Την ώρα που χιλιάδες πρόσφυγες συρρέουν καθημερινά στα ελληνικά νησιά προς αναζήτηση ασφάλειας και μιας καλύτερης ζωής για αυτούς και τις οικογένειές τους, μια Ελληνίδα καλλιτέχνης στην Νέα Υόρκη προσπαθεί να στρέψει όσα περισσότερα βλέμματα μπορεί στο προσφυγικό δράμα που λαμβάνει χώρα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού -αλλά αφορά κάθε πολίτη αυτού του κόσμου.
Η Γεωργία Λαλέ είναι 26 χρονών και απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Πριν από ένα χρόνο έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή ώστε να πραγματοποιήσει το μεταπτυχιακό της πάνω στις εικαστικές τέχνες στη σχολή School of Visual Arts στην Νέα Υόρκη, και έκτοτε ζει και εργάζεται εκεί.
Παρακολουθώντας την εξέλιξη της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα από μακριά, ένιωσε την ανάγκη να κάνει κάτι ώστε να αφυπνίσει και να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο της Αμερικής. Ο τρόπος που επέλεξε ήταν και αυτός που γνώριζε καλύτερα: η τέχνη.
Έτσι ξεκίνησε η καμπάνια #OrangeVest, στο πλαίσιο της οποίας η Γεωργία, φορώντας ένα πορτοκαλί σωσίβιο -ακριβώς όπως αυτά που δίνουν στους πρόσφυγες πριν ξεκινήσουν το επικίνδυνο ταξίδι τους προς την ελευθερία- κυκλοφορεί στους πιο πολυσύχναστους δρόμους της Νέας Υόρκης, δρόμους που πλημμυρίζουν καθημερινά από πολίτες και τουρίστες από κάθε μέρος του κόσμου. Σημαντικό ρόλο στην απόφαση αυτή έπαιξε το γεγονός πως ο παππούς της Γεωργίας, Κώστας Λαλές, ήταν από την μικρά Ασία και το 1922, σε ηλικία 5 χρονών, έκανε ακριβώς το ίδιο ταξίδι με τους σημερινούς πρόσφυγες από την Τουρκία προς την Ελλάδα, κάτω από παρόμοιες συνθήκες.
Επικοινωνήσαμε με την Γεωργία Λαλέ στην Νέα Υόρκη και μιλήσαμε μαζί της για την #OrangeVest, την προσφυγική κρίση αλλά για τη ζωή ενός νέου Έλληνα καλλιτέχνη στην Νέα Υόρκη.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα για την καμπάνια #OrangeVest;
Όλα ξεκίνησαν το περασμένο καλοκαίρι, καθώς παρακολουθούσα τις διεθνείς ειδήσεις των αμερικάνικων μέσων ενημέρωσης, όπου αναλυτικά ρεπορτάζ αναφέρονταν τόσο στην οικονομική κρίση που μαστίζει την Ελλάδα, όσο και στο μεγάλο κύμα προσφύγων που διασχίζουν την θάλασσα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας προσπαθώντας να ξεφύγουν τον πόλεμο και την απειλή των τρομοκρατών. Συγκλονίστηκα όταν είδα τις συνθήκες κάτω από τις όποιες ταξιδεύουν, αποφασισμένοι να διεκδικήσουν το δικαίωμα στην ζωή και την ειρήνη. Επίσης είδα τους ήδη ταλαιπωρημένους από την οικονομική κατάσταση της χώρα μας κατοίκους των νησιών να βοηθούν νύχτα μέρα αυτούς τους ανθρώπους, προσφέροντας ό,τι μπορούσε ο καθένας από το υστέρημα τους. Μου κόστισε που λόγω των ακαδημαϊκών μου υποχρεώσεων δεν μπορούσα να είμαι και εγώ στην Λέσβο, στην Κω, στην Αθήνα να βοηθήσω έμπρακτα, αλλά μετά θύμισα στον εαυτό μου ότι είμαι καλλιτέχνης και ότι οι καλλιτέχνες με το έργο τους μπορούν να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη.
Αποφάσισα λοιπόν να ξεκινήσω τις #OrangeVest δράσεις στην πόλη που ζω, την Νέα Υόρκη. Μια πόλη πολυπολιτισμική, κατά βάση συγκροτημένη από πρόσφυγες και μετανάστες. Φόρεσα λοιπόν το Πορτοκαλί Σωσίβιο και προσπάθησα να ευαισθητοποιήσω τον κοινό κόσμο που περπατά στους δρόμους, σε σχέση με την προσφυγική κρίση στην Ευρώπη. Η Νέα Υόρκη είναι μια πολύ όμορφη πόλη και είναι πολύ εύκολο όταν περπατάς στους δρόμους της να ξεχνάς τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο και ο σκοπός μου σε αυτό το έργο είναι να θυμίζω τι συμβαίνει στην άλλη μεριά του Ατλαντικού.
Συμμετέχουν κι άλλοι στο project ή το έχεις αναλάβει μόνη σου;
Στις δύο πρώτες περφόρμανς -μια στο Μουσείο Μετροπόλιταν (όπου περπάτησα από την αίθουσα με την Συριακή τέχνη στην αίθουσα με την Αρχαία Ελληνική τέχνη) και μια στην Times Square- δρούσα ως μονάδα, φορώντας μαύρα ρούχα στην μνήμη όσων χάθηκαν και συνεχίζουν να χάνονται στον πόλεμο και στο Αιγαίο και από πάνω ένα πορτοκαλί σωσίβιο ίδιο με αυτά που φοράνε οι πρόσφυγές όταν φτάνουν εξαντλημένοι στις ελληνικές ακτές. Στην επόμενη δράση, τέσσερα ακόμα άτομα θέλησαν να περπατήσουν πλάι μου και να διαδώσουν το μήνυμα «Δεν ξεχνώ και στηρίζω τους πρόσφυγες». Στην πιο πρόσφατη περφόρμανς που έλαβε μέρος στην γέφυρα του Brooklyn συμμετείχαν 16 άτομα.
Ο ρόλος μου στο project #OrangeVest είναι να οργανώνω την κάθε δράση, να διαλέγω την τοποθεσία, να ενημερώνω τους ίδιους τους συμμετέχοντας για τα τελευταία νέα σε σχέση με το προσφυγικό ζήτημα και να τους εκπαιδεύω με βάση τις αρχές της περφόρμανς για το πώς να κινούνται και να υπάρχουν μέσα στον δημόσιο χώρο ως ομάδα άλλα και ως ξεχωριστές μοναδικές προσωπικότητες, ταυτοχρόνως. Επίσης πολύ σημαντικό ρόλο παίζει ο φωτογράφος μας, Γιώργος Ξουραφάς, ο οποίος με τις εξαιρετικές φωτογραφίες του αναδεικνύει την εικαστική ομορφιά του έργου. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα εικαστικό έργο και ότι ακόμα και η πιο σκληρή πραγματικότητα εμπεριέχει την ομορφιά της ζωής.
Ποια είναι η αντίδραση του κόσμου στο δρόμο όταν σε βλέπει; Υπήρξε κάποιο περιστατικό που ξεχώρισε και σου έχει μείνει στην μνήμη;
Ο κόσμος αντιδρά απέναντί στην #OrangeVest περφόρμανς με ποικίλους τρόπους. Κάποιοι απλά αδιαφορούν, κάποιοι μας παίρνουν φωτογραφίες και ρωτάνε τι σημαίνει αυτή η δράση. Έχουν επίσης υπάρξει θεατές που ανεβάζουν τις δικές τους φωτογραφίες από την περφόρμανς στο διαδίκτυο εξαπλώνοντας το μήνυμά της.
Το περιστατικό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν όταν ένα κοριτσάκι 5 χρόνων μας ρώτησε γιατί φοράμε τα σωσίβια. Απαντήσαμε ότι είναι μια κίνηση ευαισθητοποίησης σε σχέση με τους πρόσφυγες που διασχίζουν το Αιγαίο. Μετά άκουσα την μητέρα του παιδιού να του εξηγεί για πρώτη φορά τι σημαίνει πρόσφυγας και ότι παιδιά στην ηλικία της αναγκάζονται να αφήσουν τα σπίτια τους για να αποφύγουν τον πόλεμο και τον θάνατο.
Πώς αντιμετωπίζουν οι Αμερικάνοι την προσφυγική κρίση στην Ευρώπη, από όσα έχεις παρατηρήσει ζώντας στην Νέα Υόρκη; Υπάρχει ενδιαφέρον/ανησυχία/προβληματισμός ή περνά απαρατήρητη;
Η προσφυγική κρίση δεν περνά απαρατήρητη, ο κόσμος είναι προβληματισμένος και αρκετά ενημερωμένος σε σχέση με αυτό το φαινόμενο. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κόσμος είναι τρομαγμένος μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Βηρυτό και το Παρίσι, ενώ αφορμή βρίσκουν ακροδεξιά στοιχεία σε όλο τον κόσμο που προσπαθούν να δημιουργήσουν κλήμα πανικού λέγοντας ότι οι πρόσφυγες είναι τρομοκράτες, όταν η αλήθεια είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και την τρομοκρατία. Πάντως και ο Λευκός Οίκος και τα Ηνωμένα Έθνη ανακοίνωσαν ότι είναι λάθος να συγχέουμε τους πρόσφυγές με τους τρομοκράτες και πως αυτός ο τρόπος σκέψης είναι ένα ακόμα παιχνίδι της τρομοκρατίας.
Πώς είναι η ζωή για έναν καλλιτέχνη στην Νέα Υόρκη σε σχέση με αυτή στην Αθήνα; Σκοπεύεις να επιστρέψεις κάποια στιγμή στην Ελλάδα;
Η ζωή για έναν καλλιτέχνη στην Νέα Υόρκη είναι το ίδιο δημιουργική αλλά και δύσκολη με την ζωή ενός καλλιτέχνη στην Ελλάδα. Η μόνη διαφορά είναι πως εδώ όταν έχεις στεναχώριες, δυσκολίες στο εργαστήριο σου, οικονομικά ή επαγγελματικά αδιέξοδα μπορείς να πάρεις το μετρό και σε 20 λεπτά να στέκεσαι μπροστά σε ένα Μονέ, Ρόθκο, Γκογκέν, Πικάσο, να κοιτάς το έργο τους και να αντιλαμβάνεσαι πως ήταν και αυτοί άνθρωποι σαν και σένα. Πονούσαν, πεινούσαν, ερωτεύονταν, νοιάζονταν για την παγκόσμια ειρήνη και τα παιδιά που σκοτώνονται κάθε μέρα, όπως και εσύ. Αυτή η εμπειρία σου δίνει δύναμη.
Η Ελλάδα είναι το σπίτι μου και δεν βλέπω την ώρα να την επισκεφτώ όταν μου το επιτρέψουν οι επαγγελματικές και οι ακαδημαϊκές μου υποχρεώσεις. Σαν καλλιτέχνης, αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου ως πολίτη του κόσμου και σκοπεύω να ταξιδέψω και να εργαστώ όπου η καλλιτεχνική μου δουλειά το απαιτεί.
Πώς σκοπεύεις να εξελίξεις την #OrangeVest από δω και πέρα;
Θέλω η #OrangeVest περφόρμανς να τραβήξει το ενδιαφέρον του κόσμου και να εξελιχθεί σε ένα κίνημα με σκοπό την ευαισθητοποίηση απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα, γιατί δεν είναι ένα θέμα που αφορά μόνο την Ευρώπη άλλα όλο τον κόσμο. Δεν γνωρίζω ακόμα πότε και σε πια τοποθεσία θα γίνει η επόμενη δράση, αλλά όποιος θέλει να συμμετέχει μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου μέσω της προσωπικής μου ιστοσελίδας.