Τα παράξενα γιατρικά στην αρχαία Μεσοποταμία και τι σχέση έχουν με τον Ιπποκράτη

Συνδυασμός μαγείας και φαρμάκων για να γίνουν καλά οι ασθενείς.
Photo: © The Trustees of the British Museum
Photo: © The Trustees of the British Museum

Ένας Δανός κατάφερε να αποκωδικοποιήσει αρχαίες στήλες που προέρχονται από την ακμή του βασιλείου της Μεσοποταμίας και ήταν χαραγμένες σε σφηνοειδή γραφή, δίνοντας απαντήσεις σε ερωτήματα που υπήρχαν εδώ και χρόνια.

Όπως αποδεικνύεται, συγγραφέας των αρχαίων κομματιών είναι ένας άνθρωπος που έζησε στο τέλος του 7ου αιώνα π.Χ., ονομαζόταν Κισίρ Ασούρ και ο οποίος εκπαιδευόταν να γίνει γιατρός, γράφοντας για το πώς συνδυάζονται τα μαγικά τελετουργικά με τις ιατρικές θεραπείες.

«Οι πηγές δίνουν μια μοναδική εικόνα για το πώς εκπαιδεύτηκε ένας Ασσύριος γιατρός στην τέχνη της διάγνωσης και της θεραπείας των ασθενειών και των αιτιών τους», λέει ο Δρ Troels Pank Arbøll από το Τμήμα Διαπολιτισμικών και Περιφερειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης. «Ουσιαστικά, είναι μια πρώτη εικόνα αυτού που μπορούμε να περιγράψουμε ως επιστήμη» προσθέτει ο ερευνητής που αποκρυπτογράφησε τις στήλες.


Οι κάτοικοι της Μεσοποταμίας δεν διαχώριζαν αυτό που σήμερα αποκαλούμε μαγεία και ιατρική. Για αυτούς, η ασθένεια προκαλούνταν από υπερφυσικές δυνάμεις, όπως οι θεοί και οι δαίμονες.

Η θεραπεία περιλάμβανε πρώτα την αναγνώριση της ασθένειας σύμφωνα με τη δύναμη που την προκάλεσε. Στη συνέχεια εφαρμόζονταν ιατρικοί παράγοντες για να θεραπεύσουν την ασθένεια και τα συμπτώματά της, μαζί με τελετουργίες για να κατευνάσουν τους θεούς, όπως επισημαίνει η daily mail.

Το κείμενο, που οι ερευνητές ονομάζουν «ιατρικό», αποτελείται από διαγνώσεις, περιγραφές συμπτωμάτων, συνταγές, εγκυμοσύνη, προσευχές και τελετουργίες.

Η ασθένεια θα μπορούσε να προκληθεί από αμαρτωλή ή ανάρμοστη συμπεριφορά ή θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα μαγείας.

Οι ασθένειες δεν ήταν ο μόνος τύπος θείας τιμωρίας. Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν την οικονομική καταστροφή ή τον κοινωνικό αποκλεισμό. Αυτά τα προβλήματα αντιμετωπίζονταν στο ίδιο επίπεδο με τη σωματική ασθένεια από θεραπευτές όπως ο Κισίρ Ασούρ, σύμφωνα με το sciencenordic.

DE AGOSTINI PICTURE LIBRARY via Getty Images

«Ο Κισίρ Ασούρ μελέτησε τις επιδράσεις του δηλητηρίου από τους σκορπιούς και τα φίδια στο ανθρώπινο σώμα και προσπάθησε να συνάγει συμπεράσματα με βάση τις παρατηρήσεις τους. Παρατηρούσε τους ασθενείς με τσιμπήματα για να ανακαλύψει τι είχαν κάνει οι τοξίνες στο σώμα και από αυτό προσπαθούσε να καταλάβει τη λειτουργία του δηλητηρίου», λέει ο Arbøll.

Θεωρείται ότι οι ιατρικές θεραπείες για τσιμπήματα σκορπιών και φιδιών δεν είχαν καταγραφεί πριν, δεδομένου ότι αντιμετωπίζονταν συχνότερα με μαγεία.

Τότε, ενδεχομένως πίστευαν ότι ορισμένες ασθένειες και υγρά συνδέονταν. Αυτό βασίστηκε εν μέρει στην ιδέα ότι η ανθρώπινη χολή είναι τοξική. Τότε, η χολή θεωρούνταν παρόμοια με μια δηλητηριώδη ουσία. Πίστευαν ότι μπορεί να είναι η αιτία ή να συμβάλλει στην αιτία μιας ασθένειας.

«Αυτή η θεωρία θυμίζει την επαναστατική ιδέα του σημαντικού Έλληνα ιατρού, Ιπποκράτη, της«θεωρίας των χυμών», όπου η ανισορροπία των τεσσάρων υγρών στο σώμα μπορεί να είναι η αιτία της ασθένειας», προσθέτει ο Δανός επιστήμονας. «Ο Ιπποκάτης όμως έζησε περίπου 200 χρόνια μετά τον Κίσιρ-Ασκούρ και την πτώση του Ασσυριανού βασιλείου» τονίζει με νόημα.

«Αν υπάρχουν σχέσεις μεταξύ της αρχαίας ιατρικής γνώσης της Μεσοποταμίας και της ιατρικής του Ιπποκράτη, που νομίζω ότι υπάρχουν, πρέπει να δείξουμε αυτή τη σύνδεση σε κείμενο, κάτι που δεν είναι εύκολο”, γράφει ο Nils Heeßel, καθηγητής στο Philipps-Universität Marburg της Γερμανίας.

Η αρχαία Μεσοποταμία

Μεσοποταμία ονομάστηκε για πρώτη φορά από τους αρχαίους Έλληνες η χώρα την οποία διαρρέουν ο Τίγρης και ο Ευφράτης.

Το αρχαιότερο όνομα της περιοχής αυτής στην ασσυριακή γλώσσα λέγεται Αssur.

Γύρω στην τέταρτη π.Χ. χιλιετία, οι Σουμέριοι έκτισαν στην περιοχή της Μεσοποταμίας τις πρώτες οργανωμένες πόλεις και τις οργάνωσαν σε πόλεις-κράτη. Μια από τις αρχαιότερες και πιο ισχυρές υπήρξε η Ουρούκ, η οποία κατά την 3η χιλιετία περιελάμβανε 76 χωριά. Η πόλη προστατευόταν από τείχη τα οποία είχαν στο κέντρο τους ένα βαθμιδωτό πύργο με το ναό της θεότητας που τους προστάτευε, ο οποίος χρησιμοποιούνταν και ως αστρονομικό παρατηρητήριο.

Με πληροφορίες από Daily Mail, sciencenordic, wikipedia