Ένα βιβλίο είναι αρκετό για να σε ταξιδέψει, να σε μαγέψει, να σε συγκινήσει, να σε πωρώσει, να σε βάλει μέσα σε ένα ολόκληρο νέο σύμπαν από το οποίο δε θες να βγεις ποτέ.
Είναι σοφό λοιπόν να επενδύεις σε τριλογίες. Όσο περισσότερα τα βιβλία της ιστορίας, τόσο περισσότερο θα μείνεις μέσα σε αυτό το παράλληλο σύμπαν που έχεις λατρέψει.
Για αυτόν τον απλοϊκό αλλά άκρως ρεαλιστικό λόγο, σας παρουσιάζουμε επτά από τις καλύτερες τριλογίες που είναι ικανές να συναρπάσουν κάθε βιβιλιοφάγο.
Σημείωση: Στην παρακάτω λίστα δεν συμπεριλαμβάνεται η λογοτεχνία του φανταστικού, καθώς πρόκειται για ένα τεράστιο κομμάτι που αξίζει δικό του αφιέρωμα. Θα επανέλθουμε με σχετικό αφιέρωμα.
Ζαν-Κλωντ Ιζζό
«Η Τριλογία της Μασσαλίας»
Με τον τίτλο «Η τριλογία της Μασσαλίας» έχουν δεθεί και επανεκδοθεί σε έναν τόμο τα μυθιστορήματα του Ζαν-Κλωντ Ιζζό «Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας», «Το τσούρμο», «Solea», με ήρωα τον Φαμπιό Μοντάλ. Έναν ευαίσθητο αστυνόμο, απόγονο μεταναστών, εχθρό της βίας, που αγαπά την ποίηση, την τζαζ, το ψάρεμα, τις γυναίκες και την πόλη του, τη Μασσαλία: μια πόλη σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών, το μεγάλο λιμάνι της Γαλλίας.
Η Μασσαλία, με το λιμάνι και τους ανθρώπους της, τους δρόμους και τα κορίτσια της, εκεί όπου διασταυρώνονται Γάλλοι ρατσιστές, διεφθαρμένοι αστυνομικοί, φανατικοί ισλαμιστές, ενώ η σκιά της Μαφίας απλώνεται παντού, αποτελεί το ιδανικό σκηνικό για νουάρ ιστορίες.
Και ο ήρωας, γεμάτος αμφιβολίες για τον εαυτό του, πάντα αποφασισμένος να φτάσει ως το τέλος, συνεχίζει την περιπλάνηση του στους δρόμους της χαμένης αθωότητας. Παλεύοντας μεταξύ νοσταλγίας και ανταρσίας, δρα για χάρη της συντροφικότητας και της φιλίας με την ίδια πάντοτε ανθρωπιά.
Ο Ιζζό, τέκνο της «λαθρομετανάστευσης» κι αυτός, όπως και ο Ζιντάν, χάρισε στην πόλη του κάτι που η πόλη του τού ανταποδίδει τώρα με αγάπη και ευγνωμοσύνη: μια νέα εικόνα, μια νέα ζωή και, εν τέλει, έναν μύθο.
Μορίς Ατιά
«Μαύρο Αλγέρι» / «Κόκκινη Μασσαλία» / «Παρίσι Μπλουζ»
Οι επιρροές του Ιζζό είναι πασιφανείς στην τριλογία του Ατιά, μπορούμε να πούμε όμως πως ως «μαθητής» του, ο Γάλλος συγγραφέας κατάφερε να φτάσει το δημιουργικό επίπεδο του δασκάλου.
Η τριλογία σε ταξιδεύει από το Αλγέρι στην Μασσαλία κι από εκεί στο Παρίσι, με έντονο κοινωνικοπολιτικό σχολιασμό σε κάθε κεφάλαιο και το νουάρ στοιχείο να χρωματίζει κάθε σελίδα. Ωστόσο, παρότι έχει τον τίτλο του «αστυνομικού μυθιστορήματος» η τριλογία του Ατιά επικεντρώνεται στον συναισθηματικό κόσμο των κεντρικών χαρακτήρων, τα υπαρξιακά τους αδιέξοδα, τις ελπίδες και τους φόβους τους, την κόλαση που υπάρχει μέσα τους και την κάθαρση που αναζητούν. Φυσικά το μυστήριο των υποθέσεων παραμένει συναρπαστικό, όχι τόσο όσο, όμως, όσο οι προσωπικές ιστορίες των ηρώων και οι αναμεταξύ τους σχέσεις. Ο αστυνομικός Πάκο Μαρτίνεθ είναι ο κεντρικός χαρακτήρας και των τριών βιβλίων, ένας άντρας που οι δαίμονες του παρελθόντος τον κυνηγούν ακόμα. Δίπλα του η γυναίκα της ζωής του, Ιρέν, ο φίλος και συνεργάτης του, Σουκρούν, η γιαγιά του που τον μεγάλωσε από μωρό, ο νεαρός Κουπιγκιάν που θα συνεργαστεί μαζί του στην πορεία και πολλοί άλλοι.
Ιστορίες προσαρμογή και εξέγερσης, έρωτα, συντροφικότητας και συνωμοσίας, όλα αυτά και άλλα τόσα με φόντο «Το Μαύρο Αλγέρι» του εμφυλίου, την «Κόκκινη Μασσαλία» που βράζει λίγο πριν τον Μάη του '68 και το «Παρίσι Μπλουζ» της Δεξιάς και των παράνομων αριστερών ενεργειών, σε ένα πολιτικό και ιστορικό νουάρ πολυφωνικό μυθιστόρημα που συνδέει τα ατομικά πεπρωμένα με την Ιστορία.
Εδουάρδο Γκαλεάνο
«Τριλογία Μνήμη της Φωτιάς»
Η τριλογία «Μνήμη της Φωτιάς» είναι ένα επικό εγχείρημα του Γκαλεάνο, ο οποίος με όπλο την ιστορία και τη λογοτεχνία και βασιζόμενος σε μύθους, προφητείες και πραγματικά γεγονότα, επιχειρεί να ανακτήσει και να αποκαταστήσει την κατακερματισμένη μνήμη της Λατινικής Αμερικής.
Στην «Αρχή», τον πρώτο τόμο της τριλογίας, καταγράφεται η ιστορία της Λατινικής Αμερικής από την προκολομβιανή εποχή ώς τις αρχές του 18ου αιώνα. Ο πυρετός του μαύρου χρυσού, η επανάσταση των καταπιεσμένων πληθυσμών, οι χαμένοι πολιτισμοί των Αζτέκων, των Ίνκα και των Μάγια και ο αφανισμός χιλιάδων ανθρώπων αποτελούν μια ξεχασμένη σελίδα στα βιβλία της επίσημης ιστορίας.
«Τα πρόσωπα και οι μάσκες» επισκοπούν τον 18ο και τον 19ο αιώνα, εποχή επώδυνη μα και γόνιμη, κατά την οποία οι λαοί της αμερικανικής ηπείρου αναζητούν την πραγματική τους ταυτότητα, πίσω από τις μάσκες που τους επέβαλαν οι αποικιοκράτες, για να κατακτήσουν εντέλει την αυτοδιάθεσή τους και τα δικαιώματά τους.
«O αιώνας του ανέμου» είναι το τελευταίο μέρος της εμβληματικής τριλογίας -είναι ο 20ός αιώνας. Εμφανίζονται μορφές όπως ο Εμιλιάνο Σαπάτα, ο Πάντσο Βίγια, ο Τσάρλι Τσάπλιν και ο Μπάστερ Κίτον, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, η Φρίντα Κάλο, ο Τρότσκι, ο Πελέ, ο Κένεντι, ο Φιντέλ Κάστρο και ο Τσε Γκεβάρα, η Εύα Περόν, ο Ρόναλντ Ρέιγκαν, ο Σαλβαδόρ Αλιέντε, ο Πινοτσέτ και οι Μητέρες της Πλατείας Μαΐου. Σύμβολα του αμερικανικού 20ού αιώνα όπως ο καφές, η τζαζ, το ποδόσφαιρο, η κόκα κόλα, οι ποιητές της παρακμής στο Μοντεβιδέο, το ταγκό. Παρουσιάζεται επίσης ο αγώνας των λαών της Λατινικής Αμερικής ενάντια στην υποτέλεια, αγώνας για την επιβίωση, την αξιοπρέπεια και την ελευθερία τους και, από την άλλη, παρουσιάζεται η θλιβερή χορεία των δικτατόρων που απομύζησαν τον πλούτο και το αίμα των λαών τους ως ενεργούμενα του μεγάλου τους προστάτη, των Ηνωμένων Πολιτειών.
Φίλιπ Κερ
«Η τριλογία του Βερολίνου»
Με φόντο τη γερμανική πρωτεύουσα τη θυελλώδη εποχή του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, Ο Κερ δημιουργεί τρεις διαφορετικές σκοτεινές υποθέσεις που συνθέτουν την «Τριλογία του Βερολίνου». Θεωρείται από τις σημαντικότερες σειρές στο χώρο της σύγχρονης νουάρ αστυνομικής λογοτεχνίας, για τους λάτρεις του είδους και όχι μόνο.
«Οι Βιολέτες του Μάρτη» τοποθετούνται στο Βερολίνο του 1936, λίγο πριν από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο Μπέρνι Γκούντερ, πρώην αστυνομικός και νυν ιδιωτικός ντετέκτιβ, προσλαμβάνεται από τον εκατομμυριούχο Χέρμαν Σιξ προκειμένου να βρει ένα διαμαντένιο κολιέ που έχει κλαπεί. Το κόσμημα βρισκόταν στο χρηματοκιβώτιο της κόρης του Σιξ, η οποία μαζί με το σύζυγό της βρέθηκαν απανθρακωμένοι. Καθώς ο Μπέρνι ξεκινάει την έρευνά του, θα καταλάβει ότι η υπόθεση είναι πολύ πιο μπερδεμένη απ' ό,τι φαίνεται.
«Ο Χλομός Εγκληματίας» πηγαίνει στο Βερολίνο του 1938, με τη Γερμανία να βρίσκεται υποταγμένη στη μεγαλομανία του Χίτλερ και, κατά τα φαινόμενα, έτοιμη να κατακτήσει τον κόσμο. Ο Μπέρνι Γκούντερ συνεργάζεται με την αστυνομία για την εξιχνίαση μιας σειράς αποτρόπαιων δολοφονιών με θύματα κορίτσια. Παράλληλα, αναλαμβάνει μια σημαντική υπόθεση εκβιασμού που αφορά στον ομοφυλόφιλο γιο της πάμπλουτης μεγαλοεκδότριας Λάνγκε.
Το «Γερμανικό Ρέκβιεμ» κάνει άλμα στο Βερολίνο του 1947, με την αυτοκρατορία του Χίτλερ να έχει καταρρεύσει και τη Γερμανία να θυμίζει πλέον μια ξεπεσμένη ντίβα που μετρά απώλειες μέσα στα ερείπια του πάλαι ποτέ μεγαλείου της. Ο Μπέρνι Γκούντερ ανακαλύπτει ότι η γυναίκα του τον απατά μ' έναν Αμερικανό αξιωματικό. Ταυτόχρονα, αναλαμβάνει να βοηθήσει τον παλιό του συνάδελφο Έμιλ Μπέκερ, ο οποίος βρίσκεται φυλακισμένος στη Βιένη, κατηγορούμενος για το φόνο ενός Αμερικανού λοχαγού.
Φίλιπ Ροθ
Η Αμερικάνικη Τριλογία
Παρότι η βιβλιογραφία του Φίλιπ Ροθ χωρίζεται σε διάφορες τριλογίες, τετραλογίες κ.ο.κ. (Zuckerman, Kepesh, Nemeses) λόγω αριθμού αλλά και λόγω σημαντικότητας θα επιλέξουμε για το παρών αφιέρωμα την «Αμερικάνικη Τριλογία», η οποία αποτελείται από το «Αμερικάνικο ειδύλλιο», το «Παντρεύτηκα έναν Κομμουνιστή» και «Το Ανθρώπινο Στίγμα».
Η Αμερικάνικη Τριλογία αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά ορόσημα της αμερικάνικης λογοτεχνίας. Στο «Αμερικάνικο ειδύλλιο» παρακολουθούμε την ιστορία της ανόδου και της πτώσης ενός καλότυχου Αμερικανού στην ταραχώδη δεακετία του 1960, στο «Παντρεύτηκα έναν Κομμουνιστή» ο κεντρικός ήρωας, πρώην εργάτης που εξελίχθηκε σε δημοφιλή ηθοποιό, ιδεολόγος κομμουνιστής, στρατευμένος στον αγώνα για μια νέα κοινωνία, καταλήγει στη μαύρη λίστα, άνεργος, και με τη ζωή του ρημαγμένη ενώ το προσωπικό του δράμα με μια διάσημη ηθοποιό μετατρέπεται σε εθνικό σκάνδαλο, ενώ στο «Ανθρώπινο Στίγμα» (το οποίο έχει γίνει και ταινία με πρωταγωνιστή τον Άντονι Χόπκινς) ένας διάσημος καθηγητής κλασικών σπουδών κατηγορείται για ρατσιστική συμπεριφορά και προτιμά να παραιτηθεί παρά να αποκαλυφθεί το μυστικό που θα μπορούσε να τον αθωώσει.
Τζέιμς Έλροϊ
«Τριλογία του Αμερικανικού Υποκόσμου»
Ιστορικά γεγονότα και φαντασία μπλέκονται για να δημιουργήσουν μια ιστορία πολιτικής και νομικής διαφθοράς στις ΗΠΑ την χρονική περίοδο 1958-1973. Η Τριλογία του Αμερικανικού Υποκόσμου του Έλροϊ καταγράφει με αμίμητο τρόπο τον αμερικάνικο εφιάλτη τροφοδοτημένο από τις συμπτώσεις της ιστορίας που πραγματοποιήθηκαν μέσα σε εκείνη την περίοδο και αποδεικνύει, όπως είχε σχολιάσει ο ίδιος ο συγγραφέας σχετικά με το έργο του, πως «η Αμερική δεν ήταν ποτέ αθώα».
Το «Αμερικάνικο ταμπλόιντ», που μάλιστα επιλέχθηκε από το περιοδικό Time ως το μυθιστόρημα της χρονιάς για το 1995, διαδραματίζεται στα χρόνια 1958-1963, τελειώνοντας με τη δολοφονία του Τζον Κένεντι. Το «Αμερικανικό ταξίδι θανάτου», που διαδραματίζεται στα χρόνια 1963-1968, τελειώνει με τις δολοφονίες του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Μπομπ Κένεντι. Με το «Αίμα δεν σταματάει ποτέ», που κρίθηκε βιβλίο της χρονιάς για το 2009 στις ΗΠΑ, ολοκληρώνεται η σύγχρονη εποποιία της Αμερικής αυτών των χρόνων.
Στιγκ Λάρσον
Τριλογία «Millennium»
Δεν γινόταν να λείπει από αυτή τη λίστα. Ο Στιγκ Λάρσον μπορεί να μην έζησε για να δει τα βιβλία του να αποκτούν εκατομμύρια φαν παγκοσμίως (πέθανε από καρδιακή ανακοπή τον Νοέμβριο του 2004 σε ηλικία 50 χρονών), η τριλογία του με τον τίτλο «Millennium» όμως κατάφερε να κάνει χαράξει για πάντα το όνομά του στον λογοτεχνικό χάρτη και να δημιουργήσει ένα από τα διασημότερα franchise ταινιών του κινηματογράφου.
Η αινιγματική και κοινωνικά απροσάρμοστη Λίζμπεθ Σαλάντερ είναι η βασική πρωταγωνίστρια των τριών βιβλίων «Το Κορίτσι με το Τατουάζ», «Το Κορίτσι που Έπαιζε με τη Φωτιά» και «Το Κορίτσι στη Φωλιά της Σφήκας», με τον δημοσιογράφο Μίκαελ Μπλούμκβιστ στο πλευρό της να τη βοηθά στις σκοτεινές υποθέσεις που βρίσκεται μπλεγμένη κάθε φορά. Εγκλήματα, πάθη, οικονομικά σκάνδαλα, αστυνομικό μυστήριο και πολιτικά θρίλερ είναι τα βασικά «χαρτιά» του Λάρσον, τα οποία συνδυάζει με εξαιρετικά δυνατούς και ενδιαφέροντες χαρακτήρες.
Η τριλογία του Λάρσον αποτελεί παγκόσμιο εκδοτικό φαινόμενο, με τις πωλήσεις να έχουν ξεπεράσει τα 62εκ. αντίτυπα σε περισσότερες από 48 χώρες και τα τρία βιβλία να έχουν μεταφερθεί με εξαιρετική επιτυχία στον κινηματογράφο (σουηδικές και αμερικάνικες παραγωγές) και να έχουν κερδίσει πλήθος βραβείων.