Είναι το πιο ακριβό και περιζήτητο μπαχαρικό στον κόσμο και είναι κοινώς γνωστό ως o «κόκκινος χρυσός».
Η τιμή του κοστολογείται στα 65 δολάρια ανά γραμμάριο για την υψηλότερη ποιότητα μιας καλλιέργειας, ο κρόκος μπορεί πραγματικά να κοστίσει ακόμη περισσότερο από ό,τι το πολύτιμο μέταλλο. Η αξία του ανεβαίνει διαρκώς λόγω της δύσκολης μεθόδου συγκομιδής του, που απαιτεί περίπου 200.000 λεπτά κόκκινα στίγματα να διαλεχτούν χέρι-χέρι από 70.000 λουλούδια κρόκου με την ονομασία Crocus sativus, δηλαδή Κρόκος ο ήρεμος, για κάθε λίρα.
Η πρωτεύουσα παραγωγής του σαφράν είναι το Ιράν, όπου η παράδοση χρονολογείται πάνω από 3000 χρόνια. Η παραγωγή της χώρας αντιστοιχεί περίπου στο 90% των 250 τόνων που παράγονται παγκοσμίως κάθε χρόνο και η οποία ενισχύθηκε από τις μοναδικές οικολογικές συνθήκες που παρέχουν μια ισχυρή γεύση, αρωματική καλλιέργεια που είναι η βάση της τοπικής κουζίνας, καλλυντικά, ενώ επεμβαίνει και στην παραδοσιακή ιατρική. Αξίζει επίσης να αναφερθεί πως μετά το Ιράν δεύτερη χώρα σε παραγωγή κρόκου είναι η Ελλάδα με 6 τόνους ετησίως, και ακολουθεί το Αφγανιστάν, το Μαρόκο και η Ινδία.
Αλλά η δουλειά έχει γίνει πιο δύσκολη για τους επιχειρηματίες τα τελευταία χρόνια. Οι διεθνείς κυρώσεις που εφαρμόζονται για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας έχουν μπλοκάρει την πρόσβαση στις παλαιότερες προσοδοφόρες αγορές της Ευρώπης, των ΗΠΑ και του Καναδά. Έτσι, οι ιρανικές εταιρείες και τράπεζες έχουν κλειδωθεί έξω από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η απομόνωση της αγοράς
«Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις τράπεζες» λέει ο Mehrdad Rowhani, Διευθύνων Σύμβουλος της Saffron Rowhani στο Khorosan, επαρχία η οποία παράγει πάνω από το 70% των καλλιεργειών του Ιράν. «Πρέπει να κινηθούμε μέσω ιδιωτικών αγγελιαφόρων, οι οποίοι είναι ακριβοί και θα ασχοληθούν άμεσα με τους πελάτες, αλλά μερικές φορές μπορεί να μας εξαπατήσουν».
Άλλες ιρανικές εταιρείες έχουν ακόμη επανέλθει στην οικονομία αντιπραγματισμού για την παράκαμψη των τραπεζικών περιορισμών, με Κινέζους και Ινδούς εταίρους, που συχνά πληρώνουν για αγαθά σε αποστολές τροφίμων και καταναλωτικών προϊόντων.
Όμως, παρά τις δυσκολίες, ο Rowhani ήταν σε θέση να διατηρήσει τις εξαγωγές των 50 κιλών το μήνα με τον επαναπροσανατολισμό των επιχειρήσεων του σε νέες αγορές στον Κόλπο και τη Μέση Ανατολή. Σε όλη την ιρανική βιομηχανία του σαφράν σα σύνολο, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 36% το 2014, σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο για το Σαφράν του Ιράν και η τιμή ανά κιλό σημείωσε μια μικρή αύξηση σε περίπου 2000 δολάρια ανά κιλό.
«Οι έμποροι είναι πολύ έξυπνοι και όταν μια πόρτα κλείνει, περνούν μέσα από το παράθυρο», λέει ο Ali Sheikh , εκπρόσωπος του Λονδίνου της Ιran Hassos Ltd, και ιδρυτικό μέλος του Βρετανικού Ιρανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου. «Κανένα από τα παραδοσιακά αντικείμενα (συμπεριλαμβανομένων των φιστικιών και του σαφράν) δεν παραμένουν απούλητα. Η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά».
Παρά την απώλεια πάνω από 7 εκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο σε πωλήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο,η Iran Hassos Ltd διατήρησε τον κύκλο εργασιών των 48.000.000 δολαρίων το 2014, παρόμοιο με το επίπεδο προ-κυρώσεων, λέει ο Sheikh.
Τροφοδοτώντας τον ανταγωνισμό
Οι έμποροι μπορούν ακόμανα φτάσουν στη Δύση, περνώντας μέσα από μεσάζοντες σε χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αν και αυτό έχει το μειονέκτημα της ενίσχυσης των ανταγωνιστών.
«Στο Αφγανιστάν καλλιεργούν το απόθεμα που παίρνουν από το Ιράν, του δίνουν ένα πρωτότυπο πιστοποιητικό και να το παρέχουν στους αγοραστές», λέει ο Sheikh. «Ο κρόκος που έρχεται στην Ισπανία αναμιγνύεται με το ισπανικό σαφράν και πωλείται».
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις μόλις το 1% του “ισπανικού” κρόκου καλλιεργείται στη χώρα. Όμως, παρά τις εξελίξεις αυτές, ο Sheikh και άλλοι παραγωγοί παραμένουν πεπεισμένοι ότι η μοναδική ποιότητα του ιρανικού μπαχαρικού θα διατηρήσει τη θέση του ως ο χρυσός κανόνας.
Η βιομηχανία επίσης επιζητά να αναπτυχθεί το σαφράν μέσω νέων τεχνολογιών και εφαρμογών, να λειτουργεί ως ιατρική θεραπεία σε ουλές. Η ιρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε νέα σχέδια για την ενθάρρυνση καινούργιων εκτάσεων για την καλλιέργεια για την αύξηση της σοδειάς.
Θα πρέπει να αρθούν οι διεθνείς κυρώσεις, όπως έχει προταθεί από τις πρόσφατες P5 + 1 των συνομιλιών, ενώ το νέο πρόβλημα θα είναι πιθανόν η σημαντική άνοδος των τιμών, καθώς η ζήτηση αυξήθηκε σημαντικά.
Οι δυτικές εταιρείες έχουν ήδη επενδύσει στην υποτιθέμενη νέα αγορά και σε αυτό το σενάριο, οι Ιρανοί έμποροι θα ανταμείβονται πλουσιοπάροχα για την προσαρμοστικότητά τους.
( Πηγή: CNN)