«Παρά τις αντιρρήσεις που καθένας μας μπορεί να έχει για τον θεσμό των βραβείων της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ή και για κάθε θεσμό βραβεύσεων γενικότερα, το βραβείο Όσκαρ αναντίρρητα είναι το διασημότερο και πλέον πολυπόθητο έπαθλο διεθνώς, η απόλυτη στιγμή χαράς για όσους το αποσπούν. Σ′ ετούτο το βιβλίο αποδίδουμε ”Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι”, δηλαδή αποτολμούμε μια κριτική αναδρομή στο σημαντικότερο Όσκαρ, αυτό της Καλύτερης Ταινίας. Από το μακρινό 1929 και το “Wings” ως και τη ”Χώρα των νομάδων” (2021)».
Με τις υποψηφιότητες των Όσκαρ 2022 ακόμη φρέσκες και με το βλέμμα στην 94η τελετή απονομής (27 Μαρτίου) το απολαυστικό βιβλίο του κριτικού κινηματογράφου Δημοσθένη Ι. Ξιφιλίνου με τίτλο «Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας» (εκδόσεις Ιανός), που κυκλοφόρησε πρόσφατα, μοιάζει με μικρό θησαυρό.
Τι τον ώθησε στη συγγραφή του; «Πρώτα απ’ όλα», όπως σημειώνει ο ίδιος «η συνειδητοποίηση της σχεδόν ολοκληρωτικής έλλειψης σχετικής βιβλιογραφίας. Μοιάζει απίστευτο, αλλά δεν εντοπίζει κανείς παρά ελάχιστα βιβλία για τα βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Να οφείλεται στον σνομπισμό ημών των κριτικών;». Και προσθέτει: «Πέρα από το προφανές, της αλλαγής-λόγω της πανδημίας- του κόσμου όπως τον ξέραμε, έχει αλλάξει και ο ίδιος ο θεσμός των Όσκαρ. Αυτή η αλλαγή, η οποία υπόβοσκε και εκδηλωνόταν δειλά δειλά μέχρι πρότινος, συντελέστηκε ελάχιστα πριν τη λαίλαπα του κορονοϊού. Πώς; Με τον θρίαμβο μιας ταινίας από τη Νότια Κορέα, μίας δημιουργίας μη αγγλόφωνης. Με τα “Παράσιτα”. Η παραδοχή από τη μεγαλύτερη παγκόσμια κινηματογραφία ότι μπορεί κάπου αλλού να φτιάχνεται εξίσου καλό, καλύτερο, σινεμά ήταν μία γενναία κίνηση των Αμερικανών, παρότι σαφώς εκφράζει και το άνοιγμα στη μεγάλη ασιατική αγορά του φιλμ. Η νίκη, ένα χρόνο αργότερα, για τη “Χώρα τω Νομάδων”, μία σχεδόν περιθωριακή, πολύ μικρού προϋπολογισμού ταινία, ήρθε να επισφραγίσει την αλλαγή κατεύθυνσης των Όσκαρ… Το αμερικανικό σινεμά, όταν είναι στα καλύτερα του, έχει τη φοβερή ικανότητα να συνδυάζει την ποιότητα με την εμπορικότητα...»
«Μην περιμένετε, όμως, τις χιλοδιαβασμένες διαπιστώσεις» προειδοποιεί ο κριτικός κινηματογράφου Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα) στην εισαγωγή.
«Εδώ το ”Συνέβη Μια Νύχτα” ίσως είναι ένα θεαματικό πλην άδειο εσωτερικά μπαλόνι. Το ”Όσα Παίρνει Ο Άνεμος” ένα από τα πλέον δήθεν φιλμ της κινηματογραφικής ιστορίας. Το μισοξεχασμένο σήμερα ”Όλοι οι Άνθρωποι του Βασιλιά” ένα φιλμ που μένει αγέραστο 72 χρόνια μετά. Και όσον αφορά πιο πρόσφατους οσκαρικούς θριαμβευτές, δεν θα διαβάσετε ότι ακριβώς φαντάζεστε για το ”Κράμερ Εναντίον Κράμερ”, το ”Πλατούν”, τον ”Άρχοντα των Δαχτυλιδιών” ή το ”Πράσινο Βιβλίο”. Με τα εφόδια του παρόντος και μέσα από τα γυαλιά του παρελθόντος, το ”Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας” και ο Δημοσθένης Ξιφιλίνος κοιτούν κατάματα την κινηματογραφική ιστορία και την ξαναδιαβάζουν θαρραλέα, ουσιαστικά όσο και παιχνιδιάρικα, αποφεύγοντας τις μόνιμες παγίδες τις οποίες κρύβει επιμελώς κάθε επαναπροσέγγισή της. Όπως το να μιλάς αφοριστικά εξ άμβωνος, ως άτεγκτος κριτικός παλαιάς κοπής, ή να αναλώνεσαι σε πιπεράτα κουτσομπολιά, σαν ρεπόρτερ του ψηφιακού life style».
Σε αυτό το ταξίδι στον χρόνο μέσα από το αμερικανικό σινεμά και πιο συγκεκριμένα, μέσα από τις ταινίες που έγιναν πρώτη είδηση όταν κέρδισαν το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, θεωρείται βέβαιο ότι ο αναγνώστης θα θυμηθεί, θα χαμογελάσει, θα νοσταλγήσει, έως και θα επαναπροσδιορίσει. .
Η αφήγηση αρχίζει κάπως έτσι: «Η εποχή του βωβού κινηματογράφου έφτανε στο τέλος της, όταν βγήκε στις αίθουσες το “Wings”. Θέμα του φιλμ ήταν ο ολέθριος Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που είχε τελειώσει μία δεκαετία πριν. Η εντυπωσιακή, για τα δεδομένα του 1927, παραγωγή θάμπωσε τους πάντες τόσο, ώστε απέσπασε τελικά το πρώτο στην ιστορία βραβείο της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου [...] Το φιλμ βρίθει αερομαχιών, με εφέ που ξεκάθαρα τότε έμοιαζαν εξωπραγματικά, γι′ αυτό και απέσπασε το σχετικό αγαλματίδιο. Άλλωστε, ο άνθρωπος πίσω από την κάμερα ήταν ο ίδιος κυβερνήτης αεροπλάνου στον πόλεμο, οπότε κατείχε το αντικείμενο και έδωσε μεγάλη έμφαση στη σωστή απεικόνιση του..».
Για την ασπρόμαυρη ταινία “Wings” (1927), που τιμήθηκε με το πρώτο Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, σε σκηνοθεσία Γουίλιαμ Γουέλμαν, με τους Κλάρα Μπόου, Τσαρλς ”Μπάντι” Ρότζερς, Ρίτσαρντ Άλεν, Τζομπίνα Ράλστον. Η ταινία απέσπασε και Όσκαρ καλύτερων (μηχανικών) εφέ.