Λίγες ώρες πριν τη συνάντηση του Έλληνα υπουργού Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη με τον γερμανό ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σοίμπλε και οι πιέσεις από την Ευρώπη άρχισαν να αυξάνουν. Με απόφασή της αργά το βράδυ της Τετάρτης η ΕΚΤ αποφάσισε να σταματήσει να δέχεται προσωρινά τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση αφήνοντας ωστόσο ανοιχτή τη γραμμή ρευστότητας μέσω ΕLA.
Ειδικότερα, αίρονται προσωρινά οι ειδικοί όροι που εφάρμοζε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την αποδοχή ως εγγυήσεων των ελληνικών τίτλων, που της επέτρεπαν να δέχεται ως collateral τους ελληνικούς τίτλους, παρά το γεγονός ότι δεν διέθεταν επενδυτική αξιολόγηση
Η απόφαση ελήφθη από την ΕΚΤ και ουσιαστικά αίρεται η επιλεξιμότητα των ελληνικών ομολόγων που χρησιμοποιούνται ως ασφάλεια στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος. Το αιτιολογικό της απόφασης αναφέρει πως η άρση της εξαίρεσης είναι σύμφωνη με τους ισχύοντες κανόνες, δεδομένου ότι επί του παρόντος δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα «να αναλάβει την επιτυχή ολοκλήρωση της επανεξέτασης του προγράμματος».
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, η αναστολή δεν έχει καμία επίπτωση στις ελληνικές Τράπεζες, καθώς οι ανάγκες ρευστότητας θα καλυφθούν από την αντίστοιχη εθνική κεντρική τράπεζα, μέσω του ELA. Νωρίτερα, είχε ανακοινωθεί το πράσινο φως για τη συνέχιση της γραμμής παροχής έκτακτης ρευστότητας προς τις συστημικός ελληνικές τράπεζες.
Οι ελληνικοί τίτλοι θα πάψουν να είναι αποδεκτοί ως εγγύηση από τις 11 Φεβρουαρίου 2015. Νωρίτερα, πηγή της ΕΚΤ, απηύθυνε έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με ταχύτητα και εποικοδομητικό τρόπο με το Eurogroup, προκειμένου να διασφαλίσει την χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ελλάδας.
Τι σημαίνει η απόφαση της ΕΚΤ
Ο κ. Ντράγκι έβαλε στο τραπέζι νωρίτερα του αναμενόμενου το διαπραγματευτικό του ατού. Αν και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλάζει συχνά τη λίστα των κρατικών τίτλων που μπορούν να χρησιμοποιούν οι τράπεζες για να έχουν πρόσβαση στη φτηνή ρευστότητα της κεντρικής τράπεζας, ο πρόεδρος το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, αποφάσισε λίγες ώρες μετά τη συνάντηση του με τον Γιάνη Βαρουφάκη, να ρίξει την πρώτη προειδοποιητική βολή.
Μετά την απόφαση της ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες θα αναγκαστούν να προσφύγουν μαζικά στον ELA καθώς η ΕΚΤ θα σταματήσει να αποδέχεται τόσο τα κρατικά ομόλογα, όσο και τα ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου. Αυτό σημαίνει ότι θα γίνονται αποδεκτά ως ενέχυρα μόνο για άντληση ρευστότητας μέσω ELA.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η απόφαση της ΕΚΤ σημαίνει ότι μέσα στο Φεβρουάριο οι τράπεζες θα αναζητήσουν ρευστότητα περίπου 40δισ. ευρώ μέσω του ELA, την ώρα που σύμφωνα με πληροφορίες μέχρι σήμερα δεν ξεπερνούσε τα 5δισ ευρώ.
Παρ' όλα αυτά πηγές της τράπεζας της Ελλάδος τονίζουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα θέμα ρευστότητας στην αγορά, καθώς ο ELA μπορεί να αντικαταστήσει την ρευστότητα που χάνεται από την ΕΚΤ.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η κίνηση της ΕΚΤ πάρθηκε στο πλαίσιο των πιέσεων προς την Αθήνα, ώστε να συμφωνήσει με τους εταίρους στην ύπαρξη προγράμματος με μέτρα και μεταρρυθμίσεις που θα έχουν αποτέλεσμα τόσο στα δημοσιονομικά όσο και στη μείωση του χρέους.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε σήμερα να άρει την εξαίρεση για τα αξιόγραφα που εκδίδονται ή έχουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.
Η εξαίρεση επέτρεπε στα χρεόγραφα αυτά να χρησιμοποιούνται στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του ευρωσυστήματος παρά το γεγονός ότι δεν πληρούσαν τις ελάχιστες απαιτήσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Η απόφαση του Δ.Σ. βασίζεται στο γεγονός ότι δεν είναι αυτήν την στιγμή δυνατό να προβλεφθεί μια επιτυχημένη ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος και ευθυγραμμίζεται με τους υφιστάμενους κανόνες του ευρωσυστήματος.
Η απόφαση δεν έχει επιπτώσεις για την συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών στις πράξεις νομισματικής πολιτικής. Οι ανάγκες ρευστότητας για τις τράπεζες, για τις τράπεζες που δεν έχουν επαρκή collateral, μπορούν να ικανοποιηθούν από την αντίστοιχη εθνική κεντρική τράπεζα, μέσω του ELA εντός των προβλεπόμενων κανονισμών του ευρωσυστήματος.
Τα εν λόγω αξιόγραφα θα πάψουν να γίνεται αποδεκτά ως collateral με την λήξη της τρέχουσας πράξης αναχρηματοδότησης (11 Φεβρουαρίου 2015).