Το tagging είναι η πιο συνηθισμένη και βασική μορφή γκραφίτι και αποτελεί, στην ουσία, την υπογραφή του καλλιτέχνη. Μπορεί να κρύβει ένα κρυφό μήνυμα ή να σχηματίζεται, απλά, από τα αρχικά της ομάδας «γκραφιτάδων» ή του ίδιου του street artist, μπορεί να συνοδεύει ένα μεγάλο γκραφίτι, σαν ταυτότητα του έργου, ή να έχει αποτυπωθεί στα γρήγορα πάνω σε ένα τοίχο για να δείξει πως ο καλλιτέχνης ήταν εκεί ή μπορεί και να χρησιμοποιηθεί για να ξεκινήσει έναν «πόλεμο» ανάμεσα σε γκραφιτάδες, αν αποτυπωθεί πάνω από το tag κάποιου άλλου street artist.
Κοινώς, μπορεί στα μάτια πολύ κόσμου ένα tag να μοιάζει με μια μεγάλη ή μικρή μουτζούρα, χωρίς ιδιαίτερο νόημα ή σκοπό, στην πραγματικότητα όμως το tagging είναι άρρητα συνδεδεμένο με την τέχνη του γκραφίτι και τόσο οι μορφές με τις οποίες εμφανίζεται όσο και τα μηνύματα που κουβαλά, είναι πολλά.
Με κάθε σεβασμό, όμως, σε όλα τα παραπάνω και φυσικά σε όσους ασχολούνται με την τέχνη του γκραφίτι, μήπως έχουμε χάσει λίγο την μπάλα με το tagging;
Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησαν στα κοινωνικά δίκτυα οι παρακάτω φωτογραφίες, οι οποίες απεικονίζουν το Μνημείο του Λυσικράτους (γνωστό και ως Φανάρι του Διογένη) στην οδό Τριπόδων στην Πλάκα, με ένα μεγάλο σύνθημα γραμμένο με πράσινο σπρέι πάνω του, συνοδευόμενο από το γνωστό σε όλους tag των Αναρχικών. Το σύνθημα λέει «Τα ελληνικά σας μνημεία είναι στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών». Θα μου πεις, είναι αυτό χαρακτηριστικό δείγμα tagging; Όχι, είναι χαρακτηριστικό δείγμα βανδαλισμού όμως που αποτελεί μια καλή αφορμή για να πούμε δυο λόγια σχετικά με την ειδικότερη εικόνα βανδαλισμού που δημιουργεί η ασύστολη και εντελώς ανεύθυνη χρήση του tagging σε πολιτιστικά μνημεία της πόλης (και της χώρας) μας.
Καταρχάς το εν λόγω σύνθημα δεν βγάζει κανένα νόημα, όχι κάποιο νόημα που να στέλνει ένα συγκεκριμένο μήνυμα εν πάση περιπτώσει. Αλλά ακόμα κι αν έβγαζε, ακόμα κι αν επικοινωνούσε ένα ισχυρό κοινωνικό μήνυμα, ποιος σου δίνει το δικαίωμα να πας και να γράψεις φαρδιά πλατιά την άποψή σου πάνω σε ένα μνημείο του 335π.Χ.; Δεν έχει σημασία τι πιστεύεις, δεν έχει σημασία κατά πόσο αδιαφορείς για την Αρχαία Ελλάδα και τους (λίγους) θησαυρούς, περισσότερο ή λιγότερο σημαντικούς, που μας έχουν μείνει από αυτήν, δεν έχει καν σημασία αν είσαι Αναρχικός. Πιστεύεις πραγματικά πως είσαι πιο σημαντικός από ένα αρχαίο μνημείο; Αλήθεια;
«Η πολιτιστική κληρονομιά αυτού του τόπου ανήκει σε όλους μας και είναι δικαίωμά μας να τη χρησιμοποιήσουμε σε καταστάσεις που η ανάγκη το επιβάλει ώστε να ακουστεί η φωνή μας!», «Η τέχνη γκραφίτι δεν υπακούει σε κανόνες και θεσμούς!», «Τα συνθήματα δεν γράφονται για να καλλωπίσουν αλλά για να ταρακουνήσουν!», «Άντε σε κανένα μουσείο αν θες να δεις αρχαία!». Υποθέτω πως πολλοί σκέφτονται έτσι ή θα σκεφτούν κάτι από τα παραπάνω διαβάζοντας αυτό το κείμενο, αλλά η δική μου απορία παραμένει και είναι συγκεκριμένη και κάπως πιο ρεαλιστική από τα παραπάνω όμορφα αλλά κάπως γενικευμένα ιδανικά: γιατί πρέπει να βεβηλώσεις ένα έργο τέχνης;
Αν μη τι άλλο, η Αθήνα είναι γεμάτη με κτίρια-εκτρώματα και εγκαταλειμμένα κτίσματα τα οποία μπορούν να γίνουν πρώτης τάξης καμβάς για το όποιο έργο και μήνυμά σου (καλό θα ήταν βέβαια να μη γράφουμε το μακρύ μας και το κοντό μας ούτε πάνω σε αυτά, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Γιατί πρέπει να πας σε ένα από τα μετρημένα-στα-δάχτυλα μνημεία που μας έχουν απομείνει, είτε αυτό είναι ένα αρχαίο μνημείο είτε ένα σπίτι του 19ου αιώνα ασύγκριτης αρχιτεκτονικής και τεχνοτροπίας; Ειδικά στην περίπτωση των πραγματικών καλλιτεχνών ή τέλος πάντων των γκραφιτάδων που πιστεύουν ειλικρινά πως είναι ταγμένοι στην street art (και δικαίωμά τους), δεν πιστεύετε πως είναι λίγο οξύμωρο ένας καλλιτέχνης να καταστρέφει ένα έργο τέχνης; Και μάλιστα ούτε καν με δημιουργικό τρόπο;
Εκτός κι αν βλέπετε κάτι όμορφο, καινοτόμο, ριζοσπαστικό και εν γένει δημιουργικό στις παρακάτω φωτογραφίες, το οποίο δίνει ακόμα μεγαλύτερη αξία στο μνημείο πάνω στο οποίο έχει αποτυπωθεί. Γιατί εγώ, και υποθέτω αρκετός κόσμος ακόμα, δεν βλέπω τίποτα που να παραπέμπει σε τέχνη. Και αν με γνωρίζατε προσωπικά, θα ξέρατε πως έχω αρκετά ακραίες απόψεις σχετικά με το τι θεωρείται τέχνη. Το tagging πάνω σε μοναδικής αξίας κτίρια και μνημεία, ωστόσο, δεν είναι μία από αυτές.