Οι περισσότεροι από εμάς, από τους ανθρώπους δηλαδή που ζούμε στον σύγχρονο κόσμο ως μέλη αναπτυγμένων κοινωνιών με όλα τα οφέλη που αυτό συνεπάγεται, μεγαλώσαμε μαθαίνοντας από τον περίγυρό μας πως ο ιός του HIV και το AIDS είναι μια πανούκλα. Μια ασθένεια ισοδύναμη της θανατικής καταδίκης από την οποία κανείς δεν μπορεί να γλιτώσει, άπαξ και διαγνωσθεί με αυτή.
Το πραγματικά τραγικό, ωστόσο, είναι πως ενώ ο κόσμος μας εξελίσσεται και οι ριζοσπαστικές ανακαλύψεις στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας διαδέχονται η μία την άλλη καθημερινά, οι άνθρωποι -κάθε ηλικίας- εξακολουθούν να έχουν εντελώς λάθος αντιλήψεις πάνω σε ιδιαίτερα ευαίσθητα και σημαντικά ζητήματα που τους αφορούν. Με πρώτο από όλα, φυσικά, το θέμα του ιού του AIDS.
Σήμερα, στην Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, βάζουμε κάτω έξι από τους πιο διαδεδομένους μύθους σχετικά με τον ιό και τους καταρρίπτουμε έναν έναν, με την ελπίδα πως δεν θα χρειαστεί να το ξανακάνουμε του χρόνου. Ή, καλύτερα, πως ο κόσμος δεν θα ασχολείται με τόσο σοβαρά θέματα μόνο στις εκάστοτε Παγκόσμιες Ημέρες αλλά κάθε μέρα, όπως είναι υποχρέωση όλων μας.
Μύθος 1: Η χρήση ναρκωτικών και ο ασύδοτος τρόπος ζωής είναι βασικές αιτίες του HIV/AIDS.
Είναι γεγονός πως τα σωματικά υγρά -αίμα, σπέρμα, εκκρίσεις αιδοίου, μητρικό γάλα- μεταφέρουν τον ιό HIV και μέσω τις επαφής με αυτά τα υγρά μπορεί να μεταδοθεί σε κάποιον άλλο. Όπως είναι επίσης γεγονός πως, όσο περισσότερους σεξουαλικούς συντρόφους έχει ένα άτομο που δεν χρησιμοποιεί προστασία τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος να κολλήσει HIV -το ίδιο ισχύει και για τις χρησιμοποιημένες βελόνες που ανταλλάσσουν μεταξύ τους οι ναρκομανείς. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως κάθε άτομο που επιλέγει να έχει μια πιο ελεύθερη σεξουαλική ζωή θα κολλήσει τον ιό ή πως οι άνθρωποι που είναι εθισμένοι στα ναρκωτικά αξίζουν να κολλήσουν HIV. Πολύ απλά, η αιτία είναι ένας ιός και όχι ο τρόπος ζωής που διαλέγει ο καθένας από εμάς.
Μύθος 2: To AIDS/ο ιός HIV αποτελεί πρόβλημα κυρίως για τους ομοφυλόφιλους και τους Αφροαμερικανούς.
Παρότι στην Αμερική τα 2/3 των ανθρώπων που πάσχουν από AIDS είναι ομοφυλόφιλοι άντρες, αυτό δεν ισχύει για τον υπόλοιπο κόσμο όπου η πλειονότητα των φορέων του HIV δεν ταιριάζει σε αυτό το προφίλ. Ακόμα κι αν κάποιες κοινωνικές ομάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, αυτό δεν σημαίνει πως ο ιός δεν μεταδίδεται σε άτομα που, τυπικά, διατρέχουν πολύ μικρότερο. Ο καθένας μπορεί να προσβληθεί από AIDS, ανεξάρτητα από τον κοινωνικό του περίγυρο και τη ζωή που έχει επιλέξει να κάνει.
Μύθος 3: Αν έχεις σεξουαλική επαφή με άτομα θετικά στον ιό HIV, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα κολλήσεις κι εσύ.
Ο ιός HIV κατοικεί μέσα στα σωματικά υγρά. Οι φορείς του HIV που ακολουθούν μια επιτυχημένη θεραπεία έχουν καταφέρει να μειώσουν σημαντικά το ποσοστό του ιού στα σωματικά υγρά τους. Αυτό σημαίνει πως ο ιός δεν είναι πλέον ανιχνεύσιμος. Για να καταφέρει ένας φορέας να φτάσει σε αυτό το επίπεδο, πρέπει να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή καθημερινά και να ακολουθεί αυστηρά τη θεραπεία του. Όταν ο φορέας φτάσει στο να έχει μη ανιχνεύσιμο ποσοστό ιού HIV στο σώμα του, οι πιθανότητες να τον μεταδώσει σε κάποιον άλλο μειώνονται δραστικά. Μάλιστα έρευνες έχουν δείξει πως χιλιάδες ζευγάρια που κάνουν σεξ χωρίς προστασία και ο ένας εκ των δύο είναι φορέας του AIDS, δεν έχουν κίνδυνο μετάδοσης του ιού από τον έναν στον άλλο λόγω του ότι ο σύντροφος που είναι φορέας έχει μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο.
Μύθος 4: Αν είσαι φορέας του AIDS έχεις λίγο χρόνο ζωής μπροστά σου.
Όσον αφορά στις αναπτυγμένες χώρες, ο ιός HIV δεν θεωρείται «θανατηφόρος» εδώ και πολλά χρόνια. Όσοι άνθρωποι είναι φορείς του AIDS έχουν πλέον τη δυνατότητα να ζήσουν και να ζήσουν ευτυχισμένα για πολύ καιρό. Για την ακρίβεια, αν κάποιος διαγνωσθεί θετικός στον HIV σε πρώιμο στάδιο και ξεκινήσει αμέσως θεραπεία μπορεί να ζήσει μια κανονική ζωή, για όσο χρονικό διάστημα ζει κάποιος που δεν είναι φορέας του ιού. Σύμφωνα με την AIDS United, αν ένας 20χρονος από τη Βόρεια Αμερική διαγνωσθεί με HIV και ξεκινήσει αμέσως θεραπεία, αναμένεται να ζήσει για άλλα 55 χρόνια, δηλαδή μόλις 5 λιγότερα από το προσδόκιμο ζωής κάποιου που δεν είναι φορέας. Το «θανατηφόρο» πλέον δεν είναι ο ίδιος ο ιός αλλά το στίγμα που τον ακολουθεί. Η «ταμπέλα» του φορέα HIV μπορεί να προκαλέσει διάφορα συναισθήματα στο άτομο, τα οποία πολλές φορές οδηγούν σε κατάθλιψη αλλά και σε χειρότερες διαταραχές στην υγεία.
Μύθος 5: Αν είσαι σε μια μονογαμική σχέση τότε δεν κινδυνεύεις και δε χρειάζεται να κάνεις εξετάσεις για HIV.
Όταν γνωρίζεις καλά τον σύντροφό σου τότε και μόνο τότε μπορείς να είσαι σίγουρος πως δεν διατρέχεις κίνδυνο να κολλήσεις τον ιό. Αυτό όμως περιλαμβάνει πολλούς παράγοντες, τους οποίους κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με σιγουριά. Πρέπει κάποιος να έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στο σύντροφό του και να είναι 100% σίγουρος πως δεν τον έχει απατήσει ή δεν κάνει χρήση ναρκωτικών με βελόνες. Ειδάλλως, η εξέταση για HIV είναι απαραίτητη. Το να μην γνωρίζεις κάνει τον ιό να μεταδίδεται πιο γρήγορα και σε περισσότερα άτομα, ακόμα και σε όσους πίστευαν πως «αυτό δεν θα συμβεί ποτέ σε εμένα».
Μύθος 6: Μπορείς να καταλάβεις αν κάποιος είναι φορέας του HIV/AIDS από την εμφάνισή του.
Ας πούμε απλά πως αυτό είναι η μεγαλύτερη ανοησία που κυκλοφορεί σχετικά με το AIDS. Ναι, μερικές φορές η θεραπεία για τον HIV/AIDS μπορεί να εμφανίσει σημάδια όπως απίσχανση του προσώπου, κόπωση και καμπούριασμα, μιλάμε όμως για σημάδια που μπορεί να φέρει οποιοσδήποτε άνθρωπος, για τον έναν ή τον άλλο λόγο. Η εξωτερική εμφάνιση δεν αποτελεί ποτέ εγγύηση. Για την ακρίβεια, τους πρώτους μήνες μετά την προσβολή του ατόμου από τον ιό, ο φορέας μπορεί να δείχνει καλύτερα από ποτέ. Είναι όμως ακριβώς τότε που φέρει το μεγαλύτερο ποσοστό του ιού μέσα στο αίμα και τα σωματικά υγρά του.