Εξερευνώντας εξωγήινους ωκεανούς: Επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη θάλασσας από καθαρό μεθάνιο στον Τιτάνα

Εξερευνώντας εξωγήινους ωκεανούς: Επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη θάλασσας από καθαρό μεθάνιο στον Τιτάνα

Έχουμε επανειλημμένα αναφερθεί στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίπτωση του φεγγαριού του Κρόνου, Τιτάνα, και των πολλά υποσχόμενων από επιστημονικής πλευράς θαλασσών του, που μπορεί να κρύβουν ακόμα και μορφές ζωής, εντελώς διαφορετικής από αυτές που βρίσκει κανείς στη Γη. Από τα εκατοντάδες φεγγάρια που υπάρχουν στο Ηλιακό Σύστημα, ο Τιτάνας είναι το μόνο με πυκνή ατμόσφαιρα και μεγάλους υγρούς όγκους στην επιφάνειά του, κάτι που τον καθιστά σχετικά παρόμοιο με τη Γη, από κάποιες απόψεις.

Τόσο η Γη, όσο και ο Τιτάνας, έχουν ατμόσφαιρες με πολύ άζωτο: Πάνω από 95% στην περίπτωση του Τιτάνα. Ωστόσο, στο φεγγάρι του Κρόνου το οξυγόνο είναι ελάχιστο, καθώς το υπόλοιπο είναι μεθάνιο και άλλα αέρια, όπως το αιθάνιο. Και το εξαιρετικά αξιοσημείωτο είναι ότι, λόγω των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, το μεθάνιο και το αιθάνιο συναντώνται σε υγρή μορφή, σχηματίζοντας θάλασσες/ λίμνες, οι οποίες μπορεί να φιλοξενούν ακόμα και μορφές ζωής.

Για αυτούς τους λόγους ο Τιτάνας παρουσιάζει τεράστιο επιστημονικό ενδιαφέρον, και η αποστολή Cassini-Huygens (NASA/ ESA) αποτελεί μια από τις πιο πολύτιμες πηγές πληροφορίας σχετικά με τον δορυφόρο του Κρόνου, έχοντας δώσει πολύ μεγάλο όγκο χρήσιμων δεδομένων, από την άφιξη στο σύστημα του Κρόνου το 2004 μέχρι σήμερα. Τo Cassini αποκάλυψε ότι 1,6 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα της επιφάνειας του Τιτάνα (σχεδόν 2% του συνόλου) καλύπτονται από υγρό. Ειδικότερα, υπάρχουν τρεις μεγάλες θάλασσες, όλες κοντά στον βόρειο πόλο του φεγγαριού, περικυκλωμένες από μικρότερες λίμνες στο βόρειο ημισφαίριο, ενώ μόνο μία μεγάλη λίμνη έχει βρεθεί στο νότιο ημισφαίριο.

Η σύσταση αυτών των μεγάλων υγρών όγκων αποτελούσε ερωτηματικό μέχρι το 2014, όταν το ραντάρ του Cassini έδειξε ότι η Ligeia Mare, η δεύτερη μεγαλύτερη θάλασσα του Τιτάνα (μεγέθους που αντιστοιχεί στις λίμνες Χιούρον και Μίτσιγκαν μαζί) είναι πλούσια σε μεθάνιο. Μία νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Geophysical Research: Planets, που χρησιμοποίησε το όργανο σε διαφορετικό mode, επιβεβαίωσε ανεξάρτητα αυτό το εύρημα. «Πριν το Cassini, περιμέναμε να βρούμε ότι η Ligeia Mare αποτελείται κυρίως από αιθάνιο...αντ'αυτού, η θάλασσα αποτελείται κυρίως από καθαρό μεθάνιο» είπε η Άλις ΛεΓκάλ, μέλος της ομάδας ραντάρ του Cassini, ερευνήτρια του γαλλικού ινστιτούτου LATMOS στο Παρίσι και επικεφαλής συντάκτρια της μελέτης- η οποία βασίστηκε σε δεδομένα που συγκεντρώθηκαν σε πτήσεις πάνω από τον Τιτάνα μεταξύ του 2007 και του 2015. Και τα ευρήματα δεν σταματούν εκεί, καθώς, όπως πρόσθεσε, «ανακαλύψαμε ότι ο πυθμένας της Ligeia Mare καλύπτεται πιθανότατα από ένα στρώμα βούρκου, πλούσιου σε οργανικά στοιχεία».

Στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα, το άζωτο και το μεθάνιο αντιδρούν και παράγουν ένα μεγάλο εύρος οργανικών υλικών. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως τα βαρύτερα υλικά πέφτουν στην επιφάνεια. Η ΛεΓκάλ και οι συνάδελφοί της πιστεύουν πως όταν αυτά τα στοιχεία φτάνουν στη θάλασσα (είτε πέφτοντας ως βροχή από τον αέρα, είτε μέσω ποταμών), κάποια εξ αυτών διαλύονται στο υγρό μεθάνιο. Αυτά που απομένουν βυθίζονται στον πυθμένα. Όσον αφορά στις ακτές της Ligeia Mare, ενδεχομένως να είναι πορώδεις και πλημμυρισμένους από υδρογονάνθρακες σε υγρή μορφή. Ωστόσο, δεν φάνηκε να υπάρχει κάποια μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ της θάλασσας και της ακτής, κάτι που υποδεικνύει πως οι περιοχές γύρω από τις λίμνες και τις θάλασσες έχουν υγρούς υδρογονάνθρακες, που ανεβοκατεβάζουν τη θερμοκρασία κατ'αντιστοιχία με τη θάλασσα.

«Είναι ένα απίστευτο εξερευνητικό επίτευγμα το ότι κάνουμε εξωγήινη ωκεανογραφία σε ένα ξένο φεγγάρι» είπε σχετικά ο Στιβ Γουόλ της ομάδας ραντάρ του Cassini στο JPL της NASA στην Καλιφόρνια. «Ο Τιτάνας απλά δεν σταματά να μας εκπλήσσει».

Δημοφιλή