Πριν από μερικά χρόνια, βρισκόμουν σε μία παραλία στο Πήλιο, η οποία λόγω κυμάτων είχε την απαραίτητη απαγορευτική σημαία. Λίγο το νεαρό της ηλικίας, λίγο η αυτοπεποίθηση που είχα από την σχέση μου με την θάλασσα, αποφάσισα να βουτήξω. Τα νερά του Πηλίου είναι γνωστά για τα άγρια κύματά τους, αλλά στην συγκεκριμένη παραλία δεν υπήρχε ναυαγοσώστης όπως θα έπρεπε. Το να μπω στην θάλασσα ήταν πολύ απλό, αλλά το να βγω ήταν μία εντελώς διαφορετική υπόθεση. Τα κύματα άρχισαν να με τραβούν μέσα. Ένιωθα σαν να βρίσκομαι σε ένα πλυντήριο που με γυρνάει συνέχεια. Οι στιγμές που μπορούσα να πάρω ανάσα και να φωνάξω βοήθεια ήταν λιγοστές, αλλά τις άρπαξα, με αποτέλεσμα να είμαι αρκετά τυχερή και να με βγάλει ο αδερφός μου από την θάλασσα, με τα νερά να βγαίνουν από την μύτη μου και το σοκ μου να είναι τεράστιο. Εκείνη την ημέρα, στα 21 μου χρόνια συνειδητοποίησα περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ότι την θάλασσα πρέπει να την σέβεσαι.
Όταν άκουσα για το Safe Water Sports, ένα μη μη κερδοσκοπικό σωματείο που στοχεύει να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για θέματα που αφορούν τις δραστηριότητες στο νερό, αλλά και την ασφάλεια και την πρόληψη ατυχημάτων, κατάλαβα αμέσως ότι αυτός είναι ένας σκοπός που αξίζει να προβληθεί και η ανάγκη για ασφάλεια στην θάλασσα είναι μεγάλη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του οργανισμού European Child Safety Alliance κάθε χρόνο 50.000 Ευρωπαίοι πολίτες τραυματίζονται συμμετέχοντας σε θαλάσσια σπορ και σε δραστηριότητες με σκάφη, ο πνιγμός είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου για βρέφη και παιδιά έως την ηλικία των 14 ετών με περισσότερους από 5.000 θανάτους ετησίως και παράλληλα η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση στην Ευρώπη σε πνιγμούς και ατυχήματα στη θάλασσα. Ο Δρ. Πασχαλάκης, Πρόεδρος και εμπνευστής του Safe Water Sports και όλοι οι υποστηρικτές του, ευελπιστούν να το αλλάξουν.
Θα μας πείτε λίγα λόγια σχετικά με το Safe Water Sports;
Το Safe Water Sports είναι ένα μη-κερδοσκοπικό σωματείο που ξεκίνησε την δράση του τον Ιούνιο του 2015, και έχει σαν βασικούς στόχους, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για όλα τα θέματα που σχετίζονται με τις δραστηριότητες (αθλητικές και ψυχαγωγικές) στο νερό, με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα ασφάλειας και πρόληψης των ατυχημάτων καθώς και την ενίσχυση του ευρύτερου θεσμικού πλαισίου για την ασφάλεια στην χώρα μας.
Η Ελλάδα, έχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη σε θανάτους από πνιγμούς. Πώς νομίζετε μπορούμε να αντιστρέψουμε αυτή την κατάσταση;
Η θλιβερή πρωτιά της χώρας μας στους πνιγμούς είναι δυστυχώς μια πραγματικότητα που μας υποχρεώνει όλους, το κράτος και την κοινωνία, να συνεργαστούμε για να αντιστρέψουμε την κατάσταση αυτή.
Οι βασικές δράσεις που πρέπει να γίνουν άμεσα είναι οι παρακάτω:
Συστηματική ενημέρωση – εκπαίδευση των παιδιών στα σχολεία. Στα πλαίσια αυτά το Safe Water Sports σε συνεργασία με το Λιμενικό Σώμα έχει σχεδιάσει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης – ενημέρωσης που θα ξεκινήσει το επόμενο έτος (φέτος έγινε μόνο πιλοτικά), το οποίο θα αφορά την πρωτοβάθμια και την δευτεροβάθμια εκπαίδευση πανελλαδικά, θα λαμβάνει χώρα από τον Μάρτιο – Ιούνιο του κάθε έτους και θα περιλαμβάνει περίπου 50.000-70.000 μαθητές σε ετήσια βάση. Η εκπαίδευση θα αφορά στους βασικούς κανόνες ασφάλειας στην θάλασσα και τα θαλάσσια σπορ. Παράλληλα, ανάλογη ενημέρωση θα γίνεται στα ίδια σχολεία στους συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων.
Ναυαγοσώστες σε παραλίες. Ο αριθμός των ναυαγοσωστών τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί δραματικά και σε αυτό συνέβαλε σημαντικά η οικονομική κρίση που μείωσε τους προϋπολογισμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Πισίνες. Η ενημέρωση των πολιτών για τους κινδύνους και τα μέτρα προφύλαξης είναι αναγκαία. Πρωτοβουλίες πρέπει επίσης να γίνουν και προς την πλευρά των ξενοδοχείων, αφού στις πισίνες αυτών συμβαίνουν επίσης πολλοί πνιγμοί κάθε χρόνο.
Παρατηρητήριο ατυχημάτων. Το Safe Water Sports έχει προτείνει στο Λιμενικό Σώμα την δημιουργία ενός ηλεκτρονικού παρατηρητηρίου με στόχο την καταγραφή και ανάλυση των πνιγμών και των ατυχημάτων που συμβαίνουν στην θάλασσα. Το σύστημα αυτό θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο στην χάραξη πολιτικής για την μείωση των θανάτων και την πρόληψη των ατυχημάτων.
Έχετε συμπληρώσει έναν χρόνο λειτουργίας. Τι έχει αλλάξει μέσα σε αυτόν τον χρόνο;
Το Safe Water Sports σε συνεργασία με το Λιμενικό Σώμα κατέγραψε για πρώτη φορά πανελλαδικά όλες τις νόμιμες επιχειρήσεις εκμίσθωσης θαλάσσιων σπορ και μέσων αναψυχής, με στόχο να δώσει την πληροφορία αυτή στους πολίτες εύκολα και οπουδήποτε και αν βρίσκονται. Το ίδιο έκανε και για μια άλλη μεγάλη γκάμα πληροφοριών που έχουν σχέση με την ασφάλεια στην θάλασσα και τις θαλάσσιες δραστηριότητες ενισχύοντας την διαφάνεια και την λογοδοσία. Σήμερα, μέσω της ολοκληρωμένης ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τον πολίτη (web site, mobile apps για κινητά, social media) που έχει αναπτύξει, οι Έλληνες αλλά και ξένοι πολίτες που επισκέπτονται την χώρα μας μπορούν να ενημερώνονται για τις 3.000 παραλίες με πρόσβαση που μπορούν να κολυμπήσουν καθώς και τα χαρακτηριστικά αυτών από την πλευρά της ασφάλειας (βαθιά/ρηχά νερά, είδος παραλίας, μήκος παραλίας, οργανωμένη ή μη, ύπαρξη ναυαγοσώστη, πρόσβαση ΑΜΕΑ κλπ.), τις νόμιμες επιχειρήσεις εκμίσθωσης θαλάσσιων σπορ (waterski, scuba diving, tubes, kitesurf κλπ) που λειτουργούν στην Ελλάδα, τα ναυάγια για τα οποία επιτρέπεται η ερασιτεχνική κατάδυση, τις επιχειρήσεις εκμίσθωσης σκαφών κάθε τύπου για αναψυχή, τους ισχύοντες κανονισμούς ασφάλειας για κάθε δραστηριότητα στο νερό, τον καιρό σε κάθε περιοχή που γίνονται θαλάσσια σπορ και πολλές άλλες πληροφορίες που σχετίζονται έμμεσα ή άμεσα με δραστηριότητες στην θάλασσα και το νερό.
Η πληροφορία που έχει σήμερα συγκεντρώσει το Safe Water Sports αφορά τους Έλληνες αλλά και τον κάθε ξένο επισκέπτη της χώρας μας, καθώς οι δραστηριότητες της θάλασσας, συμπεριλαμβανομένης και της κολύμβησης, αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του τουριστικού προϊόντος της Ελλάδας. Παράλληλα το Safe Water Sports μετέφερε και κωδικοποίησε την ισχύουσα νομοθεσία στην Δημοτική και την μετέφρασε στην αγγλική γλώσσα ώστε οι κανόνες ασφάλειας που πρέπει να τηρούνται να είναι κατανοητοί από όλους. Όλη η πληροφορία αυτή είναι σήμερα εύκολα προσβάσιμη από τον πολίτη. Εκτός από το πρόγραμμα εκπαίδευσης στα σχολεία που αναφέρθηκε προηγουμένως το Safe Water Sports σε συνεργασία με τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ κυκλοφόρησε στην αγορά ένα παιδικό παραμύθι από τον συγγραφέα Βαγγέλη Ηλιόπουλο με τίτλο «Ο Χταπόδιος Σειφ και οι τρεις θαλασσοφύλακες» με στόχο να προσεγγίσει τα παιδιά μικρών ηλικιών και να περάσει το μήνυμα του σεβασμού στην θάλασσα και τα θαλάσσια σπορ.
Με ποιον τρόπο έχουν βοηθήσει οι παραπάνω δράσεις μέχρι σήμερα;
Όλες οι παραπάνω δράσεις μας έχουν αναδείξει τα προβλήματα που παρέμεναν κρυμμένα, έχουν ενισχύσει την διαθέσιμη πληροφορία για τους πολίτες και έχουν τονίσει την σπουδαιότητα της ασφάλειας στην θάλασσα και στα σπορ τόσο για το κράτος όσο και για την ίδια την κοινωνία. Σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερη η αποφασιστικότητα και η κινητοποίηση όλων ώστε να επιλυθούν προβλήματα που λίμναζαν εδώ και αρκετά χρόνια αλλά και για να αναληφθούν πρωτοβουλίες που θα βοηθήσουν να γίνει η Ελλάδα πρότυπο ασφάλειας και οργάνωσης στον χώρο αυτόν.
Με ποιον τρόπο μπορούν να βοηθήσουν οι πολίτες στο έργο σας;
Οι πολίτες μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά το έργο μας χρησιμοποιώντας το web site και τις εφαρμογές για κινητά ώστε να αξιολογήσουν τις επιχειρήσεις εκμίσθωσης θαλάσσιων σπορ. Με τις θετικές αξιολογήσεις επιβραβεύονται οι καλοί και οι επαγγελματίες, αυτοί δηλαδή που προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες με σχολαστική τήρηση όλων των κανονισμών ασφαλείας και με μια αρνητική, βοηθούν όσους πρέπει να γίνουν καλύτεροι και να βελτιώσουν τα μέτρα ασφάλειας των πολιτών.
Συνεργάζεστε με το κράτος σε αυτή σας την προσπάθεια;
Η αρμόδια κρατική αρχή, το Λιμενικό Σώμα, αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή την προσπάθεια αυτή. Είναι πραγματικά ένα σπάνιο δείγμα της δημόσιας διοίκησης, η οποία όχι μόνο δεν είδε την πρωτοβουλία μας ανταγωνιστικά, αλλά στάθηκε στο πλευρό μας από το ξεκίνημα, και σχεδιάζοντας από κοινού έναν μεγάλο αριθμό δράσεων πετύχαμε να έχουμε σήμερα τα πρώτα απτά αποτελέσματα των προσπαθειών μας. Αξίζει ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κλαδάρχη Ναυτιλίας και υποναύαρχο κ. Π. Παρασκευά, στον υποναύαρχο εν αποστρατεία κ. Νικόλα Σπανό και στον Αντιπλοίαρχο κ. Δρακούλη Κούβαρη οι οποίοι με άοκνες προσπάθειας συνέβαλαν ουσιαστικά στο έργο μας.
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση παρουσίασης των εκπαιδευτικών δράσεων του Safe Water Sports, στο Πλωτό Μουσείο Νεράιδα.
Από την δράση σας μέσα σε αυτόν τον 1 χρόνο, έχετε παρατηρήσει να υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις με θαλάσσια σπορ που λειτουργούν παράνομα;
Η διαδικασία της αδειοδότησης των επιχειρήσεων που ασχολούνται με τα θαλάσσια σπορ είναι σήμερα γραφειοκρατική σε μεγάλο βαθμό, απαιτεί την συνεργασία διαφόρων υπηρεσιών με αποτέλεσμα οι άδειες να μην εκδίδονται έγκαιρα, ακόμα και στις περιπτώσεις που πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις. Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι ότι η ισχύς των αδειών αυτών είναι ετήσια, και η επανάληψη της διαδικασία κάθε χρόνο δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες στον κρατικό μηχανισμό ώστε να ανταποκριθεί στις προθεσμίες. Θα μπορούσε εύκολα να επεκταθεί η ισχύς των αδειών αυτών για πέντε χρόνια, αίτημα που έχουν υποβάλει και οι επιχειρήσεις, γεγονός που θα συνέβαλε σημαντικά στην επίλυση του προβλήματος αυτού.
Όπως αντιλαμβάνεστε το πρόβλημα αυτό της καθυστέρησης γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από επιτήδειους, που δεν έχουν τις νόμιμες προϋποθέσεις για την λήψη άδειας λειτουργίας, και οι οποίοι λειτουργούν κατά παράβαση του νόμου εκθέτοντας τους πολίτες σε μεγάλο κίνδυνο. Το Safe Water Sports, εντόπισε το πρόβλημα αυτό από την πρώτη στιγμή και συνεργάστηκε με το Λιμενικό Σώμα για την αντιμετώπισή του. Επίσης, οι πολίτες μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Safe Water Sports (web site, apps) μπορούν να πληροφορηθούν άμεσα όλους και μόνο τις νόμιμες επιχειρήσεις, ώστε να αποφεύγουν όσους δεν έχουν άδεια ή ακόμα και να τους αναφέρουν στις αρμόδιες Λιμενικές αρχές.
Τι επιφυλάσσει το μέλλον για το Water Sports;
Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα το Safe Water Sports σε συνεργασία με τον αναγνωρισμένο διεθνώς οίκο πιστοποίησης TÜV AUSTRIA HELLAS θα παρουσιάσει το ιδιωτικό πρότυπο (κάτι σαν ‘ISO”) που σχεδιάσαμε για την ασφάλεια στα θαλάσσια σπορ. Η εγκαθίδρυση εξειδικευμένων προδιαγραφών για την εφαρμογή κατάλληλων πρακτικών σε θέματα ασφάλειας των πολιτών-πελατών, καθώς και η αντικειμενική και αξιόπιστη προβολή της υλοποίησης αυτών μέσω του ελέγχου και της πιστοποίησής τους από έναν διεθνώς αναγνωρισμένο φορέα όπως η TÜV AUSTRIA HELLAS, θα αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα διαφοροποίησης των υπηρεσιών των πιστοποιημένων επιχειρήσεων του χώρου (εκμίσθωσης θαλάσσιων σπορ και μέσων αναψυχής) και ταυτόχρονα θα προσδώσουν προστιθέμενη αξία στις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τον χρήστη, μέσω της διασφάλισης της ποιότητας και των προϋποθέσεων. Η πρωτοβουλία αυτή θα έχει σαν στόχο την πιστοποίηση των επιχειρήσεων εκμίσθωσης θαλάσσιων σπορ και μέσων αναψυχής με το νέο αυτό ιδιωτικό πρότυπο με άμεσο αποτέλεσμα την ενίσχυση της ασφάλειας των πολιτών. Να σημειωθεί ότι η πρωτοβουλία αυτή είναι μια καινοτομία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.