Αρχαίοι θρύλοι, αλλά και πολλές θεωρούμενες αρκετά αξιόπιστες ιστορικές πηγές, συχνά περιέχουν αναφορές για μεγάλες αρχαίες πολιτείες (ή ακόμα και ολόκληρες ηπείρους) που άκμασαν κατά το παρελθόν, αλλά κάποια στιγμή εξαφανίστηκαν- συχνά εξαιτίας τρομακτικών καταστροφών. Όλοι γνωρίζουν την Ατλαντίδα και το Ελντοράντο- μυθικά ονόματα ακόμα πιο μυθικών πολιτειών του μακρινού παρελθόντος, σύμβολα μιας ξεχασμένης ιστορίας της ανθρωπότητας, που κρύβει ασύλληπτα μυστικά.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι αυτές οι αναφορές δεν μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα: Δεν είναι λίγες οι αρχαίες πόλεις που ήταν χαμένες, σε σημείο που πολλοί πίστευαν ότι ήταν μόνο προϊόντα φαντασίας. Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Τροίας, για την οποία πιστευόταν πως αποτελούσε απλά θρύλο, μέχρι τις ανακαλύψεις του Ερρίκου Σλήμαν.
Σε σχετικό βίντεο το κανάλι The Richest του YouTube παρουσιάζει 10 τέτοιες πόλεις.
Πέτρα, Ιορδανία: Οι περισσότεροι θα γνωρίζετε την εικόνα της από το «Ιντιάνα Τζόουνς και η τελευταία σταυροφορία». Κυριολεκτικά σκαλισμένη στην πέτρα, βρέθηκε το 1812 από έναν Ελβετό εξερευνητή. Χιλιάδες χρόνια πριν, ήταν σημαντικός εμπορικός σταθμός, μέχρι που επλήγη από καταστροφικό σεισμό το 363 μ.Χ. Το 663 μ.Χ είχε εγκαταλειφθεί, για να βρεθεί ξανά αιώνες μετά.
Skara Brae, Όρκνεϊ: Ο εν λόγω οικισμός στα σκωτσέζικα νησιά Όρκνεϊ χρονολογείται στο 3000 π.Χ. Ανακαλύφθηκε το 1850, μετά από ισχυρή θύελλα που παρέσυρε το χώμα που τον κάλυπτε, αλλά η σημασία του έγινε αντιληπτή το 1924, όταν περαιτέρω μελέτη έδειξε ότι επρόκειτο για μια ιδιαίτερα ανεπτυγμένη κοινωνία,
Τικάλ, Γουατεμάλα: Θεωρείται ότι εκεί ζούσαν περίπου 100.000 άνθρωποι, σε μια πολιτεία με ναούς, παλάτια, κανάλια και πολλές άλλες εγκαταστάσεις που υποδεικνύουν εξελιγμένο πολιτισμό. Ωστόσο, η πόλη εγκαταλείφθηκε κατά το 900 μ.Χ, λόγω έλλειψης τροφίμων και ξεχάστηκε, χαμένη στη ζούγκλα, με τη θύμησή της να παραμένει μόνο σε φήμες και θρύλους. Ξαναβρέθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα.
Άνγκορ, Καμπότζη: Η πολιτεία όπου βρίσκεται το διάσημο Άνγκορ Βατ ήταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου μεταξύ του 9ου και του 15ου αιώνα, κατά τον οποίο εγκαταλείφθηκε. Ωστόσο από τον 20ό αιώνα γίνονται πολλά για την προστασία και αναστήλωση αυτής της άλλοτε μεγάλης πόλης.
Πόλη των Λεόντων, Κίνα: Το παράδοξο είναι ότι η πόλη της δυναστείας των Μινγκ δεν ήταν ακριβώς «χαμένη», αλλά βυθίστηκε (και ξεχάστηκε) τη δεκαετία του 1950, όταν η κινεζική κυβέρνηση αποφάσισε να χτίσει υδροηλεκτρικό σταθμό στην περιοχή, με αποτέλεσμα τη δημιουργία τεχνητής λίμνης. Όταν εξερευνήθηκε ξανά το 2001, διαπιστώθηκε ότι είχε διατηρηθεί πάρα πολύ καλά.
Η Χαμένη Πόλη της Ονδούρας: Εξερευνητές και επιστήμονες την έψαχναν για δεκαετίες- μια πόλη χαμένη στις ζούγκλες της Ονδούρας. Μάλιστα, πιλότοι ανέφεραν ότι έβλεπαν λευκά κτίρια από τη δεκαετία του 1930 ακόμα. Ξαναβρέθηκε πρόσφατα- η «Πόλη του Ιαγουάρου», που θεωρείται σύμπλεγμα πολλών μικρότερων πόλεων.
Μοχέντζο Ντάρο, Πακιστάν: Θεωρείται πως κάποτε ήταν αντάξια των θαυμαστών πόλεων των αρχαίων Ελλήνων και Αιγυπτίων. Πιστεύεται πως χτίστηκε το 2500 π.Χ και ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1920. Περιλαμβάνει πολλά εντυπωσιακά κτίρια και διαρρύθμιση που παραπέμπει σε μοντέρνα πόλη.
Τροία, Τουρκία: Το Ίλιον του θρύλου ήρθε στο φως χάρη στο πάθος και την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Ερρίκου Σλήμαν- διαβάστε το σχετικό αφιέρωμα της HuffPost Greece.
Μάτσου Πίτσου, Περού: Ένα «κόσμημα» μεταξύ των αρχαίων πόλεων που ανακαλύφθηκαν ξανά στη σύγχρονη εποχή. Μια πόλη που χτίστηκε από τους Ίνκα το 1450, εγκαταλείφθηκε περίπου 100 χρόνια μετά, λόγω της άφιξης των Ισπανών «conquistadores».
Πομπηία, Ιταλία: Όλοι ξέρουν την κάποτε εξελιγμένη και «ζωντανή» ρωμαϊκή πόλη που θάφτηκε κάτω από τις στάχτες κατά τη μοιραία έκρηξη του Βεζούβιου. Πάρα πολλά κτίρια έχουν διατηρηθεί σε εντυπωσιακά καλή κατάσταση.