Στους ρυθμούς του βρετανικού δημοψηφίσματος κινείται τις τελευταίες ημέρες ο πλανήτης, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν μάχη στήθος με στήθος μεταξύ «Brexit» και «Bremain».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), οικονομολόγων, πολιτικών και -προσφάτως- του «τζογαδόρου» του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, Τζορτζ Σόρος, ένα Brexit θα ήταν καταστροφικό για την οικονομία της Βρετανίας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το ΔΝΤ, το Brexit είναι ο «μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η Βρετανία», καθώς, σύμφωνα με το «καλύτερο» σενάριο, το ΑΕΠ θα έπεφτε κατά 1,4% έως το 2019. Σύμφωνα μάλιστα με το «χειρότερο» σενάριο, το ΑΕΠ μπορεί να πέσει κατά 5,6% μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Την Τρίτη, δύο ημέρες πριν το δημοψήφισμα, ο Τζορτζ Σόρος επισήμανε σε άρθρο του στον Guardian πως μια ψήφος υπέρ του Brexit θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια «Μαύρη Παρασκευή» για το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η υποτίμηση της στερλίνας δεν θα αποφέρει κανένα από τα οφέλη που ευνόησαν τη βρετανική οικονομία όταν η χώρα βγήκε από τον ERM στις 16 Σεπτεμβρίου του 1992, την επονομαζόμενη «Μαύρη Τετάρτη».
Την ίδια στιγμή, εκτός από τις συνέπειες στην οικονομία, ανακύπτουν και άλλα προβλήματα όσον αφορά μια ενδεχόμενη έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. Πώς θα επηρεαστούμε εμείς οι Έλληνες; Τι θα συμβεί με όσους σπουδάζουν ή έγιναν δεκτοί να σπουδάσουν στην Αγγλία;
Σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Στατιστικών Στοιχείων Ανώτατης Εκπαίδευσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα έτη 2006 και 2007 οι Έλληνες που φοιτούσαν σε κάποιο Πανεπιστήμιο της χώρας ανέρχονταν στους 16.050. Αυτό κάνει την Ελλάδα μία από τις πιο συνήθεις χώρες προέλευσης ξένων φοιτητών στο Ηνωμένο Βασίλειο, με την Κίνα και την Ινδία να προηγούνται.
Όπως είναι λοιπόν αναμενόμενο, αρκετοί φοιτητές και οι οικογένειές τους ανησυχούν για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, το οποίο πέφτει λίγους μήνες πριν την έναρξη του νέου ακαδημαϊκού έτους.
Η Huffpost Greece επικοινώνησε με τρεις φοιτητές που σπουδάζουν ή πρόκειται να σπουδάσουν στην Βρετανία για να μας εξηγήσουν εάν τους ανησυχεί το σενάριο του Brexit και πώς πιστεύουν ότι θα επηρεάσει αυτό την διαμονή και την φοίτησή τους εκεί.
- Γιώργος Σταύρου, φοιτητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο City του Λονδίνου, συνεργάτης του koolnews.gr
Πιστεύω ότι μία ένωση κρατών έχει πολύ μεγαλύτερη ισχύ και επιτρέπει καλύτερη συνεργασία σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Ωστόσο βλέπω σε αρκετούς τομείς η Ε.Ε. με την αυστηρή και συνάμα άκαιρη νομοθεσία της να κρατά πίσω την Βρετάνια
Σε φοβίζει το αποτέλεσμα;
«Η αλήθεια είναι ότι μία πιθανή έξοδος από την Ε.Ε. θα φέρει αβεβαιότητα τόσο σε πολιτικό όσο και οικονομικό επίπεδο στη Βρετανία. Ωστόσο ακόμα και αν υπερτερήσει το Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει την δυνατότητα με την πολιτική ισχύ που διαθέτει (μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ) όσο και με τις εμπορικές σχέσεις με τρίτα κράτη όχι μόνο να επιβιώσει αλλά ίσως και να ευημερήσει ακόμα περισσότερο».
Πώς θα επηρέαζε μια έξοδος από την ΕΕ τις σπουδές σου;
«Δεν νομίζω ότι για τους υπάρχοντες φοιτητές εδώ θα άλλαζε τίποτα. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι από τις βασικές υπηρεσίες που προσφέρει η Βρετανία και παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της. Όσον αφορά την πιθανή αύξηση των διδάκτρων, ομολογώ ότι αν και δεν θεωρώ κάτι τέτοιο πιθανό για τα πρώτα χρόνια μετά την έξοδο, μία αύξηση ίσως και να έκανε καλό στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Η Βρετανία είναι η δεύτερη στο κόσμο χώρα μετά τις ΗΠΑ σε αυτό το τομέα και αν κοιτάξουμε τα δίδακτρα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού θα δούμε ότι κατά μέσο όρο βρίσκονται στις $40.000 σε σχέση με τις £9.000 εδώ. Μία πιθανή αύξηση των διδάκτρων θα έδινε οικονομική ενίσχυση στα ιδρύματα για να διευρύνουν ακόμα περισσότερο το ερευνητικό τους έργο και να βελτιώσουν κι ‘άλλο τις παροχές τους».
Τι θα ψήφιζες εάν ήσουν Βρετανός;
«Αυτή είναι μία σίγουρα αρκετά δύσκολη ερώτηση γιατί η ψυχολογία κάθε λαού διαφέρει. Θα αμφιταλαντευόμουν σίγουρα αρκετά. Πιστεύω ότι μία ένωση κρατών έχει πολύ μεγαλύτερη ισχύ και επιτρέπει καλύτερη συνεργασία σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Ωστόσο βλέπω σε αρκετούς τομείς η Ε.Ε. με την αυστηρή και συνάμα άκαιρη νομοθεσία της να κρατά πίσω την Βρετάνια. Ο μόνος λόγος για τον οποίον ίσως ψήφιζα στο τέλος υπέρ της παραμονής της χώρας στην Ένωση θα ήταν η πολιτική αναξιοπιστία και η διχάζουσα ρητορική των κ. Τζόνσον και κ. Γκόουβ».
- Γιάννης Μουλατσιώτης, σπουδάζει Οικονομικά και Management στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου
Kαι εγώ και η αντίστοιχη Βρετανική γενιά μου έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει σε μια ευρωπαϊκή χώρα που έχει επωφεληθεί αμέτρητα από την ΕΕ
Σε φοβίζει το αποτέλεσμα;
«Ως φοιτητής σε μία χώρα εκτός της πατρίδας σου, έρχεσαι σε επαφή με μια δεύτερη κοινωνία και πολιτεία η οποία επηρεάζει την ζωή και το μέλλον σου. Γι αυτό και το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου προκαλεί ένα συναίσθημα αβεβαιότητας και αγωνίας αλλά όχι απαραίτητα φόβου στους Έλληνες φοιτητές. Είναι σχεδόν αυτονόητο πως μετά το αποτέλεσμα, οποίο και αν είναι αυτό, θα ακολουθήσει μια σειρά διαπραγματεύσεων που πιθανότατα θα διαρκέσουν για το υπόλοιπο των σπουδών μερικών φοιτητών. Αυτό το γεγονός ίσως καθησυχάζει τους περισσότερους μιας και ο κερδισμένος χρόνος θα δώσει πολλές ευκαιρίες προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Το βέβαιο είναι πως για τους Έλληνες φοιτητές η μεγαλύτερη ανησυχία θα είναι αυτή της εξασφάλισης των διδάκτρων, ασχέτως με το αν θα αυξηθούν η όχι, μιας και η πλειοψηφία έχει λάβει ευνοϊκά φοιτητικά δάνεια για την κάλυψη τους ως πολίτες της ΕΕ, την ίδια στιγμή που οι κεφαλαιακοί περιορισμοί είναι σε ισχύ για ένα απροσδιόριστο χρονικό διάλειμμα. Ένας ακόμη λόγος ανησυχίας είναι η προοπτική παραμονής στη χώρα και κατά πόσο θα είναι δυνατή αυτή σε μία Βρετανία εκτός ευρωπαϊκής ένωσης. Ο φόβος ίσως να είναι υπερβολικός, μιας και υπάρχουν Έλληνες φοιτητές και σε χώρες εκτός ΕΕ, οι οποίοι παρά τις κατά τόπους δυσκολίες καταφέρνουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και να παραμείνουν στην χώρα».
Πώς θα επηρέαζε μια έξοδος από την ΕΕ τις σπουδές σου;
«Οι άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή ενός Ευρωπαίου φοιτητή στην Αγγλία θα είναι μεν αναπόφευκτες αλλά παραμένουν ακόμα άγνωστες. Η διαπραγμάτευση της Βρετανίας με την ΕΕ που θα ακολουθήσει οποίο και αν είναι το αποτέλεσμα, θα είναι και αυτή η οποία θα καθορίσει κατά πόσο η φοίτηση των Ευρωπαίων πολιτών θα εξομοιωθεί με αυτή των μη Ευρωπαίων. Αυτή τη στιγμή αυτό θα σήμαινε τριπλάσια δίδακτρα καθώς και υποχρεωτική άδεια παραμονής, η οποία θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να αναθεωρηθεί από το Πανεπιστήμιο αν ο φοιτητής αποτύχει σε αρκετά μαθήματα. Υπάρχει ωστόσο η ελπίδα πως οι ήδη εγγεγραμμένοι φοιτητές θα ολοκληρώσουν τις σπουδές τους υπό το καθεστώς με το οποίο εισήλθαν, όπως είχε συμβεί παλαιότερα σε παρόμοια περίπτωση με την αναθεώρηση των μέγιστων διδάκτρων. Σε αυτή την περίπτωση αξίζει να σημειωθεί πως η υποτίμηση της Βρετανικής λίρας θα βοηθήσει τους Έλληνες φοιτητές που ήδη μετατρέπουν Ευρώ σε πιο ευνοϊκές συναλλαγματικές ισοτιμίες, λειτουργώντας σαν εικονική έκπτωση για μια οικογένεια που ήδη είχε αποταμιεύσει το απαραίτητο ποσό για τις σπουδές των παιδιών τους».
Τι θα ψήφιζες εάν ήσουν Βρετανός;
«Η στάση ενός Βρετανού φοιτητή στο ερχόμενο δημοψήφισμα πρέπει να σχηματιστεί με ψυχραιμία αλλά και προσεκτική σκέψη για το ποια επιλογή θα συνεισφέρει περισσότερο στο μέλλον του. Η προσωπική μου στάση θα ήταν υπέρ της παραμονής στην ΕΕ. Οι λόγοι για αυτό είναι πολλοί. Αρχικά, και εγώ και η αντίστοιχη Βρετανική γενιά μου έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει σε μια ευρωπαϊκή χώρα που έχει επωφεληθεί αμέτρητα από την ΕΕ. Αυτό θα έκανε μια έξοδο παρόμοια με ένα τυφλό άλμα στο κενό, με προβλέψιμες αρνητικές επιπτώσεις όπως αμέτρητοι οικονομολόγοι έχουν εξηγήσει πολύ καλύτερα απ’ ότι θα μπορούσα εγώ. Ένας ακόμα βασικός λόγος είναι η πληθώρα ευκαιριών που παρουσιάζει η ΕΕ για έναν νέο, από τη δυνατότητα παραμονής και εργασίας σε οποιαδήποτε χώρα της μέχρι και την ευκολία της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε ένα πολύ μεγαλύτερο πανευρωπαϊκό πλαίσιο. Το πρόβλημα της μετανάστευσης δεν θα με φόβιζε, καθώς μία βόλτα στο ανατολικό Λονδίνο αποδεικνύει πως η νόμιμη μετανάστευση έχει δημιουργήσει εντυπωσιακά επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας και αυτό γιατί η Βρετανική κοινωνία είναι όχι μόνο φιλόξενη αλλά και άρτια οργανωμένη, σε πλήρη αντίθεση με τις εικόνες μεταναστών στην Ελλάδα. Κλείνοντας, ίσως ο πιο ευδιάκριτος και σημαντικός παράγοντας για την απόφαση υπέρ της παραμονής, είναι η ανικανότητα και οι κάκιστοι χειρισμοί των αντιπροσώπων της εξόδου. Η πολιτική αστάθεια μετά από μια έξοδο θα τους έφερνε στο προσκήνιο και πιθανότατα στο τιμόνι του συντηρητικού κόμματος, που χάρη στις σημερινές φιλελεύθερες και φιλοευρωπαϊκές πολιτικές του έχει την υποστήριξή μου. Ένα τέτοιο σενάριο θα ήταν καταστροφικό για τους φιλελεύθερους συντηρητικούς οι οποίοι ουσιαστικά θα έχαναν οποιαδήποτε αξιόλογη αντιπροσώπευση σε κοινοβουλευτικό επίπεδο».
- Αντιγόνη Σαμαρά, μέλλουσα φοιτήτρια στο London School of Economics and Political Science στο Λονδίνο
Σίγουρα θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την τύχη των Ευρωπαίων πολιτών που μένουν στη Βρετανία και από τις δύο πλευρές, αλλά ένα διαζύγιο, δεν παύει να είναι διαζύγιο με απώλειες
Γιατί επέλεξες το Λονδίνο;
«Σπούδασα Αγγλική Γλώσσα και Φιλολογία στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όταν πέρασα στη σχολή το 2010 τα πράγματα για την ιδιωτική-τουλάχιστον- εκπαίδευση δεν ήταν άσχημα και πορεύτηκα στην αρχή με το "μόττο" “Αγγλικά θα μαθαίνουν όλοι για πάντα,άρα θα έχω κι εγώ δουλειά”. Η οικονομική κρίση σαφέστατα δεν άφησε περιθώρια για όνειρα επαγγελματικής καταξίωσης κ οικονομικής ευημερίας στο επάγγελμα κ αποφάσισα να επαναπροσδιορίσω τους στόχους μου. Έτσι πήρα την απόφαση να συνεχίσω τις σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο στην Αγγλία. Έγινα δεκτή στο London School of Economics and Political Science στο Λονδίνο στο τμήμα του Human Resources Management. Όσοι φίλοι μου μένουν είτε για σπουδές είτε για δουλειά στην Αγγλία με παρότρυναν προφανώς να τους ακολουθήσω».
Σε φοβίζει το Brexit;
«Η είδηση του Brexit φόβισε και εμένα και εκείνους (που με παρότρυναν να πάω). Εγώ ως μέλλουσα φοιτήτρια στη Βρετανία σκέφτομαι κυρίως το οικονομικό κομμάτι που έχει σχέση με τη σχολή. Τα δίδακτρα θα αυξηθούν και θα εξισωθούν με εκείνα των "overseas students"-φοιτητών εκτός Ε.Ε-. Η ζωή στην Αγγλία είναι ήδη πολύ ακριβή και σε περίπτωση που τα έξοδα εκ των πραγμάτων αυξηθούν, τα πράγματα για τους γονείς μου κ εμένα θα δυσκολέψουν πολύ, καθώς θα προστεθούν επιπλέον επιβαρύνσεις στο ήδη φουσκωμένο "budget". Ένα ακόμα θέμα που προκύπτει μετά το Brexit είναι φυσικά η ελεύθερη μετακίνηση και παραμονή στη χώρα με τα δικαιώματα ενός πολίτη της Ε.Ε. Θα πρέπει να βγάζουμε βίζα από εδώ και πέρα και δεν συζητάμε καν για την απολαβή επιδομάτων ή δανείων στα οποία έχουμε πρόσβαση ως Ευρωπαίοι πολίτες. Στη δε εργασία θα προσλαμβάνουν με πολύ αυστηρά κριτήρια καθώς δε θα θεωρούμαστε "ισάξιοι" των Βρετανών κ αυτομάτως θα υποβαθμιστεί η εργασιακή μας "αξία". Δε θέλω να φύγω από την Ελλάδα αναζητώντας μια καλύτερη επαγγελματικά τύχη και να καταλήξω σε χειρότερη. Στην Αγγλία άλλωστε εκτός από επιπλέον σπουδές αποσκοπώ και στην παραμονή μου για δουλειά για κάποια χρόνια. Η Βρετανία προσφέρει επαγγελματική εμπειρία που χρειάζεται να βιώσεις έστω κ για λίγο και ένα Brexit φοβάμαι πως θα μου τη στερήσει. Αναμφισβήτητα θεωρώ πως ένα Brexit θα καλλιεργήσει και την ξενοφοβία».
Τελικά «to Brexit or not to Brexit»;
«Η αίσθηση της -μερικής- ενότητας που προάγει το ιδεώδες της Ε.Ε θα φθαρεί με την έξοδο της χώρας από την ευρωπαϊκή "οικογένεια". Θεωρώ-και απεύχομαι-πώς οι σχέσεις Ελλήνων-Βρετανών δε θα διαστρεβλωθεί μόνο σε επαγγελματικό επίπεδο, αλλά και σε διαπροσωπικό, καθώς το κύριο επιχείρημα εξόδου από την Ε.Ε είναι το Μεταναστευτικό θέμα που βασίζεται στο αιώνιο κλισέ "οι μετανάστες έρχονται για εργασία στη χώρα και μας παίρνουν τις δουλειές". Το ξέρω πως ένα τέτοιο γεγονός θα πάρει χρόνια να οριστικοποιηθεί και πώς σίγουρα θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την τύχη των Ευρωπαίων πολιτών που μένουν στη Βρετανία και από τις δύο πλευρές, αλλά ένα διαζύγιο, δεν παύει να είναι διαζύγιο με απώλειες. Ας ελπίσουμε και ας ευχηθούμε για το καλύτερο».