Είμαστε άραγε πιο κοντά στην υποθαλάσσια εξόρυξη πολυμεταλλικών οζιδίων;
Το μικροσκοπικό κρατίδιο Ναουρού στον Ειρηνικό Ωκεανό, έχει ταρακουνήσει τα νερά της διεθνούς κοινότητας ζητώντας οι νόμοι για την εξόρυξη βαθέων υδάτων να προσδιοριστούν άμεσα.
Μόνο που οι επιστήμονες και οικολογικές οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την εκμετάλλευση υλών που βρίσκονται στο θαλάσσιο βυθό ή και στην άβυσσο των ωκεανών, διότι εκτιμούν ότι δεν γνωρίζουμε ακριβώς ποιες είναι οι λειτουργίες τους στο συγκεκριμένο θαλάσσιο οικοσύστημα, αλλά ούτε και πόσο σημαντική είναι στην «αλυσίδα» της βιόσφαιρά μας.
Από την μεριά τους οι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών που επιβλέπουν την εξόρυξη βαθέων υδάτων λένε ότι καμία υποβρύχια επιχείρηση αυτού του είδους δεν μπορεί να ξεκινήσει για αρκετά χρόνια ακόμα.
Εδώ είναι που τα πράγματα γίνονται λίγο περίπλοκα καθώς όλα έχουν να κάνουν με τα ψιλά γράμματα της διεθνούς συνθήκης.
Το Ναουρού ζητάει από την Διεθνή Αρχή των Θαλάσσιων Βυθών (ISA), το όργανο των Ηνωμένων Εθνών που επιβλέπει και ελέγχει δραστηριότητες στην περιοχή του βυθού (έδαφος και υπέδαφος) των θαλασσών και των ωκεανών, να επισπεύσει τις διαδικασίες γύρω από τους κανόνες που διέπουν την εξόρυξη βαθέων υδάτων, πατώντας πάνω σε έναν φαινομενικά ασαφή επιμέρους όρο, σύμφωνα με τον οποίο επιτρέπει στις χώρες να ζητήσουν μέσα σε δύο χρόνια να οριστούν οι κανόνες εφόσον οι διαπραγματεύσεις προχωρούν με αργό ρυθμό.
Παράλληλα το Ναουρού, το οποίο συνεργάζεται με την εταιρεία εξόρυξης DeepGreen, υποστηρίζει ότι έχει «καθήκον προς τη διεθνή κοινότητα» να κάνει αυτή την κίνηση για να βοηθήσει στην επίτευξη ρυθμιστικής βεβαιότητας.
Καθώς όπως υποστηρίζουν, είναι η χώρα που θα πληγεί περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, οπότε θέλουν να έχουν πρόσβαση στα πολύτιμα μέταλλα, όπως κοβάλτιο, μαγγάνιο, χαλκός και νικέλιο που βρίσκονται στο θαλάσσιο βυθό με τη μορφή οζιδίων, γνωστών σαν πολυμεταλλικών οζιδίων, καθώς θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα για μπαταρίες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έτσι ώστε να εγκαταλείψουν την χρήση τα ορυκτών καυσίμων.
Εαν λοιπόν η Διεθνής Αρχή των Θαλάσσιων Βυθών δεν καταφέρει να ρυθμίσει τους κανόνες για την εξόρυξη εντός δύο ετών, ενδέχεται να εκδώσει προσωρινά την έγκριση στο Ναουρού να προχωρήσει - κάτι που σημαίνει πως κανείς δεν θα ξέρει που μπορεί να οδηγήσει αυτή ή ενέργεια.
«Αυτό θα μπορούσε πραγματικά να ανοίξει τον ασκό του αιόλου», λέει ο Μάθιου Γκιάνι, μέλος του Συνασπισμού για την Διατήρηση της Θάλασσας ( Deep Sea Conservation Coalition).
«Εάν το Ναουρού και η DeepGreen λάβουν προσωρινή άδεια, οποιοσδήποτε αριθμός άλλων εταιρειών ή κρατών θα μπορούσε επίσης να πατήσει πάνω στον συγκεκριμένη όρο και τότε ολόκληρη η διαδικασία καταλήγει σε απόλυτο χάος».
Από την μεριά της η Διεθνής Αρχή των Θαλάσσιων Βυθών (ISA) μέσω του Γενικού Γραμματέα Μάικλ Λοντζ, υποβιβάζει την σημασία της υπόθεσης υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να ξεκινήσει οποιαδήποτε εξόρυξη.
Όπως λέει η Διεθνής Αρχή των Θαλάσσιων Βυθών (ISA), συμφώνησε το 2017 να οριστικοποιήσει τους κανονισμούς για την εξόρυξη έως το 2020 - ένα σχέδιο που εκτροχιάστηκε από τον Covid-19.
Εάν το Ναουρού και η DeepGreen είναι έτοιμοι να υποβάλουν αίτηση για άδεια εξόρυξης σε δύο χρόνια, τότε θα υπήρχε μια σειρά από εμπόδια προτού δοθεί η έγκριση - συμπεριλαμβανομένης μιας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και σχεδίων για την ελαχιστοποίηση των ζημιών.
«Ακόμη και σύμφωνα με τα ισχύοντες κανονισμούς οποιαδήποτε αίτηση εκμετάλλευσης είναι μια μακρά διαδικασία που έχει πολλαπλούς ελέγχους».
Αυτό θα διαρκέσει δύο ή τρία χρόνια τουλάχιστον, κάτι που σημαίνει ότι η πρώτη πραγματική εξόρυξη να ξεκινήσει περίπου το 2026.
Πηγή: BBC