Όταν ο Νίκος Ξυδάκης διορίστηκε αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού, οι άνθρωποι του πολιτισμού αναθάρρησαν. Επιτέλους, ένας άνθρωπος που γνώριζε εξαιρετικά καλά τα θέματα του πολιτισμού σε μια θέση στην οποία στο παρελθόν είχαμε δει τους πιο ετερόκλητους και -συχνά ακατάλληλους- ανθρώπους. Μετά από σχεδόν τριάντα χρόνια δημοσιογραφικής καριέρας, ο Νίκος Ξυδάκης. βρέθηκε στην αντιπέρα όχθη. Ίσως να ΄ναι και κάπως αστείο: ένας άνθρωπος που έγινε πάνω απ' όλα γνωστός για την ευθύβολη κριτική του, τώρα πρέπει να απαντάει διπλωματικά. Πως νιώθει γι 'αυτό; «Είναι νωρίς νομίζω να πω, αλλά το πρώτο πράγμα είναι ότι νιώθεις μοναξιά, σε βλέπουν ως εξουσία και δικαίως. Όλοι οι φίλοι σου οι δημοσιογράφοι είναι απέναντι. Έτσι είναι το σωστό. Κι εγώ πάντα έτσι ήμουνα - γενικώς έχει πολλή μοναξιά, πολλή δουλειά και πολλή αδρεναλίνη. Έχεις τη γνώμη σου αλλά δεν μπορείς να τη λες κι εγώ ήμουν επαγγελματίας «αποψάκιας». Δεν πρέπει να λες τη γνώμη σου, λόγω θέσης πια», λέει ο ίδιος.
Κοιτώντας το τοπίο που «κληρονόμησε» ο Nίκος Ξυδάκης τα πράγματα μόνο ρόδινα δεν είναι. Πέρα από τον κουτσουρεμένο προϋπολογισμό του Υπουργείου, τα προβλήματα είναι και στρατηγικά. Από τη μία το προεκλογικό πυροτέχνημα της Αμφίπολης που δημιούργησε τρομακτικές προσδοκίες, από την άλλη η διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα αλλά και δυο μεγάλες έντονες εκκρεμότητες: το υπερχρεωμένο Μέγαρο Μουσικής καθώς και η υπόθεση του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης - η απομάκρυνση της Άννας Καφέτση μετά από 14 χρόνια, καθυστέρησε ακόμα περισσότερο τα εγκαίνια του Μουσείου, που πλέον έχουν αρχίσει να θυμίζουν ανέκδοτο. Εάν προσθέσουμε σε αυτά και το έντονο πολεμικό κλίμα που δημιούργησε ο Σωτήρης Χατζάκης μετά την απομάκρυνσή του από το Εθνικό Θέατρο, οι δυσκολίες για τον αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού μοιάζουν μεγαλύτερες από ποτέ - το ίδιο και οι προσδοκίες.
Για τα γλυπτά του Παρθενώνα: «Δεν μπορώ να απορρίψω το ενδεχόμενο δανεισμού αλλά δεν μπορώ να το δεχτώ και προκαταβολικά χωρίς να ξέρω ποιο είναι το περιβάλλον και οι συνθήκες αυτής της σύμβασης».
Πού βρισκόμαστε με τα Γλυπτά του Παρθενώνα; Έχει προηγηθεί η άρνηση του Βρετανικού Μουσείου να δεχτεί την UNESCO ως διαμεσολαβητή. Yπήρχε μάλιστα ένας υπαινιγμός στο γράμμα του Διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου Sir Richard Lambert, ότι θα μπορούσαν να σκεφτούν την πιθανότητα ενός δανεισμού των γλυπτών. Εσείς θα το δεχόσασταν αυτό;
Είναι όλα ανοιχτά και υπό συζήτηση. Τα γλυπτά του Παρθενώνα είναι ένα ενιαίο, αδιάσπαστο σύνολο. Το παλιό επιχείρημα ήταν ότι δεν υπήρχε Μουσείο για να μπουν. Τώρα υπάρχει ένα μουσείο που φτιάχτηκε ειδικά γι' αυτά. Η διεκδίκηση θα συνεχιστεί. Με άλλους τρόπους, με άλλη ένταση, διαρκώς, κυρίως όμως ενώπιον της διεθνούς κοινής γνώμης, για να καταλάβουν ότι είναι ένα πράγμα δίκαιο. Δεν υπάρχει καμία επιθετική ενέργεια. Δεν διεκδικούμε άλλα πράγματα από αυτούς στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Δόξα τω Θεώ έχουμε πάμπολλα, δεν ζητάμε πράγματα από το Λούβρο ή από ένα γερμανικό Μουσείο, ζητάμε τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, που είναι στον πυρήνα του Δυτικού πολιτισμού. Αυτό το θέμα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με εμμονή αλλά ούτε και με ελαφρότητα. Δεν θέτει άλλα πολιτικά προβλήματα, αντιθέτως έχει βοηθήσει να σχηματιστεί τόσο στην κοινή γνώμη όσο και στη διεθνή πολιτιστική διπλωματία μια πολύ πιο υγιής αντίληψη για το τι σημαίνει προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς, επαναπατρισμός των κλαπέντων: ξαναείδαμε πρόσφατα τη λεία πολέμου όταν βρέθηκαν εκατοντάδες πινάκες στο Μόναχο που είχαν κλαπεί από τους ναζί. Δημιουργείται μια νέα συζήτηση και μια νέα κατανόηση: τι σημαίνει προστασία, τι σημαίνουν σύνολα, τι σημαίνει ότι μερικά πράγματα είναι πιο ωραίο να τα βλέπεις στον τόπο τους, ιδιαίτερα όταν συντρέχουν όλοι οι λόγοι προστασίας και ανάδειξης. Στην Ελλάδα συντρέχουν, παρότι έχουμε τεράστιο απόθεμα που πολλές φορές δημιουργεί προβλήματα συντήρησης και ανάδειξης τους. Ίσως καμία χώρα στον κόσμο να μην έχει τέτοια έκταση, πλήθος και ποικιλία ευρημάτων και να παρουσιάζονται με τρόπο από αξιοπρεπή έως αξιοθαύμαστο.
Το δικό τους σκεπτικό ξέρετε ποιο είναι. Ότι αν μας τα δώσουν, μετά θα αρχίσουν όλες οι χώρες να διεκδικούν τα δικά τους έργα τέχνης και ευρήματα.
Δεν έχει θέσει κανείς τέτοιο ζήτημα όμως και υπάρχουν διάφοροι τρόποι που αν αρχίσουμε να τους συζητάμε τα επόμενα χρόνια μπορεί και να «τα βρούμε». Αυτά αλλάζουν μέσα στο χρόνο.
Ναι, αλλά τo Bρετανικό Μουσείο είναι ουσιαστικά ένα Μουσείο με ευρήματα άλλων πολιτισμών. Το επιχείρημα είναι ότι αν γίνει η αρχή και υπάρχει προηγούμενο, δεν θα σταματούν οι διεκδικήσεις.
Κοιτάξτε, εμείς διεκδικούμε ένα πράγμα από το 1985. Έχουν περάσει 30 χρόνια. Μπορεί να περάσουν άλλα πέντε, δέκα είκοσι, ή δυο για να πάρουμε τα γλυπτά. Για να φτάσει να μην υπάρχει το Βρετανικό Μουσείο θα πρέπει να περάσουν 200-300 χρόνια.
Εσείς θα ήσασταν ανοιχτός στο ενδεχόμενο να δανειστεί η Ελλάδα τα Γλυπτά του Παρθενώνα;
Ναι, δεν μπορώ να το απορρίψω αλλά δεν μπορώ να το δεχτώ και προκαταβολικά χωρίς να ξέρω ποιο είναι το περιβάλλον, οι συνθήκες αυτής της σύμβασης.
Στο τελευταίο γράμμα των Βρετανών υπήρχε μια νύξη δανεισμού.
Εμείς δε δεχόμαστε ότι τα μάρμαρα είναι των Βρετανών. Τα Μάρμαρα δεν είναι ούτε των Ελλήνων. Τα Μάρμαρα ανήκουν στον Παρθενώνα. Ο Παρθενώνας είναι παγκόσμια κληρονομιά κι εμείς τον διαχειριζόμαστε. Πριν από τριακόσια χρόνια τον διαχειρίζονταν οι Οθωμανοί, οι οποίοι τον πούλησαν και τον κατέστρεψαν. Πριν από 600 χρόνια τον διαχειρίζονταν οι Ενετοί οι οποίοι τον βομβάρδισαν και ούτω καθεξής. Ο Παρθενώνας δεν ανήκει στους εκάστοτε νομείς, ανήκει στην Ανθρωπότητα. Τον έχουν προσκυνήσει ο Χάιντεγκερ, ο Μαλρό, ο Φρόιντ. Ο Φρόιντ λιποθύμησε εκεί επειδή ανήκε κάπου; Όχι είχε οράματα, είδε το Μωυσή εκεί. Αυτή είναι η αλήθεια όμως. Ανήκει πιο πολύ στους ανθρώπους που τον σκέφτονται και παθαίνουν πνευματικό ίλιγγο, πάρα στους Έλληνες - πολλοί εκ των οποίων δεν έχουν ανέβει καν στον Παρθενώνα. Δεν παίρνουμε τα Γλυπτά για να τα φέρουμε στην Ελλάδα, τα παίρνουμε για να ενωθούν με τον Παρθενώνα. Ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα.
Θα κάνατε άλλη μια άσκηση δημοσιών σχέσεων όπως αυτή που έγινε με την Αμάλ Αλαμουντίν;
Όχι αυτή η συγκεκριμένη περίοδος έχει κάνει ένα κύκλο και έχει δείξει τη δυναμική της. Ούτε εγώ το επέλεξα για να πρέπει να το συνεχίσω. Πρέπει να κάνω μια αξιολόγηση. Κοιτάξτε, οτιδήποτε διαφωτίζει την κοινή γνώμη και της δίνει επιχειρήματα επί της ουσίας είναι καλό για ένα διεθνή διάλογο πολιτισμού, άλλα δεν νομίζω ότι πρόθεση του Ελληνικού κράτους είναι να θίξει το βρετανικό κράτος. Είναι μια χώρα - σύμμαχος με ακατάλυτους δεσμούς φιλίας. Δεν πας επιθετικά απέναντι σε μια φιλική και σύμμαχο χώρα, απλώς κινητοποιείς την ίδια την κοινή γνώμη. Νομίζω πως η κοινή γνώμη στη Βρετανία είναι πιο θερμή από οποιοδήποτε άλλου. Δεν αισθάνονται ότι θα χάσουν κάτι από την πολιτιστική τους κληρονομιά αν επιστραφούν και σμίξουν με αυτά που ήδη βρίσκονται εδώ.
Όποτε να μην περιμένουμε την κα Αλαμουντίν στην Αθήνα κάποια στιγμή σύντομα;
Δεν θα την αποτρέψουμε, άλλα δεν είναι και η πρώτη μας προτεραιότητα.
Τι ακριβώς συμβαίνει με την Aμφίπολη; Κάνατε κάποιες δηλώσεις στη Βουλή ότι κινδυνεύει εάν δεν γίνουν έργα άμεσα.
Πρέπει να προστατευτεί. Εκεί ήταν ένας λόφος με χώμα. Κάτω από το Λόφο ήταν το μνημείο - πρέπει υποστυλωθεί και να διαμορφωθεί ο λόφος έτσι ώστε να αντέξει επιχωματώσεις ενώ πρέπει να γίνουν αποστραγγιστικά έργα. Το έργο της αναστήλωσης μπορεί να είναι το ίδιο και περισσότερο σημαντικό με το έργο της ανασκαφής. Αν δεν υποστυλώσεις το έργο το έχασες, γιατί δημιουργούνται ζημιές που είναι αδύνατον να φτιάξει κανείς. Αυτό που λένε οι αρχαιολόγοι είναι ότι «κάθε ανασκαφή είναι καταστροφή», διότι το βγάζεις από την ησυχία του,τον ύπνο του και ασκείς μια βία, το αποκαλύπτεις. Πολλά σωζόμενα πράγματα μέσα σε συνθήκες θαψίματος και ξηρασίας σώζονται - αντίθετα μόλις έρθουν σε επαφή με την ατμόσφαιρα καίγονται, χάνονται. Μετά τη «βία» της ανασκαφής τώρα πρέπει να δώσουμε τη φροντίδα της αναστήλωσης.
Πόσα χρήματα θα χρειαστούν γι' αυτό;
Η ανασκαφή έχει κοστίσει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ και ψάχνουμε να βρούμε το ακριβές ποσό. Ωστόσο υπήρξαν κάποιες χορηγίες, κάποια χρήματα της περιφέρειας, κονδύλια του Υπουργείου ενώ είναι εν εξελίξει χρηματοδοτήσεις κάποιων ερευνών και μελετών. Για την αναστήλωση εκκρεμεί ένας πλήρης προϋπολογισμός. Θα γίνει μια διασωστική μελέτη και θα δούμε πόσο θα κοστίσει.
Άλλες ανασκαφές δεν θα γίνουν.
Όχι, η πρώτη φάση έχει ολοκληρωθεί έτσι κι αλλιώς.
Δεν πρέπει η κα Περιστέρη να κάνεις κάποιες ανακοινώσεις;
Ναι, βάσει του αρχαιολογικού νόμου, μέσα σε εννιά μήνες από την ολοκλήρωση του ανασκαφικού κύκλου πρέπει να ανακοινώσει τι έχει βρει. Τρέχει ο χρόνος, οπότε μέχρι το φθινόπωρο θα πρέπει να κάνει μια πλήρη ανακοίνωση. Αυτή είναι η υποχρέωση της βάσει του νόμου. Ότι έχει βρει, μελετήσει, τις περιγραφές της, τα συμπεράσματά της, ότι υλικό υπήρχε, να το παρουσιάσει.
Υπάρχει περίπτωση να μάθουμε κάτι καινούριο;
Δεν το ξέρω. Υπάρχει ένα μεγάλο υλικό που μελετάει, το περισσότερο φυλάσσεται στο Μουσείο Αμφιπόλεως - εκεί γίνεται η μελέτη και η συντήρηση. Εικάζω ότι οι πιο πολλές πληροφορίες για τη χρονολόγηση και τη σύνθεση ενός αφηγήματος για το Μουσείο θα προκύψουν από τη μελέτη της κεραμικής. Επειδή ο τάφος είναι άγρια συλημένος, ότι ευρήματα βρούνε θα βγούνε από 'κει. Η κεραμική συνήθως δεν αποσπάται οπότε μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες. Μπορεί να μην είναι υψηλής αισθητικής η εκθεσιακής αξίας ωστόσο δίνει τις καλύτερες πληροφορίες για τις χρονολογήσεις.
Υπάρχουν ακόμα πολλές προσδοκίες σε σχέση με την Αμφίπολη. Ο κόσμος περιμένει μια αποκάλυψη.
Νομίζω τα περισσότερα έχουν αποκαλυφθεί. Πιστεύω ότι ο πυρήνας είναι αυτό που ήδη ξέραμε, αυτή η περιοχή της Αμφιπόλεως είναι μια περιοχή με εξαιρετικό φυσικό πλούτο, ποταμίσιους δρόμους, κάμπους, ήταν μάλιστα ένα κέντρο στρατηγικό στους καιρούς των Μακεδόνων και των Ρωμαίων. Ξέρουμε επίσης ότι υπάρχουν πολλά σημεία που πρόκειται να γίνουν ανασκαφές στο μέλλον, όπως επίσης γνωρίζουμε ότι έχει αποκαλυφθεί το Γυμνάσιο από τον Λαζαρίδη, που έσκαβε εκεί για δεκαετίες ολόκληρες. Εκεί υπάρχει ένα θέατρο (μέσα στο χώρο του Γυμνασίου) με παλαίστρες και ιερά. Υπάρχει, επίσης, ο Λέων της Αμφιπόλεως και το Μουσείο που έχει συγκεντρώσει πολλά κτερίσματα από την εποχή του λίθου μέχρι τα υστεροβυζαντινά χρόνια.
Γιατί πιστεύετε ότι ο κόσμος πίστεψε τόσο πολύ εθνικά σε αυτό το πράγμα;
Είναι ιστορικοί οι λόγοι. Η Μακεδονία έχει πάρα πολύ σύντομη ανασκαφική ιστορία, ουσιαστικά μετά τη δεκαετία του '60. Η πρώτη σημαντική ανακάλυψη ήταν ο τάφος του Φίλιππου με τον Ανδρόνικο. Στη Νότια Ελλάδα η ανασκαφική δράση ξεκίνησε στα μέσα του 19ου αιώνα. Μετρά μόλις 50 χρόνια ζωής η αρχαιολογική ιστορία της Μακεδονίας και είναι γεμάτη θησαυρούς που πρέπει να ανακαλυφτούν. Το άλλο θέμα, νομίζω, είναι η λαχτάρα ώστε να αποκαλυφθεί συμπαγής η ιστορική συνέχεια - μερικές φορές είναι θεμιτό αλλά κάποιες φορές εμπεριέχει μια δόση υπερβολής. Εγώ λέω για την Αμφίπολη, που την είδα και είναι κάτι καταπληκτικό, ένα Χόλιγουντ, χρειάζεται να ξέρουμε ποιος ήταν θαμμένος μέσα ; Ήταν κάποιος άρχοντας, κάποιος σπουδαίος. Σε 20-30 χρόνια μπορεί να συγκροτηθεί η ιστορική αφήγηση από άλλες ψηφίδες. Και αυτό που έχουμε βρει πάντως είναι καταπληκτικό. Νομίζω μερικές φορές γίνεται μια κατάχρηση για ψηφοθηρικούς λόγους ενώ υπάρχει και μία αδηφαγία από τα ΜΜΕ.
Εδώ υπάρχει και μια «σελέμπριτι αρχαιολογία»
Ναι, ότι υπάρχει κάποιος διάσημος. Στην αρχή ήταν ο Αλέξανδρος, μετά η σύζυγος του, ύστερα βρήκαμε το τάφο του μικρανιψιού του. Κάποιος είναι, δεν έχει σημασία.
Με το ηλεκτρονικό εισιτήριο τι γίνεται; Είχατε πει αρχικά ότι θα μπει στους αρχαιολογικούς χώρους τον Ιούνιο.
Θα το βάλω ακόμα κι αν χρειαστεί να πάμε πέντε άνθρωποι από το Υπουργείο με εμένα πρώτο ακόμα κι αν πρέπει να κρατάμε τα σκάνερ μόνοι μας.
Γιατί το λέτε τόσο εμφατικά; Είναι τόσο δύσκολο;
Όχι δεν είναι δύσκολο. Είναι μια απόλυτη ανάγκη εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών, της εικόνας και του σέρβις που παρέχεις, του εξορθολογισμού και της αύξησης των εσόδων. Είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι με αυτό τον τρόπο θα αυξηθούν τα έσοδα. Όπου έχει γίνει διεθνώς, τα έσοδα διπλασιάζονται, τριπλασιάζονται. Είναι ένα πράγμα που νιώθεις ντροπή σαν Έλληνας γιατί δεν υπάρχει.
Έχετε πει ότι θα φτιάξετε και τα πωλητήρια. Πιστεύετε ότι θα προλάβετε τη σεζόν;
Την σεζόν, στο ηλεκτρονικό εισιτήριο, ως ένα βαθμό, θα την προλάβουμε. Θ' αρχίσει από την Ακρόπολη και τους εφτά χώρους γύρω της που είναι και ο πυρήνας των αρχαιολογικών χώρων. Από 'κει και πέρα, με λίγη τύχη, μπορούμε μέχρι το τέλος της σεζόν να το έχουμε επεκτείνει και σε άλλους χώρους.
Έχετε πει επίσης ότι θα τοποθετήσετε Διευθυντή στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Δεν το θέλω μόνο εγώ, προβλέπεται από το νόμο και από την κοινή λογική. Τα Μουσεία έχουν Διευθυντές.
Δηλώσατε ότι θα καλύψετε τη θέση με διαγωνισμό. Πότε θα διεξαχθεί;
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πρόγραμμα για τον τρόπο διοίκησης εποπτευόμενων οργανισμών και παράλληλα τρέχει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των αρχαιολογικών χώρων και των Μουσείων. Το Μουσείο Ακροπόλεως είναι και τα δυο: είναι ένα μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς κι ένας εποπτευόμενος οργανισμός με ένα προνομιακό καθεστώς. Έχει μια αυτοτέλεια που δεν την έχουν άλλα μουσεία και πρέπει με τον τρόπο του να συνεισφέρει στην συντήρηση όλης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Από την άλλη μεριά πρέπει να εξετάσουμε πως εκσυγχρονίζονται οι εποπτευόμενοι οργανισμοί ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον καθώς και η λειτουργικότητά και ευελιξία των μουσείων. Είμαι υπέρ της αυτοτέλειας των εποπτευόμενων οργανισμών. Πρέπρει να σεβόμαστε την αυτονομία, τις λειτουργικές τους ιδιομορφίες και την ιδιομορφία του εκάστοτε καλλιτεχνικού προϊόντος. Όλοι αυτοί οι οργανισμοί, επειδή είναι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, στηρίζονται στο δημόσιο χρήμα και πρέπει να λειτουργούν σε συνθήκες απόλυτης διαφάνειας υπέρ του δημόσιου συμφέροντος. Με τα έσοδά του το Μουσείο της Ακρόπολης θα πρέπει όχι μόνο να συντηρείται αλλά και να δίνει, να βοηθάει ας πούμε το μικρό Μουσείο στη Δυτική Μακεδονία. Πρέπει να συνεισφέρει στο όλον, στο σύνολο.
Θα κάνετε διεθνή διαγωνισμό;
Ναι αν και πιστεύω πως δύσκολα θα υπάρξει ξένος γνώστης της κλασικής αρχαιότητας με εμπειρία στην αρχαιολογία και στη μουσειολογία τέτοια που να έχει ένας Έλληνας. Το λέω σαν μια πρόβλεψη.
Σας ρωτάω γιατί έχετε πει ότι θα κάνετε διεθνή διαγωνισμό και για το ΕΜΣΤ.
Ναι βέβαια.
Πως θα γίνουν αυτοί οι διαγωνισμοί; Πως θα γίνει ένας διεθνής διαγωνισμός για μια τέτοια θέση στην Ελλάδα;
Πως γίνονται στο Μουσείο Μπενάκη;
Μα είναι ένα τελείως άλλο μοντέλο Μουσείου, το Μπενάκη.
Κοιτάξτε, ακόμα και στη δημόσια διοίκηση μπαίνουμε σε ένα άλλο μοντέλο. Είναι κι ένας τρόπος απογαλακτισμού, μια θέση ευθύνης ενός διευθυντή που τον διαχωρίζει από τις διακυμάνσεις της πολιτικής εξουσίας. Πρέπει να υπάρχει ένα αυστηρό σύστημα αξιολόγησης που να βάζει κριτήρια, να έχει διάρκεια και μια θεσμική συνέχεια και μνήμη έτσι ώστε ο κάθε φορέας να είναι «αδιάβροχος» από την αλλαγή της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας.
Έχετε κάποιο χρονικό ορίζοντα για τον έναν διαγωνισμό η για τον άλλον;
Οι δύο πιο ώριμοι που έχουμε μπροστά μας είναι το Μουσείο της Ακροπόλης και το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Το ένα δεν έχει διευθυντή και το άλλο έχει προσωρινό με μικρή διαδρομή, μέχρι τον Ιανουάριο του '16.
«Με οποιονδήποτε τρόπο θα πρέπει η κα Καφέτση να είναι παρούσα στο άνοιγμα του Έθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης».
Σε τι στάδιο βρίσκεται αυτό το Μουσείο. Γιατί πλέον έχουμε ακούσει τα πάντα από το ότι είναι πανέτοιμο, μέχρι το ότι είναι γιαπί.
Όχι δεν είναι γιαπί, είναι έτοιμο. Έχει μια δυσκολία τεχνικής παραλαβής επειδή είναι έργο ΕΣΠΑ, αλλά και να μην ήταν υπάρχει μια διαδικασία παραλαβής. Πρέπει να τηρηθούν κάποια πρωτόκολλα.
Οι μελέτες έχουν τελειώσει;
Ναι, πρακτικά μπορούμε να πούμε πως ναι.
Είχατε μιλήσει για ηθική αποκατάσταση της κυρίας Καφέτση. Που βρίσκεστε με αυτό;
Ισχύει αυτό.
Με ποιο τρόπο θα την αποκαταστήσετε;
Με τον α' η β' τρόπο. Θα είναι προς όφελος του Μουσείου να ανοίξει, να μπει σε λειτουργία και να γίνει κάτι που να ικανοποιεί και την ίδια και κυρίως να ικανοποιείται το σύνολο, γιατί είχε μια βιαιότητα και μια αδικία η απομάκρυνση της.
Ναι αλλά η ίδια έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Δεν αποτελεί εμπλοκή αυτό για το Μουσείο
Όχι, τυπικά δεν αποτελεί εμπλοκή. Είναι πολιτικό και ηθικό το ζήτημα και θα κάνουμε ότι μπορούμε.
Μα με ποιο τρόπο μπορεί να αποκατασταθεί ηθικά αν δεν πάρει την παλιά της θέση;
Είναι θέμα χειρισμών και σχέσεων αλλά με οποιοδήποτε τρόπο θα πρέπει να είναι παρούσα στο άνοιγμα του Μουσείου.
Η ίδια θεωρεί ότι πρέπει να γυρίσει στη θέση της. Εσείς πως θα το βλέπατε αυτό;
Κοιτάξτε, η κυρία Καφέτση υπερασπίζεται τον εαυτό της, πράγμα σεβαστό και θεμιτό. Εμείς πρέπει να κοιτάξουμε την ηθική τάξη και τη λειτουργικότητα.
«Δεν περίμενα τη σφοδρότητα και την ποιότητα των χαρακτηρισμών του κου Χατζάκη»
Τελειώνοντας πρέπει να σας ρωτήσω και για τον κύριο Χατζάκη. Θεωρείτε ότι η προσφυγή του στο ΣΤΕ κρατάει το Εθνικό σε ομηρία; Θεωρείτε ότι αυτό πηγαίνει πίσω τη δουλειά του νέου Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, κου Λιβαθηνού;
Όχι, η διοίκηση τον απομάκρυνε και αυτός αμφισβητεί αυτή την πράξη. Σαν πολίτης από τη στιγμή που ζούμε σε κράτος δικαίου θα προσφύγει στα δικαστήρια. Τα δικαστήρια θα κρίνουν. Εγώ δεν είμαι δικαστής, είμαι εκτελεστική εξουσία. Διαπίστωσα σειρά παραβάσεων του ιδρυτικού νόμου και του νόμου περί Διαύγειας που με ανάγκασαν να τον απομακρύνω αλλιώς θα ήταν σαν να συγκαλύπτω τις παραβάσεις.
Τη δική του αντίδραση την περιμένατε;
Όχι, τη σφοδρότητα και την ποιότητα των χαρακτηρισμών δεν την περίμενα. Εγώ δεν έκανα κανένα χαρακτηρισμό γιατί αυτή είναι η θέση μου. Νόμιζα ότι η θέση του ήταν να υποστηρίξει και να αποδείξει το νόμιμο των πράξεων του και όχι να κάνει χαρακτηρισμούς. Γι' αυτά όμως θα αποφανθούν τα δικαστήρια. Διαπίστωσα σωρεία παραβάσεων των νόμων και ήμουν αναγκασμένος, ήμουν υποχρεωμένος, είχα το καθήκον να τον απομακρύνω. Έκανα μια ανάκληση του διορισμού του με βάση ένα πολύ αναλυτικό σκεπτικό με στοιχεία - αυτά υπάρχουν στο δημόσιο χώρο και στη δημόσια σφαίρα. Η απόφαση περιέχει ανακοίνωση, είναι δηλαδή δημόσιο κτήμα κι ο καθένας κρίνει και συνυπολογίζει ανάλογες πράξεις άλλου βάρους:αυτά που συνέβησαν πριν από δύο χρόνια στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Υπήρξαν πολλές φασαρίες και δικαστική εμπλοκή... Ο καθένας το συνυπολογίζει και βγάζει κάποιο συμπέρασμα. Η απόφασή μας είχε κανονιστικό χαρακτήρα και είναι απολύτως δικαιολογημένη. Μας πήρε πολύ χρόνο για να τη στοιχειοθετήσουμε, να τη θεμελιώσουμε, να την εξετάσουμε και να είμαστε δίκαιοι. Ο Νόμος ισχύει για όλους, καλλιτέχνες και μη.
Αναφέρεστε σε αυτό που ειπώθηκε ότι δηλαδή δεν μπορούν να δημοσιεύονται οι συμβάσεις των καλλιτεχνών;
Ποιος μπορεί να το πει αυτό; Σε μια χώρα που δημοσιεύονται οι αμοιβές της καθαρίστριας, τα είδη καθαριότητος και το ψυκτικό υγρό για το αυτοκίνητο του γενικού γραμματέα, δεν θα δημοσιευτεί η σύμβαση ενός καλλιτέχνη για μια δημόσια εργασία του; Κι ας είναι καταπληκτική η εργασία κι ας αξίζει να πάρει τόσα. Δεν κρίνω το ύψος των ποσών - αν κοστίζει 20.000 ευρώ μια σκηνοθεσία και 60.000 ευρώ για να τραγουδήσει μια τραγουδίστρια σε μια τραγωδία. Αυτό όμως θα πρέπει να το ξέρει ο Έλληνας πολίτης που τον πληρώνει. Γιατί αυτά τα χρήματα τα δίνει ένας λαός που υποφέρει, ένας λαός με 1.5 εκ. ανέργους, που ελέγχεται από τους δανειστές, που έχει λιώσει. Κάποιος διεκδικεί το δικαίωμα να είναι υπεράνω της διαφάνειας; Δεν το δέχομαι αυτό! Δεν το δέχεται κανένας Έλληνας κι αυτό θα πρέπει να αναδειχθεί και στον δημόσιο διάλογο. Ποιος είναι υπεράνω του δημοσίου ελέγχου; Κανένας. Εγώ πάντως δεν είμαι. Λογοδοτώ ανά πάσα στιγμή. Βγήκα δια εκλογής και θα λογοδοτήσω και θα λογοδοτώ διαρκώς και είμαι υποχρεωμένος από τους εκλογείς μου και από τον όρκο που έδωσα να τηρώ το Σύνταγμα και να ελέγχω οποιονδήποτε διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα. Αυτό είναι αμετακίνητο. Ό,τι άλλο θα ήταν ολιγωρία έως και προδοσία έναντι του Συντάγματος.