Η επιλογή του Γκόμελ ως τόπου συνάντησης των δυο αντιπροσωπιών είναι γεμάτη συμβολισμούς. Η πόλη είναι γεμάτη γλυπτά που «γεμίζουν» τους δημόσιους χώρους. Λέγεται ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας που ξεκινούν σήμερα Δευτέρα 28/2 «χωρίς όρους» θα ξεκινήσουν συμβολικά δίπλα στο γλυπτό «Μηδενικό χιλιόμετρο».
Αμέσως μετά οι δυο αντιπροσωπείες θα μεταβούν στην αίθουσα συνεδριάσεων που βρίσκεται παραπλεύρως του γλυπτού του Γκιούλιβερ , ίσως για να αποδοθεί φόρος τιμής στα παραμύθια που ανασύρθηκαν προκειμένου να αιτιολογηθεί η ρωσική εισβολή. Στην αίθουσα Γκιούλιβερ όπως χαϊδευτικά αποκαλείται, θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες ενώ ταυτόχρονα οι κυκλωτικές κινήσεις και οι πολεμικές επιχειρήσεις του ρωσικού στρατού δεν έχουν σταματήσει ούτε λεπτό.
Είθισται σε αντίστοιχες περιπτώσεις να υπάρχει κατάπαυση του πυρός, αλλά φαίνεται πως κάτι τέτοιο θεωρήθηκε περιττό από την πλευρά των εισβολέων. Άβυσσος η ψυχή της ρωσικής αρκούδας….Ίσως πάλι οι διαπραγματεύσεις – υπό τον κρότο των βομβαρδισμών -να πραγματοποιούνται για το θεαθήναι προκειμένου η κάθε πλευρά να κερδίσει χρόνο για ένα καλύτερο περαιτέρω.
Με αυτά και αυτά, η ουκρανική αντιπροσωπεία ξεκίνησε οδικώς το δύσκολο ταξίδι της στο Γκόμελ.
Από όσα διέρρευσαν στα σύνορα Ουκρανίας και Λευκορωσίας, την ουκρανική αντιπροσωπεία την υποδέχθηκε ο επικεφαλής της ρωσικής πλευράς. Την στιγμή του καλωσορίσματος, ο Ρώσος επικεφαλής διαπραγματευτής, αναγγέλλει στον Ουκρανό συνομιλητή του πως στην σύσκεψη θα πάρουν μέρος και τρεις Ρώσοι στρατηγοί – «Δεν έχετε αντίρρηση, ελπίζω», λέει δήθεν αθώα. Η επιχείρηση εκφοβισμού είναι απροκάλυπτη.
Οι ωμότερες προκλήσεις είναι αυτές που σου κόβουν την λαλιά. Δεν τολμάς να πεις τίποτα. Από μέσα μας βαθιά βγαίνει ένα πλάσμα υπερβολικά ευγενικό, υπερβολικά ντροπαλό και απαντάει αντί για μας· λέει το αντίθετο από αυτό που θα έπρεπε να ειπωθεί. Κι έτσι ο Ουκρανός επικεφαλής δεν διαμαρτύρεται και το αυτοκίνητο ξεκινάει πάλι, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Ενώ το απονεκρωμένο του βλέμμα ταξιδεύει στην άκρη του δρόμου, τους προσπερνάει ένα στρατιωτικό φορτηγό που ακολουθείται από δύο τεθωρακισμένα οχήματα του ρωσικού στρατού. Τον Ουκρανό διαπραγματευτή καταλαμβάνει μια ακαθόριστη ανησυχία. Τι ήρθε να κάνει σε αυτήν τη σφηκοφωλιά; Ο Ουκρανός διακατέχεται από το αίσθημα ότι έχει πέσει σε μια φρικτή παγίδα.
Η συνάντηση στο Γκόμελ
Κατά τις έντεκα το πρωί, έπειτα από αβρές χειρονομίες, οι πόρτες της αίθουσας Γκιούλιβερ άνοιξαν. Και τότε έλαβε χώρα μία από τις πιο απίθανες και γκροτέσκο σκηνές όλων των εποχών. Ο Ουκρανός επικεφαλής έχει μόλις καθίσει κατόπιν προτροπής του Ρώσου συνομιλητή του, σταυρώνει και ξεσταυρώνει τα πόδια, κάπως αμήχανος. Νοιώθει σαν μουδιασμένος, σαν να τον έχουν εγκαταλείψει οι δυνάμεις του. Το άγχος που αισθάνθηκε πρωτύτερα είναι εκεί, κρεμασμένο από τα φατνώματα της οροφής, κρυμμένο κάτω από τις πολυθρόνες. Μη ξέροντας και πολύ τι να πει, ο Ουκρανός γυρίζει το κεφάλι και θαυμάζει τη θέα· έπειτα ανακαλεί ενθουσιωδώς τις ουσιαστικές συζητήσεις του παρελθόντος. Ευθύς αμέσως ο Ρώσος επικεφαλής τον βάζει στην θέση του: «Δεν είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για τη θέα, ούτε για τον καιρό!».
Ο Ουκρανός επικεφαλής παραλύει· δοκιμάζει τότε μ’ ένα λογύδριο επιτηδευμένο και αδέξιο, να ξαναβρεί την αυτοκυριαρχία του, θυμίζοντας τη θλιβερή συμφωνία του Μίνσκ σαν να είχε πάει εκεί μόνο και μόνο για να ξεπεραστούν κάποιες παροδικές δυσκολίες. Και εντέλει, σε μια απέλπιδα προσπάθεια, προσπαθώντας να γραπωθεί από την καλή του πίστη σαν να ήταν σωσίβιο της συμφοράς, ο Ουκρανός διαπραγματευτής δηλώνει ότι τα τελευταία χρόνια έχει ακολουθήσει μια πολιτική ρωσική, αποφασιστικά ρωσική! Εκεί ακριβώς ήταν που του την είχε στημένη ο Ρώσος επικεφαλής.
«Α! Αυτό εσείς ονομάζετε ρωσική πολιτική, κύριε συνάδελφε; Αντιθέτως έχετε κάνει το παν για να αποφύγετε τη ρωσική πολιτική!» ουρλιάζει. Και μετά από μια αδέξια προσπάθεια του Ουκρανού να δικαιολογηθεί, ο Ρώσος επικεφαλής εκτός εαυτού, ανεβάζει ακόμα περισσότερο τους τόνους: «Άλλωστε η Ουκρανία δεν έκανε ποτέ τίποτα που να υπηρετεί τη Ρωσία. Η ιστορία της είναι μια αδιάκοπη εναλλαγή προδοσιών».
Είμαστε πραγματικά πολύ μακριά από μια συζήτηση μεταξύ επικεφαλής αντιπροσωπειών που διαπραγματεύονται. Ο καιρός είναι μουντός. Η συζήτηση πήρε τέλος. Είναι υποχρεωμένοι να γευματίσουν μαζί. Θα επανέλθουν αργότερα μετά την μεσημεριανή παύση.
Κάπως έτσι εξελίσσονται τα πράγματα μέχρι στιγμής στις διαπραγματεύσεις στο Γκόμελ ή όπου αλλού και πιστός στην ακρίβεια των πληροφοριών που τέθηκαν υπόψιν μου, θα προσπαθήσω με επόμενη ανταπόκριση να περιγράψω τις στιχομυθίες που λαμβάνουν χώρα τούτη την ώρα στο Γκόμελ (ή όπου αλλού).