Έχουν περάσει 45 χρόνια, από την 11η Απριλίου του 1970, που το Apollo 13 εκτοξεύτηκε από το ακρωτήρι Κανάβεραλ με προορισμό τη Σελήνη. Πενήντα έξι, όμως, ώρες αργότερα, η εξέλιξη της αποστολής πήρε μία αναπάντεχα τρομακτική τροπή.
Η μεταγραφή της πραγματικής συνομιλίας μεταξύ του σκάφους και του επίγειου κέντρου ελέγχου κατά τις κρίσιμες ώρες παρέχει μία ανατριχιαστική εικόνα των δραματικών στιγμών που ακολούθησαν πέντε λεπτά μετά την έκρηξη μίας δεξαμενής οξυγόνου.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η εκτόξευση της αποστολής πραγματοποιήθηκε στις 11 Απριλίου 1970, στις 13:13:00 τοπική ώρα. Λόγω ισχυρών κραδασμών που παρουσιάστηκαν, απομονώθηκε η μεσαία τουρμπίνα της δεύτερης βαθμίδας και διέκοψε αυτόματα την λειτουργία της 132 δευτερόλεπτα πριν το κανονικό. Με την βοήθεια του κεντρικού ψηφιακού υπολογιστή ελέγχου LVDC (Saturn Launch Vehicle Digital Computer) οι υπόλοιπες τέσσερις τουρμπίνες και η τρίτη βαθμίδα αφομοίωσαν κάπως την απώλεια και το ταξίδι συνεχίστηκε σε τροχιά γύρω από την Γη και με μια πολύ μικρή απόκλιση. Κατόπιν μιάμισης περιφοράς γύρω από την Γη πυροδοτήθηκε η τρίτη βαθμίδα και το ταξίδι συνεχίστηκε με προορισμό την Σελήνη.
Το ατύχημα και η επιστροφή στην Γη
Κατά την διάρκεια της πτήσης σημειώθηκε έκρηξη σε μια από τις δύο δεξαμενές οξυγόνου. Σύμφωνα με τα πρακτικά της NASA, το διαστημόπλοιο είχε ήδη διανύσει διαδρομή διάρκειας 55 ωρών και 54 λεπτών και βρισκόταν 300.000 χιλιόμετρα από την Γη. Μια δεξαμενή οξυγόνου του σκάφους εξυπηρέτησης ανατινάχτηκε λίγο μετά την έναρξη λειτουργίας του αναδευτήρα. Ο Σουάιγκερτ μετέδωσε στο κέντρο ελέγχου το παροιμιώδες Houston, we've had a problem.
Η έκρηξη προκάλεσε ζημιά και στην διπλανή δεξαμενή οξυγόνου, με αποτέλεσμα την παύση διοχέτευσης της κυψέλης καυσίμου με οξυγόνο και την ακαριαία μείωση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και νερού. Εκτός αυτού σημειώθηκε έλλειψη αποθέματος οξυγόνου με αποτέλεσμα η αποστολή να αντιμετωπίσει σοβαρό κίνδυνο. Η μόνη λύση ήταν η άμεση διακοπή της αποστολής και επιστροφή στην Γη. Η προσσελήνωση ματαιώθηκε και η τροχιά του διαστημοπλοίου διορθώθηκε, έτσι ώστε να πραγματοποιήσει καμπύλη επιστροφής αντί να μπει σε δορυφορική τροχιά γύρω από την Σελήνη.
Η πρόχειρη κατασκευή φίλτρου διοξειδίου του άνθρακα (CO2).
Η σεληνάκατος πήρε την θέση του κατεστραμμένου σκάφους εξυπηρέτησης ως σκάφος διάσωσης. Ο διασωστικός εξοπλισμός της σεληνακάτου όμως εκπληρούσε μικρότερες προδιαγραφές, αφού ήταν κατασκευασμένη για λιγότερο πλήρωμα και μικρότερη χρήση. Η παροχή οξυγόνου ήταν μεν αρκετή, αλλά έλειπε η παροχή νερού και ηλεκτρικού ρεύματος εκτός από μερικές μπαταρίες που ήταν φορτισμένες. Εκτός αυτού έλειπε η ανακύκλωση του αέρα και δεν επαρκούσε η αποχέτευση του διοξειδίου του άνθρακα. Υπό την καθοδήγηση του πύργου ελέγχου οι αστροναύτες κατασκεύασαν με ότι υλικά βρέθηκαν στο διαστημόπλοιο (σακούλες, χάρτες, κολλητική ταινία) έναν πρόχειρο προσαρμογέα του μηχανήματος από το σκάφος εξυπηρέτησης, το έβαλαν σε λειτουργία και πυροδότησαν τους πυραύλους για να επιστρέψουν στην Γη.