Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έλαβαν χώρα στην Αθήνα το 1896. Η αναβίωση και η διεξαγωγή τους υπήρξε αποτέλεσμα μιας έντονης προσπάθειας τόσο από τον βαρώνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν όσο και από την Ελληνική Βασιλική Οικογένεια, η οποία είχε ενεργό ρόλο στην επαναφορά και στην ομαλή διεξαγωγή των Αγώνων.
Το 1894, σε συνέδριο που οργάνωσε ο βαρώνος ντε Κουμπερτέν στο Παρίσι, ιδρύθηκε η πρώτη Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή και αποφασίστηκε η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Τόπος διεξαγωγής τους ορίστηκε η Αθήνα.Αν και ο αριθμός των αθλητών που πήραν μέρος ήταν μικρός, παρ’ όλα αυτά η συμμετοχή ήταν η μεγαλύτερη μέχρι τότε σε αθλητική διοργάνωση.
Η έναρξη των Αγώνων της 1ης Ολυμπιάδας πραγματοποιήθηκε στις 6 Απριλίου 1896 (25 Μαρτίου με το παλιό ημερολόγιο που συνέπιπτε με τη Δευτέρα του Πάσχα για τους ορθοδόξους και με την εθνική επέτειο της ανεξαρτησίας της Ελλάδας).Το Παναθηναϊκό Στάδιο ήταν κατάμεστο από 80.000 θεατές. Παρόντες ήταν ο βασιλιάς Γεώργιος Α', η συζύγός του, βασίλισσα Όλγα και οι γιοι τους. Μετά την ομιλία του προέδρου της οργανωτικής επιτροπής, διαδόχου Κωνσταντίνου, ο βασιλιάς κήρυξε την έναρξη των Αγώνων με τα λόγια:
"Κηρύσσω την έναρξη των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Ζήτω το Έθνος, ζήτω οι Έλληνες".
Συμμετοχή αθλητών
Στην πρώτη αυτή Ολυμπιάδα η συμμετοχή ήταν ελεύθερη και πήραν μέρος αθλητικοί σύλλογοι και άτομα που είχαν φτάσει στην Αθήνα με δικά τους έξοδα. Μάλιστα, πολλοί από αυτούς δεν ήταν ούτε επίσημοι αθλητές, αλλά τους είχε συγκινήσει η ιδέα των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι συμμετέχοντες (που ήταν μόνο άντρες) διαγωνίστηκαν σε 43 αγωνίσματα. Οι Αμερικανοί κέρδισαν 11 χρυσά μετάλλια τα περισσότερα στο στίβο- αλλά η Ελλάδα πήρε τα περισσότερα σε σύνολο (50), από τα οποία τα 10 ήταν χρυσά.
Ήρωας της πρώτης Ολυμπιάδας, που αποθεώθηκε από τους θεατές, ήταν ο Σπύρος Λούης, του οποίου η νίκη στο Μαραθώνιο παραμένει θρυλική.Κι όμως ο Λούης ήταν ένας από αυτούς που δεν είχαν ασχοληθεί προηγουμένως με τον αθλητισμό!
Ένα ρεκόρ για την Αθήνα
Το ρεκόρ θεατών σε κολυμβητικούς Αγώνες των Ολυμπιακών όσο κι αν φαίνεται παράξενο, το κρατάει η Ολυμπιάδα της Αθήνας το 1896. Περισσότεροι από 40.000 θεατές παρακολούθησαν από την παραλία, από βάρκες και από πλοία, που βρισκόταν στο λιμάνι της Ζέας, τα 3 αγωνίσματα του Ολυμπιακού προγράμματος.
Το νερό της θάλασσας την ώρα που διεξάγονταν τα κολυμβητικά αγωνίσματα στην Ολυμπιάδα της Αθήνας είχε θερμοκρασία μόλις 13 βαθμούς Κελσίου. Άλλο ένα ρεκόρ, λοιπόν, για την Αθήνα η χαμηλότερη θερμοκρασία υγρού στίβου σε Ολυμπιακούς Αγώνες.