Για μια ενέργεια η οποία πιθανώς να υποδηλώνει την πρόθεση της Τουρκίας να «τορπιλίσει» τη διαδικασία προσέγγισης μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας όσον αφορά στην «επόμενη ημέρα» στη Συρία κάνει λόγο ο Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, στον απόηχο του θερμού επεισοδίου στα σύνορα Τουρκίας Συρίας, με την κατάρριψη του ρωσικού Su-24.
Όπως εκτιμά ο κ. Φίλης, από πλευράς Τουρκίας πιθανώς να αποστέλλεται έμμεσα μήνυμα, τόσο προς τη Ρωσία, όσο και προς τους τους δυτικούς συμμάχους της, ότι δεν αποδέχεται αυτό που συζητείται από ορισμένους στη Δύση όσον αφορά σε έναν μεταβατικό ρόλο για τον Σύριο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ ή κάποιον προερχόμενο από το καθεστώς του για την επίλυση της κρίσης. Παράλληλα, όπως προαναφέρθηκε, υπογραμμίζει ότι η εν λόγω ενέργεια πιθανώς να αποτελεί τουρκική απόπειρα «τορπιλισμού» των διαδικασιών προσέγγισης μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης για τη Συρία, με επιδίωξη να ξαναβρεθούν σε «αντίπαλα στρατόπεδα». Επίσης, εκτιμά πως ίσως να πρόκειται για μια απόπειρα της Τουρκίας για νομιμοποίηση της θέσης της για επιβολή ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στην περιοχή, κάτι που θα είναι υποστηρικτικό προς την πάγια θέση της για ουδέτερη ζώνη στα κοινά σύνορα Συρίας - Τουρκίας.
Σημειώνεται ότι ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου χαρακτήρισε την κατάρριψη του ρωσικού Su-24 στη Συρία «πολύ σοβαρό γεγονός», αλλά πρόσθεσε ότι είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα, ενώ επανέλαβε ότι το ρωσικό μαχητικό βρισκόταν στον συριακό εναέριο χώρο πριν από τη συντριβή του, όπως είχε ανακοινώσει προηγουμένως το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, και ζήτησε υπομονή μέχρι την εξακρίβωση του αίτιου της συντριβής.
«Μέχρι στιγμής δεν έχουμε ακούσει κάτι για το αίτιο της συντριβής του μαχητικού μας αεροσκάφους από το υπουργείο Αμυνας. Γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι το αεροσκάφος βρισκόταν στον συριακό εναέριο χώρο, επάνω από συριακό έδαφος», δήλωσε ο Πεσκόφ τονίζοντας ότι η πρώτη ανακοίνωση του υπουργείου Αμυνας βασίζεται σε προκαταρκτικές πληροφορίες.
«Θα ήταν σφάλμα να κάνουμε αυτή τη στιγμή εκτιμήσεις, να κάνουμε δηλώσεις, χωρίς να έχουμε την ολοκληρωμένη εικόνα», είπε. «Είναι πιθανόν ότι ο πρόεδρος (της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν) θα θίξει το θέμα κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον βασιλιά (της Ιορδανίας Αμπντάλα) και ότι θα υπάρξει κάποια αντίδραση», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι ιδιαίτερης σημασίας είναι η προγραμματισμένη επίσκεψη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, στην Τουρκία, για συζητήσεις σχετικά με το συριακό ζήτημα – η οποία, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, έχει ακυρωθεί. Σε αυτό το ενδεχόμενο, ο κ. Φίλης κάνει λόγο για ένα «σαφές μήνυμα ενόχλησης» από πλευράς της Ρωσίας. «Θα δούμε πώς θα κλιμακωθεί (η αντίδραση) από τη Ρωσία» σημειώνει, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει ότι πρέπει να βγουν και τα σχετικά πορίσματα, που προφανώς θα είναι διαφορετικά.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Φίλης, αν και εκτιμά ότι η μέχρι τώρα αντίδραση της Ρωσίας είναι ότι μάλλον ήπια – καθώς αναμένονται όλα τα στοιχεία - τονίζει ότι ο κίνδυνος είναι σαφώς μεγάλος. Επίσης, υπογραμμίζει ότι η ύπαρξη νεκρού Ρώσου πιλότου αλλάζει τα δεδομένα, υπό την έννοια ότι αναπόφευκτα επιδεινώνει πάρα πολύ τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. «Από εκεί και πέρα, όλο αυτό δείχνει την συνθετότητα της κατάστασης στη Συρία και το πόσο δύσκολο είναι να μπορέσουν να συγκλίνουν τα συμφέροντα των εντός και εκτός περιοχής παικτών».
«Προφανώς αυτή η ενέργεια ρίχνει λάδι στη φωτιά και πρέπει να δούμε ποια θα είναι η αντίδραση από πλευράς Ρωσίας, πώς θα αντιδράσει απέναντι στην Τουρκία και πώς θα επανατοποθετηθεί μετά από αυτό όσον αφορά στην εμπλοκή της στον συριακό εμφύλιο, αν το κάνει» προσθέτει.
Ο κ. Φίλης τονίζει ότι αναμένεται επίσης την αντίδραση των συμμάχων της Τουρκίας στη Δύση- εάν θα είναι ενιαία ή όχι – ενώ επισημαίνει πως από το περιστατικό αυτό φαίνεται πόσο δύσκολη είναι γενικότερα η κατάσταση με τις αεροπορικές επιδρομές στην περιοχή. «Είναι πολλά πλέον τα αεροπλάνα, ειδικά και με την παρουσία του γαλλικού αεροπλανοφόρου “Σαρλ ντε Γκωλ”. Δεν αποκλείεται η κατάρριψη αυτή να είναι η αρχή γενικότερα. Είναι πολλά τα αεροπλάνα, που επιχειρούν, σε πολύ συγκεκριμένο χώρο».