Στη Σύνοδο Κορυφής υπήρξε αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις:
- που θέλουν μια ευρωπαϊκή συλλογική λύση στη βάση της συνευθύνης και της αλληλεγγύης στο μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα, που συνιστά άλλωστε μια ευρωπαϊκή πρόκληση.
- και σε αυτές που επιλέγουν να κινηθούν στη βάση της περιχαράκωσης και των μονομερών ενεργειών και όχι στη βάση του συμμερισμού της ευθύνης, η οποία προκύπτει από τη συμμετοχή τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Στη Σύνοδο, σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελλάδα από κοινού με την Ισπανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Σουηδία, την Πορτογαλία και τη Μάλτα, βρέθηκαν – σε μια μαραθώνια συνεδρίαση που ολοκληρώθηκε στις 5 το πρωί -απέναντι στις γνωστές θέσεις που εκφράζουν η Αυστρία και οι λοιπές χώρες του Βίζεργκραντ και οδηγούν σε μια Ευρώπη-φρούριο.
Ο κίνδυνος που αποφεύχθηκε ήταν:
Α) στο ζήτημα των πρωτογενών ροών στην κεντρική Μεσόγειο να προκριθεί μια απόφαση που θα ανέφερε ρητά τη δημιουργία κλειστών κέντρων στην Αφρική.
Β) η πρόκληση των δευτερογενών ροών να επιλυθεί με συνοριακούς ελέγχους και την βρε φάκτο δημιουργία ενός μικρού Schengen - είναι ένας κίνδυνος που είχε επισημάνει ο Αλεξης Τσίπρας και κατά την άτυπη συνάντηση της Κυριακής.
Γ) να πάει στις καλένδες - δηλαδή μετά τις ευρωεκλογες του 2019 - η προοπτική αναθεώρησης του Δουβλίνου σε μια δίκαιη κατεύθυνση. Ο σκοπός όσων το εισηγούντο ήταν να αποτύχει η αναθεώρηση.
Μπροστά σ’ αυτούς τους κινδύνους η Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες, έθεσε στην πρώτη γραμμή τις αξίες της αλληλεγγύης και της συνευθύνης, που αποτελούν, ή θα έπρεπε να αποτελούν, το θεμέλιο της Ευρώπης.
Επομένως στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, εξασφαλίστηκαν τα εξής:
1. Η Ευρωπαϊκή προσέγγιση στη διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, δηλαδή να αφορά και τις τρεις διαστάσεις του ζητήματος: την εξωτερική (σχέσεις με τρίτες χώρες), τη διαχείριση των συνόρων, και την εσωτερική διάσταση.
2. Τονίστηκε η σημασία της αποτελεσματικής συνεργασίας με την Τουρκία, στο πλαίσιο της Κοινής Δήλωσης ΕΕ/Τουρκίας. Παράλληλα συμφωνήθηκε η χορήγηση της δεύτερης δόσης της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία η οποία φιλοξενεί 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες. Καθώς επίσης και την ανάγκη η Τουρκία να εφαρμόσει τη διμερή συμφωνία επανεισδοχής με την Ελλάδα, την οποία έχει αναστείλει και τη συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ/Τουρκίας.
3. Τα Συμπεράσματα επίσης τονίζουν ότι ο κανονισμός του Δουβλίνου πρέπει να αναθεωρηθεί στη βάση της αλληλεγγύης και της συνευθύνης.
Η Ελλάδα τηρώντας στάση αρχών και αξιών και όντας μια από τις χώρες που έμπρακτα έχει αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν – στην πραγματικότητα πολύ περισσότερες από αυτές – κατόρθωσε μαζί με τις χώρες που τήρησαν ανάλογη στάση, συνέβαλε καθοριστικά ώστε να μπει φρένο σε μια βαθιά συντηρητική στροφή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.