Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν αυτό που θεωρείται πως είναι το αρχαιότερο ακέραιο ναυάγιο του κόσμου, στον βυθό της Μαύρης Θάλασσας, όπου εκτιμάται πως κείτεται εδώ και πάνω από 2.400 χρόνια.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του βρετανικού Guardian, το 23 μέτρων σκάφος θεωρείται ότι είναι αρχαιοελληνικό και ανακαλύφθηκε με το κατάρτι, το πηδάλιο και τις θέσεις των κωπηλατών όλα παρόντα και στις θέσεις τους, σε βάθος λίγο μεγαλύτερο του ενός μιλίου (1.600 μέτρων) κάτω από την επιφάνεια. Ήταν η έλλειψη οξυγόνου στο μεγάλο αυτό βάθος που συνέβαλε στη διατήρησή του σε τόσο καλή κατάσταση.
«Ένα πλοίο που επιβιώνει ακέραιο από την κλασική αρχαιότητα,, σε βάθος περίπου 2 χλμ νερού, είναι κάτι που δεν θα θεωρούσα ποτέ δυνατό» είπε ο καθηγητής Τζον Άνταμς, επικεφαλής ερευνητής του Black Sea Maritime Archaeology Project (MAP) για τη Μαύρη Θάλασσα, της ομάδας που έκανε την ανακάλυψη. «Αυτό θα αλλάξει όσα γνωρίζουμε για τη ναυπήγηση και τους θαλασσοπόρους του αρχαίου κόσμου».
Το σκάφος θεωρείται πως ήταν ένα εμπορικό πλοίο τύπου που μέχρι τώρα βρισκόταν μόνο ως απεικόνιση σε αρχαία ελληνικά αγγεία, όπως αυτό στο Βρετανικό Μουσείο όπου απεικονίζεται ο Οδυσσέας δεμένος στο κατάρτι (γνωστό ως «Βάζο των Σειρήνων»- Siren Vase).
Οι ερευνητές ανέφεραν πως σκοπεύουν να αφήσουν το ναυάγιο εκεί που βρίσκεται, αλλά πρόσθεσαν πως ένα μικρό κομμάτι έχει χρονολογηθεί από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, υπογραμμίζοντας πως επιβεβαιώνεται ότι πρόκειται για το αρχαιότερο ακέραιο ναυάγιο που έχει βρεθεί στον κόσμο. Τα πλήρη δεδομένα θα δημοσιοποιηθούν στο πλαίσιο της συνδιάσκεψης του Black Sea MΑΡ στο Λονδίνο.
«Έχουμε ολόκληρο το σκάφος, με τα κατάρτια να στέκονται ακόμα, με τα πηδάλια στη θέση τους. Είναι ένα απίστευτο εύρημα, το πρώτο του είδους του που έχει βρεθεί ποτέ» είπε ο Κρουμ Μπατσάροφ, που εργάστηκε στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Sky News. «Έχουμε ακόμα και τις κουλούρες σκοινιών, όπως τις άφησε ο λοστρόμος στην πρύμνη ενώ το πλοίο βυθιζόταν. Είναι μοναδικό».
Όπως αναφέρουν οι The Times, ο Άνταμς τόνισε πως το πλοίο πιθανότατα θα χρησιμοποιούνταν κυρίως για εμπόριο, αλλά δεν αποκλείεται και για επιδρομές σε παραθαλάσσιες κοινότητες της Μαύρης Θάλασσας. Πιθανότατα είχε ως βάση κάποια από τις αρχαίες ελληνικές αποικίες στις ακτές της σημερινής Βουλγαρίας- ενώ δεν είναι γνωστό εάν μετέφερε κάποιο φορτίο. Σύμφωνα με τον ερευνητή, η θέση όπου βρέθηκε, 80 χλμ στα ανοιχτά, δείχνει πως οι αρχαίοι θαλασσοπόροι δεν περιορίζονταν στο να κινούνται κοντά στις ακτές, από λιμάνι σε λιμάνι, μα ξανοίγονταν στην ανοιχτή θάλασσα.
Το ναυάγιο ήταν μεταξύ 67 ναυαγίων που βρέθηκαν από τη διεθνή ομάδα θαλάσσιων αρχαιολόγων, επιστημόνων και άλλων ειδικών, που εξερευνούν τον βυθό της Μαύρης Θάλασσας για την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων των αλλαγών στη στάθμη της θάλασσας κατά την προϊστορική περίοδο. Μεταξύ των ευρημάτων βρίσκονται ένας στόλος Κοζάκων επιδρομέων του 17ου αιώνα, ρωμαϊκά εμπορικά πλοία, βυζαντινά ναυάγια 1.200 ετών κ.α.
Σημειώνεται πως και το αρχαιότερο (εν γένει) ναυάγιο στον κόσμο είναι επίσης ελληνικό: Πρόκειται για το ναυάγιο στο νησί Δοκός, που ανακαλύφθηκε το 1975 και χρονολογείται γύρω στο 2500 πΧ- στην Πρωτοελλαδική Περίοδο. Ίχνη από το πλοίο δεν έχουν διασωθεί, ωστόσο έχουν ανασυρθεί αγγεία και όστρακα, καθώς και μυλόπετρες, λεπίδες οψιανού από τη Μήλο κ.α.