Τρίτη, 17 Μαρτίου 2020
Μόλις λίγες ημέρες πριν, το Ολλανδικό κράτος αποφάσισε να λάβει μέτρα κατά της πανδημίας του κορονοϊού. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός, κ. Mark Rutte, ανήγγειλε την αναστολή λειτουργίας όλων των καταστημάτων εστίασης, καφέ – μπαρ και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με στόχο την μείωση της ταχύτητας εξάπλωσης του ιού. Επρόκειτο για μία αργή αντίδραση βέβαια, όταν ήδη ένα μήνα πριν χώρες όπως η Ιταλία έχουν αναγκαστεί να λάβουν ακραία περιοριστικά μέτρα έναντι του πληθυσμού τους μπροστά σε ένα επιθετικά αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων.
Πίσω στην Ολλανδία, οι αναγγελίες του πρωθυπουργού θα οδηγήσουν σε διαφορετικές μεταξύ τους αντιδράσεις, με μία σημαντική μερίδα του πληθυσμού να πηγαίνει στα σούπερ μάρκετ για να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερα τρόφιμα αλλά και είδη υγιενής. Στα φαρμακεία η παρασεταμόλη, οι μάσκες και τα αντισηπτικα αποτελούν πλέον είδη προς εξαφάνιση την ίδια στιγμή που άλλη μερίδα το πληθυσμού έθετε ως προτεραιτότητα την αγορά χόρτου καθώς και τα coffeeshop επρόκειτο να παραμείνουν κλειστά σύμφωνα με την κρατική οδηγία. Ως εκ τούτου, τεράστιες ουρές ανθρώπων ηλικιακής κλίμακας 18-30 ανέμεναν υπομονετικά στην ουρά για την παραλαβή του «πράσινου θεού τους». Μία μέρα μετά ωστόσο, αποφασίστηκε τα coffee shop να παραμείνουν ανοιχτά προς αποφυγήν του κινδύνου διακίνησης του στην μαύρη αγορά εξαιτίας της πιθανής έλλειψης. Παράλληλα, η ολλανδική χαλαρότητα παραμένει έκδηλη σε πολλές εκφάνσεις της καθημερινότητας καθώς άτομα κυρίως νέας ηλικίας έχοντας άγνοια κινδύνου, και όντας αρκετά νέοι για να υπάρχει μνήμη θανάτου, συνέχιζαν να βγαίνουν και να οργανώνουν house parties.
Από την οπτική της Ελληνίδας φοιτήτριας που σπουδάζει και εργάζεται στην Ολλανδία, η πραγματικότητα φαίνεται πολύ διαφορετική. Όλοι οι πανεπιστημιακοί χώροι, πιστοί στην κρατική οδηγία, παρέμειναν κλειστοί ενώ, τα μαθήματα διεξάγονται πλέον μέσω διαδικτυακών πλατφόρμων.
Αντίθετα βέβαια προς τα εκπαιδευτικά ιδρύματα η κατάσταση δεν είναι η ίδια όσον αφορά την part-time δουλειά ή δουλεία σε γνωστή αλυσίδα ταχυφαγείων. Η κρατική οδηγία ήχησε απειλητικά προς τα συμφέροντα της εταιρείας. Τα πρώτα μηνύματα ήταν πως όλοι ανεξαιρέτως έπρεπε να εμφανιστούν στην δουλειά. Λίγες ώρες μετά, μια νέα ανακοίνωση προς τους εργαζόμενους ενημέρωνε ότι τα εστιατόρια θα παραμείνουν κλειστά εξαιρουμένων των καταστημάτων «Drive Thru». Υψηλά στελέχη της εταιρίας έγραφαν σε μηνύματα: «κάνουμε τα πάντα να μείνουν ανοιχτά τα εστιατόρια». «Προς όφελος ποιου;» διερωτάμαι εγώ. Για ποιο λόγο να προσπαθούν να βρουν πραθυράκι στην κρατική οδηγία για να κρατήσουν ανοιχτά τα εστιατόρια όταν ένας ιός μεταδίδεται ακόμη και με τον αέρα; Ναι, ο ιός δεν έχει την ίδια επιρροή σε ηλικίες 20-30, γιατί όμως να ρισκάρω την υγεία μου; Εάν έκανα κάποιο λειτούργημα, όπως οι γιατροί, οι νοσοκόμοι, οι φαρμακοποιοί και οι «αφανοί» ήρωες που κρατάνε τα ράφια των σούπερ μάρκετ γεμάτα ένα μεγάλο ΝΑΙ, για χάμπουργκερ και πατάτες όχι.
Μέσα σε 48 ώρες λοιπόν έπειτα από την κρατική οδηγία το παραθυράκι βρέθηκε. Το εστιατόριο θα ανοίξει μόνο για take away. Όλοι οι εργαζόμενοι πληροφορηθήκαμε πως αύριο Tετάρτη θα παρουσιαστούμε κανονικά στην δουλειά. Φυσικά μας «προσέχουν» αφού ανά 4 πελάτες επιτρέπεται να εισέρχονται κάθε φορά στο εστιατόριο και μόνο για take out. Αναρωτιέμαι εμείς οι εργαζόμενοι που είμαστε ο ένας δίπλα στον άλλον σε μία γραμμή πραγωγής -πιστή στο εργοστασιακό παράδειγμα- πως θα προστατευθούμε; Κανείς δεν ξέρει εάν είναι φορέας του ιού ή όχι μέχρι να εμφανιστούν τα συμπτώματα.
«Μίλα» θα μου πει κάποιος, «ύψωσε το ανάστημα σου». Μία κίνηση πολύ απλή αλλά καθόλου εύκολη. Γιατί; Γιατί ζω με την ανασφάλεια του αν θα καταφέρω να πληρώσω το νοίκι μου τον άλλο μήνα. Έχουμε απορροφηθεί τόσο επιτυχημένα μέσα στο σύστημα, και ναι βάζω και τον εαυτό μου μέσα, που η απόδραση φαίνεται ακατόρθωτη. Κάτι πρέπει να γίνει όμως, πρέπει να ξεπεραστεί αυτός ο φόβος.
Τετάρτη, 18 Μαρτίου 2020
Η μέρα έφτασε. Στις 19:00 το απόγευμα έπρεπε να παρουσιαστώ στην δουλειά. Το μαγαζί κατ’ εξαίρεση αντί να κλείσει στις 3 το πρωί θα έκλεινε στις 11 το βράδυ. Φτάνω στην δουλειά μία ώρα νωρίτερα θέλοντας να βρεθώ με μία Ιταλίδα συνάδελφο και να συζητήσουμε την κατάσταση. Ο φόβος στα πρόσωπα μας είναι φανερός από την στιγμή που περνάμε το κατώφλι του μαγαζιού. Η συνάδελφος επιπλέον θορυβημένη γνωρίζοντας ότι η οικογένεια της είναι κλειδωμένη στο σπίτι και εκείνη αποκλεισμένη στην Ολλανδία ανήμπορη να κάνει κάτι.«Θα φύγω», μου λέει, «όταν όλο αυτό τελειώσει θα γυρίσω πίσω στην Ιταλία». Η συνάδελφος έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της στην Ιστορία της Τέχνης κατέληξε να δουλεύει για ένα χρόνο στην αλυσίδα ταχυφαγείων καθώς ήταν αδύνατο να εργασθεί στον τομέα της. Με την οικονομική κατάσταση στην Ιταλία να μην της επιτρέπει την πιθανότητα πρόσληψης στο δημόσιο τομέα, προτίμησε να μείνει στην Ολλανδία σε αυτό έστω το πόστο.
Η εξάπλωση του ιού όμως, μας θυμίζει αξίες που έχουμε θυσιάσει στον βωμό του χρήματος: oικογένεια, φίλοι, αλληλεγγύη. Για εμάς, που επιλέξαμε να πάρουμε το ρίσκο και να αναζητήσουμε ένα καλύτερο μέλλον στο εξωτερικό, νιώθουμε ανήμποροι που δεν μπορούμε να είμαστε δίπλα στους δικούς μας ανθρώπους.
Γυρίζοντας στη συζήτηση μας με την Ιταλίδα συνάδελφο, ένας από τους μάνατζερ του μαγαζιού που βγήκε για διάλειμμα προστίθεται στην κουβέντα μας. Προς ευχάριστη έκπληξη, είχε την ίδια απορία για ποιο λόγο το μαγαζί μας είναι ανοιχτό όταν ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε το κλείσιμο. Οι σκέψεις μας πήγαν κατευθείαν στον ιδιοκτήτη. Το Ολλανδικό κράτος ήδη είχε εξαγγείλει απαλλαγή από τους φόρους για τρεις μήνες ενώ, το 90% του μισθού των εργαζόμενων θα κάλυπτε το κράτος. Απληστία. Μόνο αυτή η λέξη μας έρχεται στο μυαλό. Απληστία. Η υγεία των εργαζόμενων δεν μετράει μπροστά στο κέρδος, άλλωστε είμαστε αναλώσιμοι.
Η βάρδια ξεκινά και όλοι οι εργαζόμενοι, οι απλοί φοιτητές, κοιταζόμαστε με συμπόνοια ο ένας προς τον άλλον. Οι κανόνες δεν επέτρεπαν πάνω από τέσσερις πελάτες μέσα στον χώρο και έπρεπε να τηρείται η απόσταση ενός μέτρου. Προφανώς δεν υπήρχε κίνηση, όποτε με νέα τηλεφωνική εντολή από το μεγάλο αφεντικό, το μαγαζί έκλεισε στις 8 το απόγευμα. Αυτή ήταν η μικρότερη βάρδια σε διάρκεια αλλά μεγάλη σε σημασία.
Ο COVID-19 δεν είναι απλά μία πανδημία. Θα έχει επιπτώσεις στις κονωνικές δομές, στην οικονομία, στην πολιτική και στον τρόπο σκέψης. Στον 21ο αιώνα έχουμε μάθει να ζούμε σε γρήγορους ρυθμούς παραγωγής. Ο κορωνοϊός μας έβαλε σε κατάσταση «pause». Ίσως αυτή η παύση να μην είναι και τόσο κακή, ίσως μας βοηθήσει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και ποια είναι τα σημαντικά ενώ ταυτόχρονα, μας επιτρέπει να ανιχνεύσουμε ενεργά πόσο μεγάλη (ή μικρή) αξία έχει η ανθρώπινη ζωή για εργοδότες που σκέφτονται μόνο το κέρδος.
Ας ενωθούμε και ας προσέχουμε ο ένας τον άλλον, όλοι αδέρφια στον ίδιο πλανήτη είμαστε!