Πολύς λόγος έχει γίνει τις μέρες αυτές για το διαβόητο «τάγμα Αζόφ», τη γνωστή νεοφασιστική ουκρανική παραστρατιωτική ομάδα και τη δράση της στο Ντονμπάς. Βλέπουμε πολλές αναφορές στην ομάδα αυτή, συχνά σε μία προσπάθεια να δικαιολογηθεί η ρωσική εισβολή με το γνωστό επιχείρημα της ρωσικής προπαγάνδας, που θέλει τους Ουκρανούς να είναι ένας λαός… νεοναζιστών! Για να είμαστε ειλικρινείς, όμως, η σπουδή των οπαδών της Ρωσίας για το τάγμα Αζόφ και τα εγκλήματά του, φαντάζει κάπως μονόπλευρη, αν αναλογιστούμε την πλούσια παρουσία του νεοναζισμού στην Ρωσία.
Η πιο γνωστή νεοφασιστική οργάνωση της Ρωσίας είναι το «Ρωσικό Αυτοκρατορικό Κίνημα», με έδρα την Αγία Πετρούπολη. Η οργάνωση αυτή διαθέτει και ένα παραστρατιωτικό τμήμα, την «Αυτοκρατορική Λεγεώνα», καθώς και ένα στρατόπεδο ονόματι «Παρτιζάν», στα περίχωρα της Πετρούπολης, όπου παραδίδει κανονική στρατιωτική εκπαίδευση στα μέλη της. Την ώρα που όσοι αντιπολιτεύονται τον Πούτιν καταλήγουν… στο χώμα ή στη φυλακή, το Ρ.Α.Κ. είναι ελεύθερο, όχι μόνο να λειτουργεί, αλλά και να εκπαιδεύει μισθοφόρους στο στρατόπεδό του.
Στις Η.Π.Α., πάντως, η οργάνωση αυτή έχει επίσημα συμπεριληφθεί στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων[1].
Το στρατόπεδό της, πάντως, έχει γίνει πόλος έλξης πολλών νεοναζί από δυτικοευρωπαϊκές χώρες, που έχουν την ευκαρία να αποκτήσουν στρατιωτική εκπαίδευση και να ισχυροποιήσουν τους δεσμούς τους με τους Ρώσους ομοϊδεάτες τους. Εκεί είχαν εκπαιδευτεί, π.χ., οι Σουηδοί νεοναζί Viktor Melin και Anton Thulin, του «Κινήματος Νορδικής Αντίστασης», πριν επιστρέψουν στη Σουηδία και κάνουν μία σειρά βομβιστικών επιθέσεων. Είναι ειρωνικό, αλλά στο ίδιο στρατόπεδο εκπαιδεύονται ακόμη και μέλη του γερμανικού νεοναζιστικού κόμματος NPD![2]
Είναι προφανής η χρησιμότητα των παραστρατιωτικών ομάδων σε μία πολεμική σύγκρουση, καθώς μπορούν να αναλάβουν τη «βρόμικη δουλειά», χωρίς να εκτίθεται απ’ ευθείας ο τακτικός στρατός ή η κυβέρνησή τους.
Έτσι, ο πόλεμος στο Ντονμπάς είδε την ανάμειξη παραστρατιωτικών ομάδων και από τις δύο πλευρές. Αν το τάγμα Αζόφ είναι έγινε γνωστό για την εγκληματική δράση του στην περιοχή αυτή, το ίδιο συνέβη και με τους νεοναζί της Ρωσίας, οι οποίοι στελέχωσαν τις δυνάμεις των αυτονομιστών. Τον Απελευθερωτικό Στρατό του Ντονμπάς ενίσχυσε τόσο η διαβόητη ομάδα «Βάγκνερ», όσο και το Ρωσικό Αυτοκρατορικό Κίνημα, το οποίο έστειλε το 2014 στο Ντονμπάς την «Αυτοκρατορική Λεγεώνα» του, με 100 περίπου ένοπλους. Ήταν τόση, δε, η αγριότητα των ομάδων αυτών, ακόμη και εναντίον των ντόπιων Ρωσόφωνων, που μέχρι το τέλος του 2015 θα αναγκαστούν να αποχωρήσουν από τις περιοχές των αυτονομιστών[3].
Η δράση της Αυτοκρατορικής Λεγεώνας συνεχίστηκε και σε άλλες εμπόλεμες ζώνες, καθώς ένα τουλάχιστον μέλος της φέρεται να έχει σκοτωθεί στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης[4]. Οι ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες αναλαμβάνουν συχνά να κάνουν τη «βρόμικη δουλειά» του Ρώσου προέδρου, όχι μόνο στο Ντονμπάς, αλλά και σε κάθε μέρος του κόσμου, όπου διακυβεύονται τα ρωσικά συμφέροντα, από τη Συρία μέχρι τη Λιβύη και προσφάτως και το Μάλι, όπου η Βάγκνερ «έπιασε δουλειά» αμέσως μετά την αποχώρηση του γαλλικού στρατού.
Όσο για την ομάδα Βάγκνερ, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Αρκεί η φωτογραφία του ιδρυτή της Dmitry Utkin, πρώην μέλους των υπηρεσιών πληροφοριών του Ρωσικού Στρατού (GRU). Σε μία γνωστή «σέλφι» του, φαίνεται ότι είναι τέτοια η αγάπη του για τα SS, που έχει φτάσει στο σημείο να κάνει τα εμβλήματα και τα διακριτικά της στολής των SS τατουάζ πάνω στο σώμα του!
Δίπλα στους Ρώσους νεοναζί, όμως, υπάρχει και μια ολόκληρη στρατιά νεοναζί ανά την Ευρώπη, που φαίνεται ότι είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμοι στον Πούτιν. Μην ξεχνάμε ότι εκλεκτικές συγγένειες με τον χώρο του ευρωπαϊκού νεοφασισμού έχει και ο πολύς κύριος Ντούγκιν, ο πρώην σύμβουλος του Πούτιν και θεωρητικός του Ευρασιανισμού, που εισηγείται την απομάκρυνση της Ρωσίας από την Ευρώπη και τη συμμαχία της με την Κίνα, τον Ισλαμικό κόσμο και την Τουρκία.
Σήμερα, είναι εντυπωσιακή η φιλορωσική στάση των περισσότερων ακροδεξιών ομάδων και κομμάτων της Ευρώπης, η οποία αποτυπώνεται και στην στάση τους στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Από την εκπαίδευση στο στρατόπεδο «Παρτιζάν» και τη στρατολόγηση διτυκοευρωπαίων ναζί ως μισθοφόρων για τον στρατό του Ντονμπάς, μέχρι τις πυκνές επαφές ακροδεξιών κομμάτων με τον ρωσικό παράγοντα και την ιδεολογική ηγεμονία απόψεων, όπως αυτές του Ντούγκιν, ο ρωσικός παράγοντας έχει καταφέρει να διεισδύσει στην ευρωπαϊκή Ακροδεξιά χειραγωγώντας έναν ιδεολογικό και εγκληματικό χώρο που όσο περνάει ο καιρός αποκτά όλο και μεγαλύτερη επιρροή στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Δεδομένης της δράσης των ακροδεξιών ομάδων, είναι προφανές ότι κύριος στόχος της «σύμπλευσης» δεν είναι παρά η αποσταθεροποίηση των ευρωπαϊκών κρατών.
Αν, λοιπόν, επιθυμούσε ο Πούτιν να γίνει σταυροφόρος του αντιναζισμού, θα όφειλε αν μη τι άλλο, πριν αρχίσει να ισοπεδώνει ξένες χώρες, να ξεκινήσει την «αποναζιστικοποίηση» από το δικό του το «μαγαζί».
[1] Robyn Dixon, «Inside white-supremacist Russian Imperial Movement», 13.04.2020, www.washingtonpost.com.
[2] Kristie Pladson, «German neo-Nazis trained at Russian camps: report», 05.06.2020, www.dw.com.
[3] Για μια εκτενή παρουσίαση της δράσης της ρωσικής και ουκρανικής Ακροδεξιάς στον πόλεμο του Ντονμπάς, βλ. Vyacheslav Likhachev, «The Far Right in the Conflict between Russia and Ukraine», Russie.Nei.Visions, τχ. 95, Ιούλιος 2016, www.ifri.org.
[4] «Russian mercenary who fought in Donbass, killed in Libya, 30.01.2020, uawire.org.