Πριν από μια 15ετία η Ολλανδία ήταν η χώρα προς την οποία έδειχναν όλοι όταν ήθελαν να αναφερθούν στη νομιμοποίηση της κάνναβης/μαριχουάνα. Από τότε όμως έχουν αλλάξει πολλά, καθώς ο αριθμός των χωρών στην Ευρώπη αλλά και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, που άλλαξαν τις πολιτικές αυξάνουν και οι νέες πολιτικές που έχουν υιοθετηθεί κινούνται σε έναν ευρύ άξονα που ξεκινά από την απλή αποποινικοποίηση της χρήσης για ιατρικούς ή/και ψυχαγωγικούς λόγους και μπορεί να φτάνει ως και την πλήρη νομιμοποίηση καλλιέργειας, διάθεσης κλπ, πάντα βέβαια υπό όρους και προϋποθέσεις.
Το σημείο καμπής όμως, για την αλλαγή αυτών των πολιτικών, ήταν κυρίως για τις ΗΠΑ που πλέον ηγούνται του κινήματος για τη νομιμοποίηση της κάνναβης, «αποτυχία στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών» και η ανάγκη να συζητηθούν και να υιοθετηθούν εναλλακτικές πολιτικές. Ακόμη και ο ΓΓ του ΟΗΕ, Μπαν γι Μουν- όπως και ο προκάτοχός του Κόφι Άναν- στηρίζει το έργο της Παγκόσμιας Επιτροπής για τα Ναρκωτικά η οποία κάνει ανοιχτά λόγο για την αποτυχία σε αυτό τον «πόλεμο» και τρέχει καμπάνια και αναζήτησης νέων προσεγγίσεων στο θέμα.
To δε video-animation (σε μορφή παραμυθιού και με πρωταγωνιστή τον...δράκο Drugo) της Επιτροπής εξηγεί με τον πιο απλό τρόπο αυτή την αποτυχία και περνά το μήνυμα για τη νέα προσέγγιση που απαιτείται στο θέμα.
Πόσο όμως έχει αλλάξει ο παγκόσμιος χάρτης της κάνναβης; Η HuffPost Greece εστίασε στα μοντέλα που έχουν υιοθετήσει μέχρι σήμερα μερικές χώρες που ηγούνται των αλλαγών στην προσέγγιση της χρήσης και της διάθεσης και ίσως να βοηθήσουν στο διάλογο που μπορεί να ξεκινήσει στην Ελλάδα.
Έγινε η πρώτη χώρα που νομιμοποίησε την κάνναβη. Οι ιδιώτες μπορούν να καλλιεργούν έως και έξι φυτά στο σπίτι τους ενώ επιτρέπεται και η δημιουργία λεσχών. Όλες όμως οι αγορές περνούν μέσα από την την ομοσπονδιακή κυβέρνηση η οποία δημιουργεί το δίκτυο από όπου θα γίνεται η διάθεση και να ορίζει τις τιμές. Οι ενδιαφερόμενοι εγγράφονται σε λίστες και μπορούν να λαμβάνουν έως και 60γραμ. το μήνα για 1 δολάριο το γραμμάριο. Η διάθεση γίνεται μόνο σε ενήλικές, Ουρουγουανούς και απαγορεύεται η χρήση στο χώρο εργασίας ενώ υπάρχει πρόστιμο για την οδήγηση υπό την επήρεια. Μέχρι στιγμής πάντως το δίκτυο διάθεσης έχει καθυστερήσει.
Από τα τέλη του 2012, δύο Πολιτείες της Αμερικής, το Κολοράντο και η Ουάσιγκτον -ύστερα από το «πράσινο φως» που έδωσε με επιφύλαξη ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα -, «πέρασαν» νομοθεσία που επιτρέπει τη χρήση της κάνναβης για ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Τον περασμένο Νοέμβριο η «Πρωτοβουλία 71» όπως ονομάζεται, εγκρίθηκε με 65% στην Περιφέρεια της Κολούμπια ενώ αντίστοιχα οι ψηφοφόροι στο Όρεγκον ψήφισαν «ναι» σε ποσοστό 54%. Η Κολούμπια και το Όρεγκον προστέθηκαν στην Ουάσιγκτον και το Κολοράντο που ήδη έχουν νομιμοποιήσει την κάνναβη για ψυχαγωγική χρήση.
Μόλις τον Απρίλιο η Αλάσκα έγινε η πέμπτη πολιτεία που νομιμοποίησε τη μαριχουάνα για ψυχαγωγική χρήση και η προσωπική κατανάλωση «είναι απολύτως νόμιμη για τους ενήλικες, αλλά εξακολουθεί να είναι παράνομη στους δημόσιους χώρους και επιφέρει πρόστιμο». Οι κάτοικοι της Αλάσκα έχουν το δικαίωμα να καλλιεργούν τη δική τους μαριχουάνα, να λαμβάνουν ή να παραχωρούν μέχρι 28γραμ. κάνναβης, αλλά απαγορεύεται η πώληση χωρίς ειδική άδεια.
Η χρήση κάνναβης όμως παραμένει παράνομη σε ομοσπονδιακό επίπεδο παρά τις πιέσεις που ασκούνται. Ωστόσο σε 23 πολιτείες των ΗΠΑ έχουν νομιμοποιήσει την κάνναβη για ιατρικούς σκοπούς, ενώ συνολικά 40 Πολιτείες έχουν χαλαρώσει το νομικό πλαίσιο που αφορά τη χρήση κάνναβης.
Το 2016 άλλες έξι έως 12 Πολιτείες (Αριζόνα, Καλιφόρνια, Ντέλαγουεαρ, Χαβάη, Μέιν, Μέριλαντ, Μασαχουσέτη, Μοντάνα, Νεβάδα, Νέα Υόρκη, Ρόουντ Άιλαντ, Βερμόντ) θα κληθούν κατά πάσα πιθανότητα να ψηφίσουν υπέρ ή κατά της νομιμοποίησης
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, η νομιμοποίηση της μαριχουάνας θα φέρει κέρδη 13,7 δισ. δολαρίων και συγκεκριμένα: 6 εκατ. δολάρια από τη φορολόγηση των προϊόντων και 7,7 δισ. από την ελαχιστοποίηση των δυνάμεων καταδίωξης της «εγκληματικότητας» γύρω από την κάνναβη.
Η χρήση της κάνναβης έχει αποποινικοποιηθεί και οι όσοι το επιθυμούν μπορούν να κατέχουν μια ποσότητα που αντιστοιχεί βάσει νόμου στις ανάγκες προσωπικής κατανάλωσης ενώ υπάρχει και η δυνατότητα να καλλιεργούν κάνναβη στο σπίτι τους, πάντα για προσωπική χρήση. Στο μεταξύ, έχουν δημιουργηθεί λέσχες κάνναβης, οι οποίες από 60 που ήταν το 2010 έχουν φθάσει σήμερα τις 700 με τις περισσότερες εξ αυτών να έχουν την έδρα της στην Καταλονία, την περιφέρει που πλέον πολλοί αποκαλούν «Άμστερνταμ του Νότου».
Οι λέσχες καλύπτουν τις ανάγκες των μελών τους για προσωπική χρήση ενώ για για την πλειοψηφία αυτών δεν ισχύουν οι αυστηροί κανόνες των clubs- όπως να προταθεί κάποιος από άτομο που είναι ήδη μέλος. Η εγγραφή γίνεται ακόμη και τηλεφωνικά ή μέσω ίντερνετ ενώ οι λέσχες μπορεί να είναι από μικροί χώροι στο ισόγειο ενός κτιρίου έως και αρκετά πολυτελείς και να καταλαμβάνουν αρκετούς ορόφους ενός κτίσματος. Μόνο τα δύο τελευταία χρόνια οι λέσχες κάνναβης στην Καταλονιά έχουν φθάσει να αριθμούν ακόμη και 165.000 μέλη ενώ οι πωλήσεις τους αγγίζουν τα 5εκατ. ευρώ το μήνα!
Βέβαια μέχρι στιγμής κινούνται ουσιαστικά σε ένα «γκρίζο» καθεστώς αλλά αναμένεται να υιοθετηθεί νέος νόμος ο οποίος θα ρυθμίσει το καθεστώς έκδοσης αδειών των λεσχών και θα προβλέπει μεταξύ άλλων την πώληση μόνο σε Ισπανούς πολίτες- προς αποφυγή τη συσσώρευσης «τουριστών κάνναβης»- τα μέλη θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 21 ετών ενώ πριν κάνουν την πρώτη του αγορά θα υπάρχει δοκιμαστική περίοδος 15ημερών. Πληροφορίες ανάφεραν ακόμη πως θα πρέπει να υπάρχει καταγραφή των φυτών κάνναβης που καλλιεργεί η κάθε λέσχη, ενώ πιθανότατα θα υπάρξει και όριο - μεταξύ 60 και 100 γραμ. κάνναβης- αγοράς το μήνα.
Η ατομική χρήση για όλων των ειδών τα ναρκωτικά έχει αποποινικοποιηθεί από το 2001 ενώ υπάρχει μακρά…παράδοση καλλιέργειας κάνναβης για προσωπική χρήση. Αυτό δεν σημαίνει πως τα ναρκωτικά είναι νόμιμα, αλλά η κατοχή για προσωπική χρήση- με συγκεκριμένους περιορισμούς - δεν οδηγεί σε ποινικές διώξεις. Παρά δε την μικρή αύξηση που παρατηρήθηκε στη χρήση ναρκωτικών μετά την αποποινικοποίηση στη συνέχεια παρατηρήθηκε σημαντική μείωση, με τα ποσοστά χρηστών να κυμαίνονται αισθητά πιο κάτω από αυτά πριν την αποποινικοποίηση.
Στην Ολλανδία δεν πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρξει μια κοινωνία χωρίς ναρκωτικά. Η κυβέρνηση με βασικό όπλο την πρόληψη και τον περιορισμό των συνεπειών από τα ναρκωτικά εφαρμόζει εδώ και περίπου 30 χρόνια μια πολιτική που έχει δεχθεί πολλές επικρίσεις και που έχει συζητηθεί όσο καμία άλλη.
Η συναινετική πολιτική που ακολούθησαν όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών διευκόλυνε τη διαμόρφωση μιας πολιτικής που βασίζεται σε δύο άξονες: πρώτον, τον διαχωρισμό μεταξύ σκληρών και μαλακών ουσιών και, δεύτερον, τη διαφοροποίηση του νόμου ανάλογα με το αν πρόκειται για κατοχή μικρής ποσότητας για προσωπική χρήση ή μεγαλύτερης ποσότητας με σκοπό την εμπορική εκμετάλλευσή της.
Τα μαλακά ναρκωτικά, όπως κατέληξαν, είναι λιγότερο επιβλαβή για την υγεία από τα σκληρά ναρκωτικά. Η πώληση κάνναβης στα Coffee Shops είναι ανεκτή, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τηρούν τους προβλεπόμενους κανόνες ή τα «κριτήρια ανοχής».
Τα Coffee Shops: δεν πρέπει να ενοχλούν, δεν επιτρέπεται να πωλούν σκληρά ναρκωτικά, δεν επιτρέπεται να πωλούν κάνναβη σε ανηλίκους, δεν επιτρέπεται να διαφημίζουν τα ναρκωτικά και δεν επιτρέπεται να πωλούν μεγάλες ποσότητες (πάνω από 5 γραμμάρια κάνναβης) σε μία μόνο συναλλαγή.
Για την καταπολέμηση δε της εγκληματικότητας ψηφίστηκε ένας νέος νόμος την 1η Ιανουαρίου 2013 σύμφωνα με τον οποίο μόνο «οι κάτοικοι των Κάτω Χωρών», επιτρέπεται να επισκεφθούν τα Coffee Shops και αγοράζουν κάνναβη. Ένας κάτοικος της Ολλανδίας είναι κάποιος που ζει σε ένα ολλανδικό δήμο και έχει καταχωρηθεί εκεί.
Οι δε ιδιοκτήτες Coffee Shops απαιτείται να βεβαιώσουν ότι όσοι έχουν γίνει δεκτοί στο κατάστημα τους είναι κάτοικοι των Κάτω Χωρών, ηλικίας 18 ετών και άνω.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες από άτομα που έχουν αυτομολήσει, την έχουν επισκεφθεί αλλά και από ειδικούς, στη χώρα του Κιμ Γιονγκ Ούν είτε δεν υπάρχει νόμος κατά της κάνναβης - χρήση και πώληση- είτε απλά δεν εφαρμόζεται. Υπάρχει μάλιστα και αναφορά νεαρής συγγραφέως από την Αγγλία η οποία ανέφερε πως αγόρασε μια σακούλα κάνναβη σε αγορά, κάπνισε ελεύθερα τόσο σε δημόσιους χώρους, πάρκα, εστιατόρια, μπαρ και ουδείς την ενόχλησε…