Τα ιρανικής προέλευσης drones Shahed έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμα για τη Ρωσία στο πλαίσιο της εισβολής της στην Ουκρανία, και πολλοί παρατηρητές αναρωτιούνταν εάν η Ουκρανία έχει κάποια αντίστοιχη απάντηση στον «πόλεμο των drones». Η απάντηση αυτή ενδεχομένως να είναι ένα νέο drone μακράς εμβέλειας που έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ήδη εναντίον των ρωσικών δυνάμεων, το AQ-400 Scythe.
Πρόκειται για ένα drone «καμικάζι» της Terminal Autonomy. H εταιρεία ιδρύθηκε από μια πολυεθνική ομάδα και ήδη παράγει μαζικά περιφερόμενα πυρομαχικά για την Ουκρανία. Το όραμά της είναι η χρήση μεγάλων αριθμών φθηνών, μαζικά παραγόμενων drones για έναν ιδιότυπο «εκδημοκρατισμό» της αεροπορικής ισχύος και στο πλαίσιο ενός νέου συμβολαίου έχει αρχίσει ήδη τις παραδόσεις των Scythe- αρχικά 50 τον μήνα, αποσκοπώντας στα 500 τον μήνα ως το δεύτερο τρίμηνο του 2024. «Ο στόχος μας είναι να παράγουμε 1.000 μονάδες ετησίως» είπε στο Forbes ο Φρανσίσκο Σέρα Μάρτινς, συνιδρυτής.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ένα εκατομμύριο drones θέλει να παράγει το 2024 η Ουκρανία
Η Terminal Autonomy περιγράφει το Scythe ως ένα ιδιαίτερα αποδοτικό από άποψης κόστους σύστημα. Έχει δύο σετ φτερών, ένα μπροστά και ένα πίσω, που του επιτρέπουν να υψώνεται παρά το μικρό άνοιγμα φτερών, ενώ είναι δυνατή η μεταφορά 30 αεροσκαφών του τύπου, πλήρως συναρμολογημένων, σε ένα κοντέινερ. Το «σώμα» του είναι φτιαγμένο από φύλλα κόντρα πλακέ, που οι κατασκευαστές του λένε ότι είναι καλύτερο για μαζική παραγωγή σε σχέση με 3D printing ή χρήση υλικών όπως το φάιμπεργκλας. Είναι σχεδιασμένο για παραγωγή χωρίς ειδικευμένο εργατικό δυναμικό.
Έχει εμβέλεια 750-900 χλμ, ανάλογα με τον κινητήρα. Κατά τον Σέρα Μάρτινς μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφοροι κινητήρες που προκύπτουν από σχέδια διαθέσιμα στο εμπόριο- κάποιοι παράγονται στην Ουκρανία και άλλοι εισάγονται. Αυτό θα έφερνε μεγάλο μέρος της Ρωσίας εντός εμβέλειας, συν όλη την κατεχόμενη Κριμαία. Έχει ταχύτητα cruising 140 χλμ/ ώρα και μέγιστη ταχύτητα 200 χλμ/ώρα. Φέρει κεφαλή 42 κιλών – κατά τον Σέρα- Μάρτινς το στάνταρ φορτίο είναι μια ουκρανική μαζικής παραγωγής θερμοβαρική κεφαλή ή ένα ζεύγος βλημάτων των 122 χιλιοστών που διασπείρουν θραύσματα σε μια μεγάλη έκταση. Ωστόσο υπάρχουν άλλες επιλογές για συγκεκριμένους στόχους.
Τόσο η ρωσική όσο και η ουκρανική πλευρά χρησιμοποιούν ευρέως παρεμβολές για να μπλοκάρουν τη χρήση GPS και άλλων συστημάτων δορυφορικής προώθησης, ωστόσο τα Shahed συχνά καταφέρνουν να βρίσκουν τους στόχους τους μέσω ενός συνδυασμού ανθεκτικών στις παρεμβολές κεραιών και αδρανειακής πλοήγησης. Το Scythe μπορεί να έχει και αυτό μια παρόμοια προσέγγιση, πετώντας πολύ χαμηλά- γύρω στα 30 μέτρα, ώστε να αποφεύγει τις παρεμβολές- αλλά και πάλι η προτεινόμενη μέθοδος χρήσης είναι οι επιθέσεις από μεγάλο ύψος, έτσι ώστε ο εχθρός να πρέπει να εκτοξεύσει αντιαεροπορικό πύραυλο πολύ μεγαλύτερου κόστους από το ίδιο το drone. Οπότε το Scythe θα πετά στα 3.000 μέτρα και θα πλοηγείται οπτικά από μεγάλο ύψος, «κοιτώντας» δρόμους και άλλα ορατά ορόσημα, ώστε οι παρεμβολές να μην το επηρεάζουν. Επιπλέον, μπορεί να έχει video link με τον χειριστή, κάτι που θα το καθιστά ένα μεγάλο FPV (first person view) drone, ικανό να χτυπά κινούμενους στόχους. Αυτό ωστόσο γίνεται μόνο εντός εμβέλειας ασυρμάτου και αυξάνει το κόστος, οπότε τα πιο πολλά Scythe θα επιτίθενται σε προγραμματισμένες συντεταγμένες με στατικούς στόχους (αρχηγεία, αποθήκες καυσίμων και όπλων κλπ).
Ως σύστημα είναι αρθρωτό ώστε να μπορεί να διαμορφωθεί ανάλογα με τις εκάστοτες απαιτήσεις, και μπορεί να απογειώνεται είτε μόνο του από διάδρομο είτε με ρουκέτα για άμεση ανύψωση εάν δεν υπάρχει κάποια επίπεδη επιφάνεια. Επίσης, μπορεί να απογειώνεται και με έναν μικρό καταπέλτη.
Κατά τον Σέρα Μάρτινς το «κλειδί» της όλης υπόθεσης είναι η μάζα: Τα drones είναι αποτελεσματικά σε μεγάλους αριθμούς. Τα αργά drones είναι εύκολοι στόχοι, ωστόσο τα Shahed έχουν προκαλέσει πολύ μεγάλη ζημιά στην Ουκρανία επειδή αν και το 80% και άνω καταρρίπτονται, αρκετά συνεχίζουν να περνούν. Ένας μεγάλος αριθμός drones θα προκαλέσει κορεσμό στην άμυνα, εξαντλώντας παράλληλα τα αποθέματα αντιαεροπορικών πυραύλων.
Το κόστος στην πολύ βασική έκδοση είανι 15.000 δολάρια περίπου και φτάνει τα 30.000 με επιπλέον συστήματα (για το Shahed-136 εκτιμάται πως είναι 20.000-50.000). Tο κόστος εκτιμάται πως θα μπορούσε να μειωθεί μέσω σμήνωσης- με ένα drone με εξελιγμένο σύστημα καθοδήγησης σε ρόλο αρχηγού, το οποίο ακολουθούν άλλα drones, πιο βασικού τύπου, κατευθυνόμενα από αυτό στην περιοχή- στόχο. Αυτό θα προκαλούσε κορεσμό σε μια αεράμυνα με μικρότερο κόστος σε σχέση με μια επίθεση με τις πιο εξελιγμένες εκδόσεις.