρόνια συνεργάτη της Ευθύμη Φιλίππου (υποψήφιο για Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου για την ταινία «Αστακός» του Γιώργου Λάνθιμου το 2017), παρουσιάζουν στο Εθνικό Θέατρο το νέο έργο τους, με τίτλο «Νερό της Κολωνίας». Στο επίκεντρο του ιδιότυπου κόσμου τους, βρίσκεται ένας Χορός γυναικών και ένας άντρας έτοιμος για ένα προσωπικό, μεταφυσικό ταξίδι.
Η σκηνή μετατρέπεται σε έναν υπερβατικό χώρο, όπου ένα «κέντρο διαχείρισης» εξυπηρετεί την επικοινωνία με τους νεκρούς. Μία ομάδα από γυναικείες φιγούρες που κατοικούν στον χώρο, ορίζει τη διαδικασία και χειρίζεται τη μηχανή αποτύπωσης – μοναδικό όργανο επικοινωνίας με τον κόσμο των νεκρών. Η μηχανή αυτή, σαν άλλο διυλιστήριο, μετατρέπει τις λέξεις σε κολόνια… Ένας άντρας έρχεται για να στείλει ένα γράμμα στην –εδώ και σαράντα χρόνια– νεκρή μητέρα του. Οι γυναίκες θέτουν σε λειτουργία τη μηχανή και καθοδηγούν βήμα-βήμα τον άντρα σ’ αυτή τη μεταφυσική εμπειρία, τραγουδώντας επίμονα παραλλαγές τραγουδιών. Η αποστολή τους ολοκληρώνεται όταν το γράμμα πάρει τον δρόμο για τον προορισμό του.
Η Αργυρώ Χιώτη, σκηνοθέτης, ηθοποιός και ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Vasistas» απαντά στις ερωτήσεις της HuffPost Greece.
Η «επιστροφή στη θολή αίσθηση μιας παιδικότητας, σε ένα ξεχασμένο άνοιγμα της καρδιάς», οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι σκηνοθέτες που θεωρεί «συγγενείς», το κοινό που θα ήθελε να πάει στις παραστάσεις της, η συνεργασία με τον Ευθύμη Φιλίππου -που προέκυψε μετά από παρότρυνση της συνιδρύτριας της ομάδας Αριάν Λαμπέντ (συζύγου του Γιώργου Λάνθιμου), αλλά και τι σημαίνει η πρώτη φορά «υπό τη σκέπη» του Εθνικού Θεάτρου.
-Σκηνοθετείτε τρίτη ή τέταρτη φορά έργο του Ευθύμη Φιλίππου -τον οποίον το ευρύ κοινό έχει συνδέσει πρωτίστως με τον Γιώργο Λάνθιμο ήδη από τον «Κυνόδοντα». Θα θέλαμε να μας μιλήσετε για τη συνεργασία σας. Πότε ξεκίνησε και ποια ήταν η κοινή βάση/πλατφόρμα/ αντίληψη χάρη στην οποία ευδοκίμησε.
Ναι, είναι η τέταρτη φορά (Αίματα, Απολογίες 4&5, Διάφορες Επιλογές Πέτρος). Ξεκίνησε το 2014 για τα Αίματα της Στέγης μέσα από την αναζήτηση μας ενός συγγραφέα που να μπορεί να εμπλακεί ενεργά στη διαδικασία δημιουργίας της παράστασης και να προτείνει μια δραματουργία και μια γλώσσα που να μας συνεπάρει. Ήρθε η ιδέα και, μετά και από παρότρυνση της συνεργάτιδας μου Αριάν, επικοινωνήσαμε με τον Ευθύμη που έδειξε αμέσως να έλκεται από την ιδέα. Ταιριάξαμε έκτοτε. Φτιάχνουμε κάθε φορά κομμάτι κομμάτι τους κόσμους μας προσπαθώντας να δοκιμάζουμε νέους κώδικες και κανόνες ως προς τη φόρμα, το λόγο, του χαρακτήρες κτλ. Αλλάζουμε και οι δύο νομίζω μέσα από τη συνεργασία μας.
-Το «Νερό της Κολωνίας» έχει στον πυρήνα του την επικοινωνία ζώντων και νεκρών. Αυτή την αόρατη κλωστή, τη δίοδο, που κάθε άνθρωπος ο οποίος έχει χάσει αγαπημένο θα ευχόταν να βρει, έστω και για μια φορά. Ή μήπως δεν είναι αυτός ο πυρήνας του έργου, αλλά το σημείο εκκίνησης;
Είναι ξεκάθαρα το σημείο εκκίνησης, όπως λέτε. Δεν είναι τυχαίο που το στοιχείο αυτό ήρθε σε ένα δεύτερο, πιο προχωρημένο στάδιο της γραφής. Ο πυρήνας θα έλεγα πως είναι η προσωπική βουτιά σε νερά θολά, από τα οποία -αν βουτήξεις- βγαίνεις διαφορετικός. Είναι η επιστροφή σε μια τρυφερότητα που μπορεί να λύσει πολλά και εύκολα. Είναι η επιστροφή στη θολή αίσθηση μιας παιδικότητας, σε ένα ξεχασμένο άνοιγμα της καρδιάς. Γι’ αυτό και όσοι βρίσκονται στη σκηνή, ο άνθρωπος που έρχεται για να στείλει το γράμμα και οι άνθρωποι που βρίσκονται εκεί και εκτελούν τη διαδικασία, εμπλέκονται εξίσου, ο κάθε ένας με τον δικό του προσωπικό τρόπο και με αντίστοιχη ανάγκη αποδοχής της επικινδυνότητας της βουτιάς.
-Το γεγονός ότι στο επίκεντρο βρίσκεται ένας χορός έξι γυναικών σημαίνει μία φωνή ενιαία και αδιαίρετη ή έξι διαφορετικές φωνές; Η πρώτη σκέψη είναι μία κατ’ αναλογία δομή αρχαίας τραγωδίας.
Η δομή της αρχαίας τραγωδίας μας απασχόλησε και εδώ όπως και στις Απολογίες 4&5. Η διαφορά από το προηγούμενο έργο είναι καθαρή και ήταν συνειδητή από την αρχή: να έχουμε ένα χορό στον οποίο το κάθε μέλος έχει την δική του υπόσταση, χαρακτηριστικά, εργασία, τρόπο συμμετοχής. Ήθελα αυτές οι διαφορετικές μεταξύ τους γυναίκες να μπορούν να συνδέονται απόλυτα σε στιγμές που χρειάζεται για να «εκτελέσουν» ένα τραγούδι, ή μία «εργασία», να γίνονται μία φωνή και αμέσως μετά να επιστρέφουν η κάθε μία στη δική της φωνή και παρουσία, που μπορεί να έχει λεπτές αλλά σαφείς διαφορές από τις άλλες.
-Τι είναι για εσάς υπέρβαση;
Το απαραίτητο συστατικό του βίου μας.
-Μαγεία;
Εν δυνάμει τα πάντα και τίποτα. Ίσως ένας συγκεκριμένος συνδυασμός συστατικών, ετερόκλιτων στοιχείων που για μια στιγμή, βιώνεται με τρόπο ολόκληρο, και ξεπερνά τη σφαίρα του εγώ ανοίγοντας στο έξω.
-Στην Ελλάδα ή στη Γαλλία νιώθετε μεγαλύτερη άνεση; Προσωπικά και καλλιτεχνικά.
Για διαφορετικούς λόγους και στις δύο χώρες. Στην Ελλάδα επιλέγω να έχω τη βάση μου και την καθημερινότητα μου και προσωπικά και καλλιτεχνικά. Όμως η Γαλλία είναι το απαραίτητο αντίβαρο και ισορροπιστής μου. Αισθάνομαι πια οικεία εκεί και τρέφομαι ποικιλοτρόπως.
-Ποιους Έλληνες και Ευρωπαίους σκηνοθέτες θεωρείτε «συγγενείς»; Μέλη μίας ευρύτερης οικογένειας με ρίζες κοινές;
Για διαφορετικούς λόγους τον καθένα, που σχετίζονται καθαρά με τη δουλειά ή με τον τρόπο και τη ζωή τους στον χώρο: τον Ακύλλα Καραζήση, τον Θόδωρο Τερζόπουλο, τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, τη Γεωργία Μαυραγάνη, τον Δημήτρη Καρατζά, τη Τζένη Αργυρίου, τη Μαρία Πανουργιά, τους Χρήστο Πασσαλή και Αγγελική Παπούλια, το Νίκο Καραθάνο, τον Ευρυπίδη Λασκαρίδη, τη Μαρία Μαγγανάρη, την Έφη Μπίρμπα, την Πίνα Μπάους, τον Καστελούτσι, τη Μαγκί Μαραίν, τον Μαρτάλερ, τη Ναταλί Γκαρό, τον Τιάγκο Ροντρίγκες, την Elise Vigneron, και άλλους, Έλληνες και Ευρωπαίους. Αυτούς που καταφέρνουν να έχουν έναν βαθιά προσωπικό δικό τους κόσμο στη σκηνή, έξω-κανονικό, και τολμούν να τον επικοινωνούν.
-Ο καλλιτέχνης επιλέγει, έστω εμμέσως, το κοινό στο οποίο απευθύνεται; Για εσάς ποια χαρακτηριστικά έχει το κοινό που ιδανικά θα θέλατε να παρακολουθεί τις ιστορίες που αφηγείστε;
Όχι, δεν μπορώ να μιλήσω για κατηγορίες κοινού. Σίγουρα είναι πιο απλό να παρακολουθήσουν τη δουλειά μας άνθρωποι που έχουν μάθει να «παίζουν» με την αντίληψη τους και την αναλυτική τους λειτουργία, να παρακολουθήσουν θεάματα και ιστορίες που δεν είναι αυτό που λέμε συμβατικές. Όμως από την άλλη νομίζω συχνά μας εκπλήσσει η αντίδραση ανθρώπων που βρέθηκαν, για τον έναν ή τον άλλο λόγο, σε ιδιαίτερες για αυτούς παραστάσεις. Αυτό που με απασχολεί και θα ήθελα είναι να έρθουν στο θέατρο, στις παραστάσεις μας, άνθρωποι που δεν πάνε στο θέατρο. Αυτοί που συνήθως πάνε στον κινηματογράφο, σε συναυλίες, σε κλαμπ, σε γήπεδα, στις εκκλησίες, σε σπίτια φίλων για σειρές, στα βουνά για μανιτάρια, στις θάλασσες για ιστιοπλοΐα…
-Η συνεργασία σας με τον Ευθύμη Φιλίππου γίνεται πρώτη φορά «υπό τη σκέπη» του Εθνικού Θεάτρου. Αυτή η πρώτη φορά έχει άγχος ή μονάχα χαρά;
Μονάχα χαρά και ωραία προσμονή. Όπως μονάχα χαρά μου αρέσει να βλέπω πως έχουν και όλοι όσοι εργάζονται στο θέατρο, πριν και κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, και φροντίζουν ώστε αυτή να συμβεί ωραία και να δημιουργηθεί μαγεία.
Info
Εθνικό Θέατρο Rex - «Σκηνή Κατίνα Παξινού», Πανεπιστημίου 48.
«Νερό της Κολωνίας» του Ευθύμη Φιλίππου
Ταυτότητα παράστασης
Συνεργάτες Δραματουργοί : Αργυρώ Χιώτη και Ευθύμης Θέου
Σκηνοθεσία: Αργυρώ Χιώτη
Σκηνικός χώρος/εικαστικός συνεργάτης: Βασίλης Μαρματάκης
Σχεδιασμός ήχου: Jan Van de Engel
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Κοστούμια: Ευθύμης Φιλίππου
Βοηθός σκηνοθέτη: Νεφέλη Γιώτη
Καλλιτεχνική συνεργάτιδα: Ariane Labed
Διανομή (με αλφαβητική σειρά):
Ελένη Βεργέτη, Κατερίνα Παπανδρέου, Αρετή Πασχάλη, Σοφία Πριόβολου, Καλλιόπη Σίμου, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Αργυρώ Χιώτη, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη
Φωτογράφος παράστασης: Κάρολ Τζάρεκ
Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21:00
Κυριακή 20:00
Γενική είσοδος: 13€, 10€ νεανικό φοιτητικό και 5€ για ανέργους.
Τηλ. 210-3305074, 210-7234567 (μέσω πιστωτικής κάρτας), στο www.ticketservices.gr και στο tickets.public.gr