Εγκλημα
Mπορεί το σύνθημα «1, 2, 3, πολλά πολυτεχνεία» να συμβολίζει την ανάγκη για «διαρκή αγώνα», όμως, είναι φανερό ότι κάθε επέτειος μετά την εξέγερση του 1973 λειτουργεί ως αποσπασματική «συνέχεια» της «Μεταπολίτευσης» και δείχνει πώς -κράτος και κοινωνία- επιλέγουν κάθε φορά να ανταποκριθούν στο «αφήγημα» που φιλοτέχνησαν οι πρωταγωνιστές της. Ο αυθορμητισμός, θεμελιώδες συστατικό της 17ης Νοεμβρίου 1973, συνιστά σήμερα συλλογική φαντασίωση.
Διαχρονικά αλλάζει ο χαρακτήρας της μετανάστευσης από την Ελλάδα: για πάρα πολλά χρόνια ήταν μετανάστευση ανειδίκευτων εργατών ενώ στη συνέχεια κυρίως από το 1990 και μετά είναι κυρίως πτυχιούχων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας μας 68% από αυτούς που ήταν στο εξωτερικό μέχρι το 1970 είχαν σπουδάσει μέχρι το γυμνάσιο και μόλις 12% είχαν πτυχίο πανεπιστημίου. Σήμερα τα δεδομένα έχουν αντιστραφεί: 6% μέχρι γυμνάσιο και 63% πανεπιστήμιο. Στην περίοδο της κρίσης επειδή ολοένα και περισσότεροι πτυχιούχοι φεύγουν λόγω των αδιεξόδων που συναντούν, δεν μπορούν πλέον να είναι επιλεκτικοί. Έτσι, υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός των χωρών στις οποίες μετανάστευαν οι Έλληνες (πάνω από 95), υπάρχει δηλαδή αυτό που ο Vertovec ονομάζει "superdiversity".
Η αποδεδειγμένη ανικανότητα του ελληνικού κράτους να υπερασπίσει το ελληνικό έθνος - δηλαδή να επιτελέσει την κατ' εξοχήν αποστολή του - συνιστά τον ανησυχητικότερο οιωνό για το μέλλον. Γιατί ήδη το ελληνικό κράτος βαθμηδόν φανερώνεται ανήμπορο να προστατεύσει ακόμα και το έθνος που βρίσκεται εντός των συνόρων του.
Ο νομικός και πολιτικός «πολιτισμός» της Ευρώπης μπορεί να μην βλέπει πνιγμένους στο Αιγαίο, εντούτοις καταφέρνει να διακρίνει ανάμεσα σε πρόσφυγες που πρέπει να δεχτούμε, αλλά, εντάξει, μην τρελαθούμε, δεν χωράμε όλοι εδώ, και σε μετανάστες, που αυτή τη στιγμή μας είναι εξ αρχής αχρείαστοι και ανεπιθύμητοι. Δεν γνωρίζω αν η ΕΕ έχει ήδη σκεφτεί να αναθέσει στη Frontex την αρμοδιότητα να τοποθετεί ταμπελάκια στα πτώματα που ξεβράζει η θάλασσα, αλλά δεν βρισκόμαστε μακριά από αυτό το σημείο.
